80 miljard aan Russische tegoeden in Nederland

Zo ook onderzoeksjournalist Dimitri Tokmetzis van Follow The Money, die aan het hoofd staat van het journalistiek datateam. 'Er werken in totaal 80 man mee aan het project', zegt hij. 'We hebben tien oligarchen tot in de diepte uit kunnen zoeken, maar er zijn natuurlijk nog veel meer mensen die op de lijst zouden kunnen. Maar we zijn begonnen met tien.'

Luister ook | 'Capaciteitsproblemen belemmeren Nederlandse jacht op geld oligarchen'

Tokmetzis en zijn team hebben goed in beeld weten te brengen wat de Russische oligarchen bezitten. Zo meldt het FD dat er zo'n 80 miljard euro op verspreide bankrekeningen staat of aan assets te halen valt in Nederland, cijfers die Tokmetzis kan bevestigen. '45 miljard van die 80 miljard zijn toe te schrijven aan één van de gesanctioneerde oligarchen. Dat zit allemaal verstopt in BV's, holdings en brievenbusmaatschappijen.'

Wel geeft Tokmetzis te kennen dat Nederland een uitzonderingsgeval is ten opzichte van andere landen. 'In Nederland hebben we weinig fysieke assets. Denk aan villa's, paleizen, jachten, vliegtuigen en helikopters. Dat soort dingen hebben we hier weinig.'

Preventie

Maar, wat te doen tegen zulke Russische oligarchen en hun (fysieke) assets? Volgens Tokmetzis zijn er enkele mogelijkheden. 'Het blijft wel lastig. In verschillende Europese landen zoals Frankrijk, Engeland en Italië vind je veel fysieke assets. Daar is het bewijs keihard voor dat ze van die oligarchen zijn, dus daar is een lint omheen te leggen. Het lastige in Nederland is echter dat er voor 45 miljard aan activa gevonden is, maar het is heel moeilijk om te bepalen of het vast hangt aan één oligarch.'

Lees ook | Italiaanse politie vordert boten en vastgoed Russische oligarchen

Tokmetzis benadrukt dat journalisten lastig tot geen toegang kunnen krijgen tot de gegevens van die activa. 'Opsporingsinstanties kunnen daar misschien wel bij, maar het gaat hieri dus om miljarden euro's.'

Vastgoed

Of Russische oligarchen zich ook op de Nederlandse vastgoedmarkt hebben begeven, durft Tokmetzis niet met zekerheid te zeggen. 'De schoonzoon van Poetin had grond in Duivendrecht', vervolgt hij. 'Wel hebben we het vermoeden dat de Russen vastgoed in Amsterdam bezitten. Het probleem is alleen dat het kadaster in Nederland vrij moeilijk te doorzoeken is, en ze staan niet onder hun eigen naam op die akte. Vaak ook niet eens op naam van familie, dochters, vrienden, exen, dat soort dingen. Meestal staan de panden op naam van Cypriotische holdings met exotische namen. Je moet dus eerst weten welke holding er is, maar Cyprus is zo gesloten als een oester. Dus ook daar is moeilijk achter te komen. We hopen dat het kadaster datasets voor ons open kan zetten.'

Volg de oorlog in Oekraïne in ons liveblog

400 miljoen aan tegoeden bevroren

Nederland heeft sinds dat de sancties tegen Rusland zijn ingesteld, bijna 400 miljoen euro aan Russische tegoeden en transacties bevroren. Dat meldt minister van Financiën Sigrid Kaag aan de Tweede Kamer.

Instellingen waar vermogen en/of tegoeden van Russen zijn ondergebracht, moeten dit bevriezen indien ze op de sanctielijsten staan, anders maken ze zich schuldig aan een economisch delict. Daarnaast moeten ze ook melding maken bij de toezichthouders Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank, als er pogingen tot transacties worden gedaan.