Economie6 okt '22 13:50Aangepast op 7 okt '22 10:15

'De oppositie zag maar één uitweg bij het energieplafond'

Auteur: Remy Kock

De houding van de oppositie tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen is 'om van je stoel te vallen', denkt econoom Arnoud Boot. Hij stelt dat de oppositie nu ineens argwaan krijgt naar waar het geld voor het aangekondigde energiesteunpakket vandaan komt. Het kabinet daarentegen zegt dat we op dit moment in een 'oorlogseconomie' verkeren, en de herkomst van het geld dus niet belangrijk is.

Minister van Financiën Sigrid Kaag in de Tweede Kamer tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen, waarin ook het prijsplafond voor energie voor ondernemers besproken wordt.
Minister van Financiën Sigrid Kaag in de Tweede Kamer tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen, waarin ook het prijsplafond voor energie voor ondernemers besproken wordt. (DIRK HOL)

Het is dezelfde oppositie die eerder nog opriep dat het kabinet niet veel langer moest wachten met het invoeren van het prijsplafond. 'Het is een bizarre situatie', vervolgt Boot zijn relaas. 'Zowel coalitie als oppositie tonen geen van beide de bereidheid om opbrengsten en kosten tegenover elkaar te zetten, of de korte en lange termijn. En dat is het kader waarin je juist alle uitgaven moet bekijken.'

Lees ook | Kabinet trekt ruim 23 miljard uit voor prijsplafond energie

Volgens Boot wilde de oppositie ook een breder plafond, 'maar het kabinet kwam met een dusdanig breed plafond dat de oppositie moeilijk kon zeggen dat het breder moest', aldus Boot. 'En toen hadden ze nog maar één uitweg; vragen stellen over hoe het betaald moet worden. Terwijl ze daar daarvoor nooit ongerust over waren.'

Sterkste ruggen, zwaarste lasten

Boot ziet dan ook heil in het zwaarder belasten van de rijkeren des lands, iets dat ook al langer op de kabinetsagenda staat. 'Laten we even duidelijk krijgen hoe het gedekt gaat worden. Het bedrijfsleven staat ook bij de overheid om hulp en steun te krijgen, en eigenlijk zou ik willen dat ondernemingsvertegenwoordigers zoals VNO-NCW en MKB-Nederland zouden zeggen dat het ze om ondernemen gaat.'

Lees ook | 'De discussie rondom steunpakketten is beschamend'

De definitie van het woord 'ondernemen' in die zin van het woord is dat het betekent 'dat ondernemers niet telkens gesubsidieerd willen worden, maar ook niet telkens afgestraft worden. Ondernemers willen constant beleid, dus vergeet de energieplafonds voor ondernemingen. Ondernemers willen niet de willekeur van hogere lasten krijgen en de speelbal zijn van de politiek. Maar dit is momenteel wél de realiteit.'

Doelmatigheid

Hij denkt ook dat het de begroting aan doelmatigheid ontbreekt. 'Er zijn gelukkig genoeg verschillen tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk, maar er zijn ook overeenkomsten. Het regeerakkoord is namelijk niet doorgerekend door het Centraal Planbureau, omdat het 'even niet goed uitkwam'. Dat heeft het Verenigd Koninkrijk ook gedaan. En dat geeft de willekeur aan.'

Lees ook | 'Met prijsplafond voor elektriciteit schiet men niks op'

Boot benoemt dat er in het regeerakkoord allerlei uitgaven en fondsen werden voorgespiegeld, waardoor ook parlementaire controle zou ontbreken. 'En tegelijkertijd stond er één goeie maatregel in het akkoord: dat het kabinet onderkende dat de zorguitgaven niet konden blijven stijgen met de mate waarmee ze stegen. En dat op termijn een ombuiging van 5 miljard nodig was van de stijging. En die ombuiging - dus de afname van de groei - zou voor beide kabinetsperioden plaatsvinden. Geen moedige opmerking dus, maar de enige opmerking die de oppositie maakte op de eerste dag van het bespreken van het regeerakkoord was dat het eruit moest. Want wie kon er nou tegen de zorg zijn?'

Lees ook| Econoom: 'Begroting Kaag niet verantwoord'

Verkeerde moment

Hoewel Boot onderkent dat het pakket nodig is, en dat om het pakket te bewerkstelligen jarenlang prudent is begroot, vindt hij wel dat de royale steun zoals die nu wordt voorgesteld op het verkeerde moment komt. 'Het is nu gewoon het verkeerde moment', besluit hij. 'Als het over de coronacrisis ging, waarbij de samenleving op slot moest, is het cruciaal om te ondersteunen. Mensen moesten de deur op slot doen en konden fysiek niet meer ondernemen.'

Hoe anders is dat nu, betoogt hij. 'Ondernemingen zijn momenteel buitengewoon succesvol. Zij gaan heus oplossingen vinden voor de hogere energiekosten.' Maar volgens Boot dienen kwetsbaren wel ondersteuning te krijgen. 'Zeker als ze een plotselinge klap krijgen. We hebben ook gezegd dat een energieplafond tot een bepaalde hoeveelheid energie zekerheid geeft. Maar het is opgeschroefd op een manier dat jij en ik volledig gedekt zijn door het energieplafond. En dat was nu net níet de bedoeling. Het pakket werd al te groot, was te generiek en daarmee had het beperkt moeten blijven tot de groep die het absoluut nodig heeft. En dat is niet gebeurd.'


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen