Dat de ECB de rente deze week verder zal verhogen vanwege de hoge inflatie, lijkt een zekerheid. Er wordt zelfs gesproken over een verhoging van 0,75 procent. 'Dat is een sterke stap, maar de rente is natuurlijk nog altijd heel laag', zegt BNR-huiseconoom Han de Jong. 'Binnen de ECB zijn 'de haviken', die de rente omhoog willen brengen, nu echt de baas. De inflatie is helemaal uit de hand gelopen, en de ECB wil een sterk signaal afgeven dat het ze nu ernst is om die inflatie zo snel mogelijk onder controle te brengen.'
Lees ook | Europa profiteert niet van lage olieprijs, met dank aan de ECB
Daarbij kijkt de centrale bank niet alleen naar de inflatiecijfers, maar ook naar de inflatieverwachtingen. 'Tot nu toe zijn die nog redelijk gematigd, en dat wil de ECB graag zo houden. De gedachte is dat als die inflatieverwachtingen gaan stijgen, dat het moeilijker en economisch veel pijnlijker wordt om de inflatie er weer onder te krijgen.'
Rentebeleid Fed
Volgende week vergadert het beleidscomité van de Amerikaanse Fed over het rentebeleid. Ook daar wordt opnieuw een renteverhoging verwacht, maar naar verluidt zal worden aangekondigd dat het tempo en de hoogte van de rentestappen zal worden verlaagd. 'De inflatie is daar inmiddels lager dan bij ons, en die stijgt niet meer verder', verklaart De Jong. 'Maar je moet je ook realiseren dat de Fed aanmerkelijk eerder is begonnen met renteverhogingen dan onze centrale bank. De officiële rente ligt wel twee procent hoger dan bij ons, dus ze liggen voor.'
Lees ook | Knot: ECB gaat rente niet zo drastisch verhogen als VS
Volgens De Jong is het ook niet onverstandig dat de Fed het even wat rustiger aan doet. 'De huizenprijzen zijn daar net als bij ons aan het dalen. Als je dan al vijf keer de rente hebt verhoogd, dan wordt het op een gegeven moment wel tijd om een stapje terug te doen en te kijken hoe het op de economie uitwerkt. De ECB is ondertussen nog bezig een inhaalslag te maken.'
Jaren '70
Oud-DNB-president Nout Wellink zei vorige week pessimistisch te zijn over het effect dat verdere renteverhogingen van de ECB op de torenhoge inflatie zullen hebben. Hij maakte in zijn betoog een vergelijking met de situatie in de jaren '70, toen het jaren duurde voordat de inflatie onder controle werd gebracht.
Lees ook | Russische economie stabiliseert, mede dankzij deze dame
'Ik vond dat verhaal wel heel erg negatief', aldus De Jong. 'Ik denk dat er belangrijke verschillen zijn tussen nu en de jaren '70. Destijds kregen we een enorme inflatie-impuls omdat de olieprijzen stegen, en die bleven daarna maar stijgen. Ik verwacht niet dat de energieprijzen nu hetzelfde zullen doen. De inflatie was ook breder door de economie verspreid dan nu het geval is. Nog een belangrijk verschil is dat we toen automatische prijscompensatie hadden, dus stegen de lonen automatisch met de inflatie mee. Zo'n vliegwielmechanisme ontbreekt nu. En we zien ook dat de inflatie bij ons de afgelopen anderhalf jaar omhoog geduwd is door logistieke verstoringen en enorm gestegen vrachtprijzen, maar dat keert nu allemaal om. Ik denk dat de inflatie het komend jaar gaat dalen, maar heel veel hangt natuurlijk af van de energieprijzen.'
Recessie
De Amerikaanse economie ontwikkelt zich op het moment sneller dan de Europese. De Jong sluit dan ook niet uit dat Europa wel in een recessie terechtkomt, en de Amerikanen niet. 'Het risico dat wij in een recessie terechtkomen lijkt mij heel groot. En je ziet dat de Amerikaanse economie een stuk dynamischer is. Vorige week hadden ze cijfers over de industriële productie, dat zag er sterk uit. De energieprijzen zijn ook minder gestegen dan bij ons, dus het zou best eens kunnen.'
Lees ook | 'Er is geen nijpende situatie, maar DNB roept toch op tot voorzichtigheid'
Eerder was het vaak zo dat eerst de Amerikaanse economie in een recessie raakte, en dat Europa later volgde. Dat het nu andersom is, zou volgens De Jong weleens voordelig voor Europa kunnen zijn. 'Als zij de recessie weten te vermijden, kunnen wij ons in het herstel een beetje optrekken aan de Amerikaanse economie.'
