Het CPB houdt in den beginne rekening met het zogeheten basisscenario. In dat scenario wordt uitgegaan van de huidige gasprijs, zo stelt energie-expert Ronald de Zoete. 'En dat de huishoudens niet te zwaar gestraft worden in hun koopkracht. Daaruit komt dat we ongeveer 0,2 procent aan koopkracht kunnen verliezen in een normaal scenario.'
Lees ook | Kabinet kijkt naar fiscale oplossingen voor 'structureel hoge energieprijzen'
Met het 'normale' scenario wordt volgens De Zoete het prijsplafond bedoeld. 'Dat kost ons 8 miljard euro, en de gemiddelde burger zal met zijn verbruik geen maandlasten hebben van 525 euro, maar juist van 250 euro. Dat is alvast bereikt.'
Er zijn ook andere scenario's uitgedacht, zo denkt De Zoete. 'Als er gekeken wordt naar extremere varianten, kunnen de kosten ófwel voor de overheid hoger worden, of voor de burger.'
Lage gasprijs?
Ook voor een milde winter is er een scenario opgesteld. 'Dan gaan ze uit van een lage gasprijs, en tot nu toe is ie relatief mild geweest, aldus De Zoete. 'Dat is goed nieuws voor de overheid, omdat ze dan minder hoeven te compenseren.' Dat komt volgens De Zoete omdat de gasprijs dan lager is dan het plafond, 'en de burger betaalt dan mogelijk minder omdat ze minder uit hoeven te geven aan energiekosten. Dat zou dus goed nieuws zijn.'
Lees ook | 'Inflatie keert in 2024 terug als overheid geen oplossing bedenkt'
Hoeveel minder een prijsplafond bij een lage gasprijs zal kosten, is moeilijk te zeggen volgens De Zoete. 'Daar moet pro rata naar gekeken worden, maar het zou zomaar kunnen dat er tien tot twintig procent van de prijs afgaat', stelt hij. 'Dat betekent echter niet meteen dat de 8 miljard twintig procent minder waard wordt. Eerst moet je door het plafond naar beneden zakken alvorens het een voordeel voor de burger en de overheid oplevert.' Maar, zo benadrukt hij, de overheid is altijd gebaat bij een lagere gasprijs. 'Elke euro per megawatt uur scheelt ze geld.'
13,1 miljard euro
Maar waar er een scenario voor een gunstige situatie is bedacht, daar is er ook een voor het ergste scenario opgetekend. Op het moment dat er een strenge winter plaatsvindt tegen een hoge gasprijs, zou er een scenario kunnen plaatsvinden waarin het prijsplafond 13,1 miljard euro gaat kosten. Hoewel het er niet op lijkt, kan het volgens De Zoete zomaar plaatsvinden. 'Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat er als overheid meer gecompenseerd moet worden', stelt hij. 'Maar ook dat de aardgasvoorraden weer aangevuld moeten worden, omdat er meer is verbruikt dan verwacht. En dat stuwt de prijzen verder omhoog.'
Lees ook | CPB waarschuwt voor lagere koopkracht en 'structureel hoge' energieprijzen
Hij denkt dan ook dat er een hogere vraag is bij een hogere gasprijs, en de huishoudens die meer verbruiken dan de 200 kuub aan gas en 2900 kW aan elektriciteit, moeten dan de marktprijs betalen voor het overschot. 'En dat gaat de burger heel erg zeer doen.'
Lees ook| Stroomprijs naar 1000 euro per mWh door kou
Meer inkomsten?
Bij hogere gasprijzen zouden de Nederlandse gasbaten ook stijgen, en dus de inkomsten van de overheid. De Zoete denkt dat de Nederlandse overheid daar ook een groot deel van het plafond mee kan betalen. 'Dat zal ook gedeeltelijk het geval zijn, en het voordeel', besluit hij. 'Maar de vraag is of het genoeg is om iedereen te compenseren, want ze zullen heel veel huishoudens in dit scenario extra moeten compenseren. Niet alleen voor het gasplafond, maar ook met nooduitkeringen et cetera. Daarnaast hebben we het nu alleen maar over consumenten, niet over bedrijven, dus het is hopen dat de hoge gasprijs en strenge winter geen realiteit worden.'
Lees ook| 'Akkoord over gasprijsplafond in zicht'