'In het zwartste scenario zijn dat 1,2 miljoen huishoudens die dat niet kunnen'. Het Nibud vliegt die getallen anders dan het CPB aan. Het Nibud kijkt naar welke huishoudens aanpassingen moeten doen in de begroting om het weer passend te krijgen. 'Dan zie je een grotere groep van mensen die tot voor kort relatief goed en makkelijk konden rondkomen, die zich niet hoefde af te vragen hoe het er aan het eind van maand voor zou staan. Die groep is aan het puzzelen en meldt zich bij ons met vragen over besparingen.'
Lees ook | EU-lidstaten bereiken principe-akkoord minimumloon
Weten, kunnen, durven
Volgens Vliegenthart zijn mensen vaak niet op de hoogte van toeslagen en regelingen waar ze gebruik van kunnen maken. Een kwestie van weten, kunnen en durven, zegt de directeur. 'Je moet ook de vaardigheden hebben om een bepaalde regeling te kunnen aanvragen, weten waar je moet zijn.' Volgens Vliegenthart is het systeem te complex en de drempel te hoog. vooral wanneer er meerdere toeslagen aangevraagd kunnen worden. 'We hebben dat heel complex gemaakt'. Los van de complexiteit bestaat er een groep mensen die geen toeslag durft aan te vragen, een bijvangst van het Toeslagenschandaal. 'Tussen weten, kunnen en durven zit een grote groep mensen die uiteindelijk geen gebruik maakt van die toeslag'.
Uit beeld
Volgens Vliegenthart zijn veel mensen niet in beeld bij een gemeente omdat ze niet in de bijstand zitten, maar werken op of rond het bijstandsniveau. Die moeten zich melden bij een gemeente maar vinden de drempel weer te hoog. Of zijn te wantrouwend. Vliegenthart begrijpt dat terdege maar roept mensen niettemin op zich te melden bij hun gemeente. Ook pleit de Nibud-directeur er voor om de verantwoordingsplicht om te draaien en die 'niet altijd bij het individu neer te leggen, maar ook bij de gemeente. Dat als de gemeente zegt dat dit klopt en deugt, dat mensen er vanuit mogen gaan - tenzij ze de boel echt flessen - dat het geld ook echt van hen is.'
Idealiter hebben mensen geen toeslagen nodig en kunnen ze in hun levensonderhoud voorzien middels werk. Voor het afschaffen van de toeslagen ziet Vliegenthart dan ook de verhoging van het minimumloon als randvoorwaardelijk. 'Als je echt wat wil doen aan die toeslagen, moet je ook aan die andere knop draaien van het loon om ervoor te zorgen dat inkomen primair komt via het werk'.
Lees ook | Van Gennip: Minimumloon niet naar 14 euro