EU steggelt over verplichte openbaring belastingafdracht multinationals

In de EU is al langer discussie over hoeveel belasting grote bedrijven betalen. Volgens velen is dat te weinig. Met 'country-by-country-reporting' wordt de afdracht transparanter, denkt het Europees parlement. Nederland was eerder geen voorstander van de nieuwe Europese regels, maar is van mening veranderd, mede dankzij druk uit de samenleving, stelt Europa-correspondent Stefan de Vries. 'De publieke opinie is steeds bozer geworden, mede dankzij multinationals die via allemaal constructies veel minder belasting betalen. Dat gebeurt onder andere in Nederland, één van de grootste belastingparadijzen op aarde.' Kanttekening hierbij is dat het niet gaat om belastingontduiking, maar 'belasingoptimalisatie', volgens De Vries. 'Dat klinkt heel mooi, maar het komt er simpelweg op neer dat gewone burgers veel belasting betalen en grote bedrijven heel weinig. Zo wordt het in het algemeen gezien.'

Luister ook | Sywert van Lienden cashte 9 miljoen euro met mondkapjesdeal

Biden wil meer snelheid

De verandering die nu wordt ingezet, gebeurt ook na druk van buiten de EU. 'Het vernieuwen van deze regels is al jaren een van de speerpunten van de Oeso, de club van rijke landen. Het lag stil toen Trump nog president van de Verenigde Staten was. Maar Joe Biden wil dat het nu echt gaat veranderen.' De nieuwe regels moeten meer inzicht geven in hoe belastingdeals opgezet zijn. 'Veel belastingdeals zijn schimmig. In Nederland kan de Belastingdienst bijvoorbeeld overeenkomsten sluiten met allemaal grote bedrijven en die blijven geheim', volgens De Vries.

Luister ook | Kabinet trekt 6 miljard euro uit voor steun

Brievenbusbedrijven identificeren

Toch verschillen het Europees Parlement en de lidstaten op sommige punten nog van mening over de nieuwe regels. 'Het parlement wil dat dochterondernemingen van bedrijven ook hun bezit en werknemers bekendmaken per land. Op die manier zou je brievenbusbedrijven identificeren.' Critici zijn echter bang dat hierdoor de concurrentiepositie van bedrijven en landen in het gedrang komt. 'Voorstanders zeggen juist dat dit dan het einde is van belastingconcurrentie tussen lidstatenin de EU.'

Luister ook | G7 willen uniforme vennootschapsbelasting

Schadelijk voor bedrijven

Peter Kavelaars, hoogleraar Fiscale Economie aan de Erasmus Universiteit, kijkt niet positief naar de plannen die de EU heeft met de nieuwe belastingregels. 'Het is niet zo zinvol en mogelijk ook schadelijk voor de bedrijven. De informatie die de EU openbaar wil, moet nu al verstrekt worden door bedrijven. Het is echter alleen zichtbaar voor de fiscus op dit moment.' De EU wil echter dat het ook voor de rest van samenleving duidelijk wordt wat bedrijven betalen aan belasting.

Volgens Kavelaars kan dit schadelijk zijn voor de concurrentiepositie van bedrijven. 'Je moet bedrifjsgegeven en -informatie verstrekken. Vanuit concurrentieoogpunt is dat minder wenselijk', stelt Kavelaars. Ook ziet de hoogleraar dat er andere voorstellen liggen. 'De EU en Oeso werken toe naar een minimumbelastingtarief voor de hele wereld. Als die afspraak gerealiseerd is, dan wordt er door iedereen voldoende belasting betaald', aldus Kavelaars.