Economie15 jun '22 20:40

Oud-directeur CPB: 'Kabinet moet vaker nee zeggen tegen roep om miljarden euro's'

Auteur: Bram van Eijndhoven

Het kabinet moet vaker nee zeggen tegen de schreeuw om miljarden euro's, zegt hoogleraar economie en oud-directeur van het Centraal Planbureau Coen Teulings. 'Het gevolg van zo'n oorlog in Oekraïne is dat wij allemaal armer worden.'

'Dit regeerakkoord is opmerkelijk, omdat er plotseling meer geld beschikbaar kwam', aldus Teulings. 'We zijn 15 miljard per jaar meer gaan uitgeven dan we voor die tijd gewend waren. Dat was op zichzelf goed, maar daarna dacht iedereen 'er is meer geld' en zijn er hele lange verlanglijstjes ingediend in Den Haag, en is in Den Haag het idee ontstaan dat die allemaal maar moeten worden ingewilligd. En dat is niet zo.'

Stapje terug

Het probleem ligt volgens Teulings niet alleen bij het kabinet. 'Het is veel breder, het probleem is de Hoge Raad die denkt dat het zomaar kan, het probleem is de Kamer die denkt dat alle fouten die ooit gemaakt zijn gecompenseerd moeten worden. Dat kan nou eenmaal niet, fouten zijn onvermijdelijk en je kunt niet al die dingen compenseren. Ik denk dat het nu prioriteit moet krijgen om voor de laagste inkomens een deel van de schade van de oorlog in Oekraïne ongedaan te maken, maar je kunt dat niet voor de hele bevolking doen. We zullen een stapje terug moeten doen.'

Lees ook | Kamer debatteert over solidariteitsheffing, Rutte doet kleine toezegging

Politiek verslaggever Sophie van Leeuwen legt uit dat het ook een politiek probleem is. 'De coalitie heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer, en door de versnippering in het politieke landschap zijn ze voortdurend cadeautjes aan het uitdelen.' Teulings sluit zich daarbij aan. 'Het gaat ook meer over de Kamer als geheel. Iedereen denkt dat zijn of haar steun voor het kabinet afhankelijk is van of ze nog een miljard meer krijgen. Dat is een onhoudbare situatie.'

Solidariteitsheffing

Tijdens het debat over de Voorjaarsnota wordt het idee van een solidariteitsheffing geopperd, een extra winstbelasting voor bedrijven, om lage inkomens te compenseren voor hun koopkrachtverlies door de hoge inflatie. Teulings vindt het een onverstandig idee. 'Deze crisis lijkt erg op de crises van de jaren '70 en '80. Ook toen stegen de energieprijzen heel snel. Lang hebben we gereageerd op die crisis door het af te wentelen op bedrijven, dus hogere inflatie, dan hogere lonen. Toen we dat een jaar of acht hadden volgehouden was de Nederlandse economie helemaal aan de grond. Dat zal nu niet gebeuren, de Nederlandse economie staat er goed voor, maar als we koopkrachtproblemen afwentelen op het bedrijfsleven gaat dat snel veranderen.'

Lees ook | CPB: 'Ruimte voor hogere loonstijgingen'

Dat ook andere landen een vergelijkbare solidariteitsheffing invoeren, kan Teulings niet overtuigen. 'Je moet daar voorzichtig mee zijn. De consequentie van zo'n oorlog in Oekraïne is dat wij allemaal armer worden. En er is maar één manier om daarmee om te gaan, namelijk realiseren dat we allemaal armer worden en de groepen die het echt niet kunnen dragen in ieder geval gedeeltelijk compensatie geven.'

(Christian Dubuvan / Unsplash)

Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen