'Het idee achter het voorstel is eigenlijk heel eenvoudig', zegt PvdA-Europarlementariër Paul Tang. 'Op het moment dat een multinational met een wereldwijde omzet van meer dan 750 miljoen, dus het gaat echt om de grote bedrijven, in een gebied opereert waar minder dan 15 procent belasting wordt betaald, dan kan een land dat bijstellen zodat de multinational feitelijk wel 15 procent betaald.' Het Europese voorstel komt overeen met een internationaal voorstel vanuit de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Dat is vorig jaar oktober gesloten met 141 landen.
Polen
Maar Europa wil de minimum winstbelasting ook gezamenlijk invoeren. 'Polen had toen het voorstel bij de OESO werd behandeld helemaal niet zoveel bezwaren', zegt Tang. 'Maar het land heeft bij de stemming over het Europese voorstel toch het vetorecht gebruikt. De druk vanuit Europa op Polen is hoog, omdat het land de principes van de rechtsstaat niet overeind houdt. Daar komt ook financiële druk bij kijken.' Volgens Tang is deze actie een zet van Polen in de strijd met de EU. 'Polen heeft geweigerd op basis van gelegenheidsargumenten. De vraag is hoelang het land dat gaat volhouden.'
'Nuttig, maar complex'
Tang ziet het nut van de minimum-winstbelasting, net als belasting-advocaat en partner bij De Braauw Paul Sleurink. 'Er is al langer een trend gaande om het gebruik/misbruik van winstbelasting tegen te gaan.' Dit is volgens hem voor een deel een uitvloeisel daarvan. Sleurink noemt het concept van het voorstel eenvoudig, maar de uitwerking complex. 'Wat mij betreft is er geen reden om het niet in te voeren, maar het wordt wel wat reken werk.'
Lees ook | Ierland akkoord met wereldwijd belastingplan
'Er komen talloze groepen met eigen regels, die opzoek gaan naar gedetailleerde uitzonderingen, en dat maakt het zo ingewikkeld', zegt Sleurink. 'We moeten ons voorbereiden op een complex stuk nieuwe regelgeving.' Ook verwijst hij daarbij naar de belastingdienst, die al problemen heeft. 'Het kan wel, maar het wordt een gedoe.'
Winstbelasting berekenen
'Er ligt ook een voorstel om de winstbelasting anders te gaan berekenen. Dat is complexer', zegt Tang. OESO is bezig met de uitwerking daarvan. 'Het idee is dat als door een bedrijf winst wordt gemaakt in een land, maar het bedrijf daar geen vestiging heeft, het land waar de winst wordt gemaakt toch belasting kan heffen.' Tang noemt dat een fundamentele verandering van het belastingstelsel. 'Ook politiek gezien is het complex. Dit vraagt om een verdrag tussen landen', legt Tang uit.
Lees ook | G7 bereikt akkoord over mondiale vennootschapsbelasting
De grote vraag is of dat er in de Verenigde Staten doorkomt. 'Het lijkt erop dat de Amerikaanse president Joe Biden het plan wil steunen. Maar het congres maakt de wetten, en niet de regering. De kans dat de VS de wetten gaat doorvoeren die nodig zijn, is reuze klein.' Sleurink ziet daar een minpunt. 'Het is lastig als het land met de grootste economie ter wereld niet meedoet.'