Het Centraal Bureau voor de Statistiek presenteert dinsdag inflatiecijfers over de maand november. Volgens BNR's huiseconoom Han de Jong kan het niet anders dan dat die cijfers negatief zullen zijn.
Lees ook | Bank of England waarschuwt voor langste recessie ooit
De cijfers voor de gehele eurozone over het derde kwartaal laten nog een voorzichtige groei van 0,2 procent zien. In combinatie met de huidige inflatiecijfers betekent dat echter nog geen recessie. Maar, 'dit is achterom kijken', zegt Han de Jong. 'De kwartaalcijfers over de Nederlandse economie komen 15 november en het kan bijna niet anders dan dat die cijfers in de min zullen zitten.' Dat betekent dat onze economie in het derde kwartaal is gekrompen.
Officieel zijn voor een recessie twee opeenvolgende kwartalen met krimp nodig. Desondanks gaat De Jong al uit van het onvermijdelijke. 'Als we over een halfjaar terugkijken zal je zien dat Nederland in het derde kwartaal in een recessie is terechtgekomen, en de Eurozone in het vierde kwartaal.'
Uitgeholde koopkracht
'Door de torenhoge inflatie wordt de koopkracht enorm uitgehold en dat zet de bestedingen onder druk', zegt De Jong. Die uitholling is te groot om niet uit te gaan van een recessie. Steunpakketten vanuit de overheid en de door burgers opgebouwde spaarpotten tijdens de coronapandemie kunnen daar niets aan veranderen. En daar komen een sterke rentestijging en hoge energieprijzen bij, zegt De Jong. 'De woningmarkt en de bouw staan onder druk door die hoge rente. En de energieprijzen leiden tot stilleggen of verminderen van productie bij bedrijven. Dat zijn allemaal negatieve factoren.'
Die factoren zijn onder meer terug te zijn in macrocijfers van bijvoorbeeld de inkoopmanagersindex van de Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagers (Nevi). Die laten een forse daling van orders te zien, vaak een indicatie van een aanstaande krimp. Soortgelijke data is te zien in Duitsland, waar de instroom van orders met vier procent is gedaald ten opzichte van vorige maand en zelfs tien procent ten opzichte van een jaar geleden. Dit beeld is ook te zien in Aziatische landen als Taiwan, waar de instroom van nieuwe orders hard naar beneden gaat. De aankomende recessie lijkt hiermee een mondiaal probleem te worden.
Amerikaans probleem is anders
In de Verenigde Staten is vorige week opnieuw de rente verhoogd, de Fed koos ervoor om de rente opnieuw met 0,75 procentpunt te verhogen. De Amerikaanse economie heeft te maken met andere problemen dan de Europese economie. De krappe arbeidsmarkt aldaar lijkt verder te verkrappen, terwijl de energiecrisis een veel minder groot probleem is. 'Amerika is zelfvoorzienend in energie en hebben een minder hoge inflatie. Het zijn vooral de hoge Europese gasprijzen die ons hier de das omdoen.'
Lees ook | 'Je moet door de stoere taal van de Fed heen kijken'
Dat de rente in de Verenigde Staten door de Fed is verhoogd is te verklaren, zegt hij. 'Fed-baas Powell zegt dat het beter is om de rente te veel verhogen dan te weinig. Want bij te weinig verhogen duurt de periode met inflatie veel langer. Maar een diepe recessie als gevolg van een sterk gestegen rente is aan te pakken door nieuwe maatregelen te nemen, zoals renteverlaging.' De kans op een harde landing, oftewel een recessie, wordt voor Amerika wel steeds groter, zegt De Jong.
Rentes omhoog
Nieuwe renteverhogingen in Europa zijn net als in Amerika te verwachten. ECB-bestuurslid François Villeroy de Galhau heeft al aangegeven dat de Europese Centrale Bank de rentetarieven zal moeten blijven verhogen totdat de zogeheten kerninflatie, de prijsstijgingen zonder de energie- en voedselprijzen, begint af te nemen. 'Zolang de onderliggende inflatie in het eurogebied niet duidelijk haar hoogtepunt heeft bereikt, moeten we niet stoppen met het verhogen van de rentetarieven', zei hij in een interview met de Irish Times.
Economen waarschuwen echter voor een loon-prijsspiraal wanneer de rentes omhoog blijven gaan. 'Dat gevaar zit er in, maar is nog niet aan de orde', denkt De Jong. 'In Nederland zitten de lonen in de lift maar zijn nog lager dan de inflatie. De centrale banken waarschuwen er wel voor, maar om nu al te spreken van een loon-prijsspiraal gaat misschien wat ver.'
Lees ook | 'Sterke renteverhoging vergroot risico financiële instabiliteit'
Het CBS publiceert morgen de inflatiecijfers over de maand november. Volgens de Europese berekeningen is de inflatie iets gedaald, maar dat had alleen te maken met dalende energieprijzen. Andere indicatoren laten juist een versnelling zien.