Politiek-verslaggever Jeroen Stans was bij het verhoor aanwezig. Daarin maakte Van Vroonhoven duidelijk dat zij als portefeuillehouder niet verantwoordelijk was, maar Fyra-bouwer AnsaldoBreda bezorgde Van Vroonhoven wel kopzorgen, jarenlang. Want de levering van de trein werd keer op keer vertraagd, vertelt ze: "Er is wat mij betreft maar één partij verantwoordelijk voor die vertragingen en dat is AnsaldoBreda."
Geen alternatief
En toch bleef NS de Italiaanse treinenbouwer
trouw. "Wij zaten daaraan vast", zegt Van Vroonhoven. De NS overwoog in 2010 wel het contract
met AlsaldoBreda te verscheuren. Maar het zou er volgens Van Voorhoven voor de treinreiziger niet beter
op zijn geworden. "Wat mij betreft is dat steeds een optie geweest, maar dan had er wel een reëel alternatief moeten zijn."
Ondenkbaar scenario
NS had namelijk geen treinen achter de hand,
alle kaarten waren gezet op de Fyra die per december 2012 moest gaan reizen. Er
was simpelweg geen alternatief, zo bekende Van Vroonhoven: "U kunt concluderen dat wij geen rekening hebben gehouden met het wat ons betreft ondenkbare scenario dat er helemaal geen trein zou gaan rijden. Daarvan hebben we ook gezegd: die harde les is geleerd."
Verantwoorde keuze
Maar dat ondenkbare had nooit ondenkbaar
mogen zijn, zo werd ook in dit verhoor eens te meer duidelijk. Er waren talloze
mankementen aan de trein die vijf jaar te laat werd geleverd. Maar niemand trok
aan de rem. Ook NS directielid Merel van Vroonhoven niet. "Op basis van de informatie die wij hadden vonden we het een verantwoorde keuze en heb ik dus geen aanleiding gezien of gevoeld om stop te zeggen. Geen van de betrokken partijen heeft gezegd: dit is onverantwoord om te doen."
Cruciale informatie
Sterker nog: Van Vroonhoven miste cruciale
informatie. Zo wist ze niet van kritische opmerkingen van ProRail over de
ingebruikname van de Fyra. En van de beruchte bodemplaat die van een
trein was afgevallen, werd ze pas twee dagen later op de hoogte gebracht. "Het feit is dat ik dat pas de zeventiende gehoord heb. Dat ik niet weet welke afwegingen zijn gemaakt."
Niet verantwoordelijk
Van Vroonhoven was binnen de directie van de
NS verantwoordelijk voor de Fyra. Van Vroonhoven: "Ik had niet de contacten met AlsaldoBreda, dat was ook niet mijn verantwoordelijkheid." Maar de trein was dus niet haar
verantwoordelijkheid. En dat is een rode draad in veel verhoren: niemand was
echt verantwoordelijk voor de geflopte Fyra.
Merel van Vroonhoven komt later deze week nog een keer langs bij de commissie, dan gaat het over de periode nadat de trein van het spoor werd gehaald.