'Je kunt je afvragen of dit slim is. Air France heeft de stap gezet naar vrachtvervoer, je kunt je afvragen of nog meer vervoeren in de lucht strookt met de gestelde klimaatdoelen', zegt Joosten. Als reden van deze grote investering in Air-France KLM wordt gegeven dat Nederland bang is dat anders het aandelenbelang verwatert. Is dit een valide redenering? 'De groei van de luchtvaart lijkt een autonoom proces. Tot 2019 had Nederland helemaal geen aandelen, daarna is voor 750 miljoen aan aandelen gekocht, nu weer 200 miljoen erbij om dat op peil te houden, je vraagt je af of dit bodemloze put is om dat vermeende belang op peil te houden'.
Forse korting
KLM geeft nu zijn aandelen uit tegen een koers van 1,17 euro. Wat een forse korting lijkt vergeleken met 4,35 euro maandag. Is het een slimme keuze van het kabinet om nu aandelen te kopen? Joosten weet niet of het verstandig is als de Nederlandse Staat zich als een 'durfinvesteerder' op deze markt moet bewegen. 'Het gaat om de hub-functie die koste wat kost in stand gehouden moet worden, terwijl het maar helemaal de vraag is of Nederland gebaat is bij een zo groot mogelijke KLM en een zo groot mogelijk Schiphol.'
Lees ook | Nederland gaat nieuwe aandelen AirFrance KLM ook opkopen
Met name de linkse oppositie is mordicus tegen de aankoop van nog meer aandelen KLM. Volgens GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kroger gaat er 'weer belastinggeld richting een failliet businessmodel dat niet past in de klimaatdoelstellingen. Het is niet verenigbaar met de klimaatdoelen'. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer heeft er 'veel vragen bij en zorgen over. Hoekstra beloofde destijds invloed in te kopen - maar de arbeidsomstandigheden zijn slecht, en nu moet er meer geld bij'.
Onderuit op de AEX
Air France-KLM heeft dinsdag op de aandelenbeurs in Amsterdam ruim een vijfde van zijn beurswaarde verloren. De luchtvaartcombinatie maakte voorafgaand aan de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering bekend zo'n 2,3 miljard euro op te willen halen met de uitgifte van nieuwe aandelen. Verder waren beleggers gespitst op de jaarvergadering van olie- en gasconcern Shell. Het sentiment op de Europese beurzen was duidelijk negatief.
Air France-KLM was veruit de sterkste daler onder de middelgrote fondsen. Het bedrijf wil het geld onder meer gebruiken om de tijdens de coronacrisis ontvangen staatssteun sneller terug te betalen en de balans te versterken. De Nederlandse overheid heeft aangegeven aandelen te willen kopen om daarmee het belang op ruim 9 procent te houden. Dat kost de schatkist bij akkoord van het parlement tot 220 miljoen euro. Aandeelhouders die niet meedoen met de emissie zien hun huidige belang verwateren. Verder dreigt milieuclub Fossielvrij NL KLM voor de rechter te dagen vanwege misleidende reclames over duurzaamheid.
Dikke bonus Ben Smith
Topman van luchtvaartcombinatie Air France-KLM Ben Smith krijgt zijn miljoenenbonus, maar ruim een kwart van de aanwezige aandeelhouders op de jaarlijkse vergadering in Parijs stemde daar tegen. Tijdens de vergadering was er veel rumoer in de zaal, onder meer over de bedrijfsvoering van de luchtvaartmaatschappij, die hard werd geraakt door de pandemie en via staatssteun overeind werd gehouden.
Smith krijgt bovenop zijn jaarsalaris van 900.000 euro een veelvoud aan variabele beloningen, in totaal zo'n 4,3 miljoen euro, De Canadees krijgt de bonus overigens pas uitgekeerd als driekwart van de staatssteun is terugbetaald. Air France-KLM zei ervan uit te gaan dat dat dit jaar nog niet zal lukken. Vorig jaar leed de luchtvaartcombinatie een verlies van 3,3 miljard euro. Minister Sigrid Kaag (Financiën) noemde de bonus eerder 'ongepast' omdat het bedrijf nog aan het staatsinfuus van Nederland en Frankrijk hangt.
Tijdens de aandeelhoudersvergadering lieten ontevreden aandeelhouders al van zich horen. Zo wilde een van hen weten waarom er extra geld gaat naar het vernieuwen van luchtvaartinterieur, zoals nieuwe stoelen in de economy- en businessclass van de vliegtuigen. 'Werk aan de schuld van het bedrijf', was te horen uit de zaal. Een andere aandeelhouder wilde weten wanneer 'trouwe aandeelhouders' wat kunnen terugverwachten als rendement. Daarop volgde een klein applaus.
Bestuursvoorzitter Anne-Marie Couderc antwoordde: 'We doen ons best.' De oorlog in Oekraïne, die ook een impact heeft gehad op de luchtvaartmaatschappij omdat er bijvoorbeeld omgevlogen moet worden nu het luchtruim boven Rusland en Oekraïne gesloten is, was volgens haar 'niet te voorzien'. 'We keren zo snel mogelijk terug naar de best mogelijke situatie', aldus Couderc. Topman Smith wilde niets toevoegen.