'Disease X': wat wordt de volgende epidemie en hoe bestrijden we die?
Welke ziekte het wordt, weten we niet, maar dát er ooit een nieuwe epidemie zoals ebola of zika komt staat vast. Wetenschappers van over de hele wereld buigen zich over deze zogenoemde 'Disease X'.
'Disease X staat symbool voor een ontwrichtende uitbraak van infectieziekten', vertelt Marion Koopmans, hoofd van de virologie-afdeling aan het Erasmus Medisch Centrum. 'De WHO noemt die omdat we niet vooruit kunnen kijken welke ziekten eraan komen maar omdat er wel consensus is dat we erop voorbereid moeten zijn.'
De manier waarop de wereld zich ontwikkelt draagt bij aan de manier waarop ziektes ontstaan en zich verspreiden, vertelt Koopmans. 'Aan de ene kant krijgen we intensiever contact met dieren in oerwouden waar infecties in kunnen zitten die over kunnen springen.' Dat gebeurt al decennia, vertelt ze, maar het verschil is nu het tempo waarmee de verspreiding plaatsvindt. 'We hebben megasteden, er zijn sloppenwijken en we reizen meer. Dat zag je ook met ebola: geen nieuwe infectieziekte, maar een nieuwe verspreidingsvorm.'
Vooruitkijken naar handelen bij een uitbraak
Dat ebola zo'n ellende veroorzaakte is een reden voor WHO om vooruit te kijken. 'Uitbraken geven grote drukte. Bij uitbraken moet je gaan uitzoeken of geneesmiddelen werken, of vaccins werken. Daar heb je onderzoek en een netwerk nodig. Als je dat dan nog moet opzetten ben je geheid te laat, dat moet je voor die tijd klaar hebben staan. Dat is waar de WHO toe oproept.'
In Ethiopië vindt vandaag een congres plaats waar internationale organisaties en wetenschappers samen komen om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op een eventuele uitbraak. 'Die bedenken welke soorten informatie hebben we nodig en hoe die gegevens bij elkaar te brengen om te gebruiken als waarschuwingssysteem.'
