Het gaat met name om specifieke productgroepen die volgens de onderzoekers beter onder andere tarieven kunnen vallen. Een nog 'radicalere' keuze zou zijn om de btw van negen procent helemaal af te schaffen. Dat zou kunnen 'door het verlaagde en algemene tarief naar elkaar toe te laten groeien'.
Lees ook | Schrappen fiscaal voordeel bedreigt woningbouw
De lagere btw geldt op dit moment voor etenswaren en enkele soorten diensten. Het kabinet kiest er nu voor om het tarief van negen procent toe te kennen aan groepen als er mogelijk oneerlijke concurrentie kan ontstaan, of om de belastingdruk te verlagen. Daarnaast wordt het tarief gebruikt om burgers te bemoedigen of sommige diensten en producten te kopen. Maar het lage tarief draagt aan de meeste van deze doelstellingen nauwelijks bij, concluderen de onderzoekers.
Voldoet niet aan fiscale toets
Met name de rijkste helft van de huishoudens profiteert ervan. Zij profiteren 'twee keer zo veel van de verlaagde btw' als de armste vijftig procent, menen de onderzoekers. 'Hoe draagkrachtiger een huishouden is, hoe meer (!) ze profiteert van de verlaagde btw.' Daarnaast voldoet de regeling niet aan de fiscale toets.
Lees ook | Afschaffing btw groente en fruit op losse schroeven
Volgens de eigen regels van het kabinet zou de regeling op zijn minst moeten worden aangepast. Het kabinet kondigde vorig jaar aan dat belastingregelingen die slecht uit een evaluatie komen, moeten worden versimpeld of worden afgeschaft.
Gerichte maatregelen
De onderzoekers adviseren het kabinet kritisch te kijken of de doelen van het lage btw-tarief nog wel relevant zijn. Keuzes hierover zijn vaak al decennia geleden gemaakt 'en niet altijd meer actueel' Het kabinet moet verder overwegen of er gerichtere maatregelen zijn die beter werken, bijvoorbeeld verlaging van de inkomstenbelasting of subsidies. Verantwoordelijk staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit) zal zich de komende tijd over het rapport buigen. Hij komt voor Prinsjesdag met een reactie namens het kabinet.
