Nibud-directeur Arjan Vliegenthart ziet 'dat grote groepen huishoudens iedere maand tientallen euro’s minder te besteden hebben. Dat is des te nijpender voor de meer dan twee miljoen huishoudens die zich nu al suf budgetteren om alle rekeningen betaald te krijgen. Deze koopkrachtdaling maakt het voor hen nog veel lastiger. Velen krijgen deze week een loonstrookje waarbij het netto salaris hoger is dan wat ze vorig jaar kregen, en toch vliegt het geld sneller de portemonnee uit.'
200 euro
De daling van 40 euro is een gemiddelde, huishoudens die hun loon niet zien stijgen, moeten namelijk rekening houden met een koopkrachtdaling die kan oplopen tot ruim 200 euro per maand. De grootste boosdoener is volgens het Nibud de hoge inflatie, met als belangrijkste aanjager natuurlijk de sterk gestegen energieprijzen.
Niet juichen
Het Nibud heeft gerekend met een inflatiecijfer van 3 procent, die DNB verwacht voor dit jaar. Hoe de inflatie zich echter zal ontwikkelen is zeer onzeker. Loopt de inflatie nog verder op, dan daalt de koopkracht logischerwijs nóg verder. En wie zich verheugt omdat het nettoloon hoger is dan in 2021 waarschuwt Vliegenthart: 'Het is schijn om dan te denken dat je ook meer te besteden hebt, want het hogere salaris verdwijnt na een paar keer boodschappen doen door de hogere prijzen in de supermarkt.'
Lage inkomens
Het Nibud maakt zich vooral zorgen over de lage inkomensgroepen. Veel mensen met een bijstandsuitkering en met een hoge huur, zitten volgens het Nibud 'structureel klem'. Echter ook ouderen met alleen AOW en een klein pensioen worden hard geraakt. Het Nibud schrijft dat zij 'weinig tot geen ruimte' hebben 'om deze prijsstijgingen te betalen'.
Overigens zit de lagere belasting op de energie al in deze koopkrachtcijfers verwerkt. Hoewel huishoudens met een laag inkomen van de gemeente een extra tegemoetkoming van 200 euro krijgen voor de energiekosten, noemt het Nibud deze onvoldoende om de koopkrachtdaling mee op te vangen. Het Nibud adviseert gemeenten dan ook 'echt vaart te maken' met deze compensatie.
Bel de gemeente
Ook raadt het Nibud huishoudens die moeilijk rondkomen aan om contact op te nemen met de gemeente om te kijken of zij in aanmerking kunnen komen voor steun en compensatie. Arjan Vliegenthart: 'Inkomensondersteuning is voor deze groepen nu echt een must. Het moet voor mensen veel makkelijker gemaakt worden om die te krijgen, zonder dat ze zich door een oerwoud van ingewikkelde regels voor diverse toeslagen en andere potjes hoeven te worstelen.'
Coalitieakkoord
Deze nieuwe koopkrachtcijfers zijn voor het Nibud de basis voor doorrekening van het coalitieakkoord. Het Nibud is momenteel bezig om te berekenen wat de plannen van het nieuwe kabinet betekenen voor de huishoudportemonnee in de komende jaren. Vliegenthart: 'Op papier ziet het er hoopgevend uit, vooral de extra aandacht voor de laagste inkomens, zoals de verhoging van het minimumloon en de bijstandsuitkering. Ook wil het nieuwe kabinet werk maken van versimpeling van de toeslagen. Maar het belangrijkste is natuurlijk om te zien wat het echt in de portemonnee betekent. Niet kunnen rondkomen geeft zoveel stress en problemen op vele andere vlakken in de samenleving. Daarom is het heel belangrijk dat er goed wordt gekeken of het beleid voor de huishoudportemonnee goed is.'