Luister ook | BNR's Big Five • Advies aan Kaag | Sweder van Wijnbergen
Nee, de maatregelen die worden genomen zijn niet te laat. 'Die kritiek is overdreven.' Maar dat is dan ook eigenlijk het enige goede aan het aangekondigde beleid van het Kabinet Rutte IV. Volgens hoogleraar Van Wijnbergen moeten we terug naar de tijd van Wouter Bos om dezelfde soort fouten te zien, zoals die nu worden gemaakt. 'Bos deed hetzelfde, namelijk in paniek toekomstige inkomsten gebruiken om permanente uitgaven te dekken.' Bos (PvdA) was van 2007 tot 2010 minister van Financiën.
Lees ook | Algemene Politieke Beschouwingen | Een terugblik
Volgens Van Wijnbergen gaat minister Kaag van Financiën dezelfde kant op. 'Er zit iets heel inconsistents in. Ze bestrijdt de inflatie met middelen die juist de inflatie bevorderen. Kaag stimuleert een economie die roodgloeiend is, de boel staat op springen. Nederland is de snelste groeier van de Europese Unie terwijl er overal tekorten zijn. Als je de vraag aanjaagt terwijl het aanbod er niet is, dan gaat de inflatie omhoog. En de Nederlandse inflatie gaat harder omhoog dan in andere EU-landen en dat wordt gevoed met dit budget.'
Klassieke fouten
Volgens Van Wijnbergen schuift Kaag veel risico's naar de belastingbetaler en maakt grote, klassieke fouten door te denken dat armoede in een land opgelost kan worden door mensen geld te geven. 'Investeer in onderwijs, hervorm de arbeidsmarkt en stimuleer het wegwerken van taalachterstanden om mensen zelfredzaam te maken. Dan kan je de armoede pas echt aanpakken, dan lukt niet met een tijdelijke maatregel als geld geven.'
Lees ook | Nederland weer in zwarte cijfers, economische groei van 2,6 procent
Uit cijfers van het CBS blijkt dat de Nederlandse economie weer in de zwarte cijfers terecht is gekomen, de economie in het afgelopen kwartaal met 2,6 procent. En dat ondanks problemen als inflatie, stikstof, woning- en personeelstekorten.
Incompetente overheid
'Er is één gemeenschappelijke factor', zegt Van Wijnbergen. 'We hebben al jaren een verregaand incompetente overheid hebben. De inflatie wordt feitelijk op Europees niveau bepaald, daar kan Nederland niet heel veel aan doen. Maar de stikstofproblemen worden net als de problemen op de woningmarkt door onszelf veroorzaakt. Het is de typische manier van Rutte om met problemen om te gaan, namelijk door niks te doen.' En ook vanuit de oppositie wordt er volgens de hoogleraar te weinig tegengas gegeven. 'De PvdA is weggezakt naar een marginale status en GroenLinks is daar nooit uitgekomen. Een gemiste kans.'
Dit beeld is afgelopen dagen volgens Van Wijnbergen zichtbaar geworden tijden de Algemene Politieke Beschouwingen. Tijdens het debat over de miljoenennota is geen samenhangend antwoord gekomen. 'Iedereen heeft zijn eigen hobby's er doorheen willen fietsen, niemand heeft grote lijnen aangepakt. De partijen willen alleen maar meer van hetzelfde.'
Lees ook | Rutte: Ik was te onzichtbaar
De overheid voert volgens Van Wijnbergen haar taak 'dramatisch slecht uit en schuift problemen alleen maar vooruit. Hij richt zijn pijlen vooral op premier Rutte en minister Kaag. 'Openlijk liegen is het handelsmerk geworden van Mark Rutte', wijzend op het excuus van het kabinet dat eerdere ingrepen in de energiecrisis niet konden door Europese regels. Echter, uit onderzoek van BNR bleek dat Europa helemaal niets is gevraagd. 'Europa gaat over mededinging en staatssteun aan bedrijven, niet over steun aan de consument.'
Lees ook | Energieplafond: 'Den Haag heeft niets gevraagd aan Brussel'
Machtspolitiek
Volgens Van Wijnbergen is Sigrid Kaag daarnaast de verkeerde persoon op de positie van minister van Financiën. 'Debatteren met Geert Wilders deed ze heel goed, maar nu blijkt dat ze eigenlijk niet veel meer kan dan dat.'
Ze is volgens de hoogleraar exact het tegenovergestelde van Gerrit Zalm, die namens de VVD van 1994 tot 2002 minister van Financiën was. 'Hij was een uniek geval, hij wist werkelijk alles en hij was de persoon die zijn ambtenaren informeerde in plaats van andersom. Het is stuitend dat Kaag de baan als minister van Financiën heeft aangenomen zonder enig zichtbare interesse, en daar alleen maar zit uit machtspolitieke redenen. Daar is deze baan te belangrijk voor.'
Recessie
Het is volgens Van Wijnbergen onvermijdelijk dat er een recessie komt, terwijl het begrotingstekort ruim boven de 2 procent ligt. 'Dat tekort zal Nederland niet in een afgrond storten, maar als je een recessie ingaat met zo'n tekort, dan kom je op tekorten uit die groter zijn dat uit de periode van Wouter Bos.'