Het is een thema dat volgens FD-journalist Jan Braaksma binnen Europa al veel langer speelt. Een paar jaar geleden kreeg brouwerij AB InBev een forse boete toen het Albert Heijn praktisch onmogelijk maakte om Jupiler-bier te verkopen in België. Albert Heijn kocht het bier relatief goedkoop in in Nederland en AB InBev deed er alles aan om de supermarktketen dat bier lokaal in België te laten inkopen. 'Het is dus een thema dat al heel erg lang op de radar staat.'
En in een tijd van hoge inflatie is de kwestie nog urgenter, zegt Braaksma. Fabrikanten wijzen erop dat de smaken per land verschillen en dat je daar in de productie al rekening mee moet houden. Maar de supermarkten kijken met weerzin naar de versplinterde Europese markt. 'Als je verplicht alleen bij het ene loket kunt kopen, is dat vooral goed voor de winstmarges van de fabrikanten.'
Lees ook | Winkels Delhaize sluiten opnieuw hun deuren
Zolang je niet al te opzichtig andere fabrikanten hindert kun je inkooporganisaties moeilijk verbieden om naar eigen inzicht in te kopen, zegt Braaksma. 'Maar in het geval van AB InBev was het zo overduidelijk dat het alleen maar Albert Heijn wilde frustreren. Je mag als fabrikant natuurlijk in Duitsland je labels in het Duits op de verpakking zetten. Dan heb je als Nederlands bedrijf een probleem, omdat het label in Nederland ook Nederlandstalig moet zijn.'
Deze kwestie gaat volgens Braaksma vooral over de A-merken, die minstens zo'n goede onderhandelingspositie hebben als de supermarkten. 'Als er geen Coca-Cola of Lay's in de schappen ligt, heb je toch ook wel een probleem.'
Lees ook | Supermarkten verlagen prijzen, maar 'geen prijzenoorlog'
Tot nu toe was de Europese Commissie niet bepaald eensgezind. De ene helft koos de kant van de supermarkten, de andere helft die van de fabrikanten. Het pleit is nog niet beslecht, merkt Braaksma. 'Dit is een soort aanzet tot een plan. Het moet nog langs de lidstaten en door allerlei ambtelijke molens.'
De supermarkten hopen in ieder geval zeer dat deze wetgeving erdoor komt, zegt Braaksma, die onder meer Picnic-ceo Frans Muller sprak. Toen die nog ceo was van Delhaize in België klaagde hij hier al luid over. Picnic besloot eerder al de Brusselse wetgeving niet af te wachten. 'Misschien dat daardoor de politiek in Nederland ook wel een beetje in actie komt. Dat Brussel nu toch een kant gekozen lijkt te hebben, zullen ze in de supermarkten met gejuich ontvangen.'