Het gaat om mensen die in Nederland wonen en werken en soms zelfs helemaal niet meer Russisch zijn, die door ING de toegang tot hun rekening wordt ontzegd. Volgens BNR-huiseconoom Han de Jong is het moeilijk te zeggen of de bank daarin een stap te ver gaat. 'De details van dit soort wetgeving zijn complex. Banken hebben zeer vergaande bevoegdheden als het gaat om het controleren van hun klanten. Dat moet ook wel, omdat banken een belangrijke poortwachtersfunctie hebben als het gaat om het opsporen van crimineel geld. Nu komen die sancties er nog eens bovenop. Die zijn complex, en voor het inrichten van de uitvoering hebben banken weinig tijd. Dan zie je dat er behoorlijke verschillen ontstaan tussen verschillende banken.'
Schikkingen en boetes
De Jong denkt dat we hier met een gevalletje 'better safe than sorry' te maken hebben. 'ING heeft in 2018 nog een schikking getroffen in een witwaszaak, wat de bank toen 750 miljoen euro heeft gekost. In 2012 is de bank in Amerika voor 619 miljoen dollar beboet wegens het ontduiken van het Amerikaanse sanctiebeleid op financiële transacties in Cuba en Iran. En vorig jaar nog is een dochter van ING in Frankrijk voor 3 miljoen beboet, dat had ook met witwassen te maken. Binnen die bank is men inmiddels hypergevoelig, en van alle Nederlandse banken is ING de meest voor de hand liggende om dit te doen. Het is de meest internationale bank, dus ook het meest kwetsbaar, en het heeft een behoorlijke vestiging in Moskou. Dat hebben andere banken veel minder.'
Lees in ons liveblog het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne
Hoewel het voor de klanten van ING natuurlijk heel vervelend is, begrijpt De Jong toch goed dat de bank nu extra scherp is. 'Ze hebben liever een groep geïrriteerde klanten, dan dat ze het aan de stok krijgen met overheden', aldus De Jong. 'En we moeten niet vergeten dat er kritiek is op het feit dat we in Nederland minder geld aan de ketting hebben gelegd dan in andere landen. En dan komt er een bank die kennelijk met een stofkam door zijn hele klantenbestand gaat. Dat is dan wellicht wat overdreven, maar het valt niet mee om het goede evenwicht te vinden.'
Effectiviteit
Of het uitkammen van zoveel particuliere rekeninghouders echt effectief is in het aanpakken van gesanctioneerd Russisch geld, valt volgens De Jong nog wel te bezien. 'Ik denk dat in de meeste gevallen die rekeningen van beperkte omvang zijn, en het lijkt wel een beetje met een kanon op een mug schieten.'
In een reactie liet ING gisteren weten aan BNR dat de bank verplicht is zich te houden aan de sancties die zijn opgelegd aan Rusland en Belarus. De bank realiseert zich dat dit gevolgen kan hebben voor de dagelijkse bankzaken van onze klanten die een Russische of Belarussische nationaliteit hebben, laat een woordvoerder weten. 'Om ervoor te zorgen dat onze klanten toegang houden tot hun dagelijkse bankzaken, vragen we hen om hulp. Door zich opnieuw te verifiëren met een geldige verblijfsvergunning of een andere nationaliteit kunnen wij vaststellen of we onze klanten kunnen vrijstellen van de sancties.'
