Beluister ook | Helder! Hoe maken wen een goede en veilige corona-volgapp?
Samenwerking
De laatst waarschuwing die de overheid kreeg kwam in 2018 en was afkomstig van Steenbergen. Die had gehoopt op meer samenwerking tussen de ministeries van VWS en Buitenlandse Zaken, maar die kwam nooit van de grond. 'Nederland had moeten inzetten op meer mondiale solidariteit, maar op het moment dat dat advies werd geschreven was er geen duidelijke politieke noodzaak om iets te doen. Als je daar niet in investeert, is de rekening hoger als de nood aan de man is.'
Lees ook | Liveblog Coronacrisis
En anders, zo blijkt, liggen de prioriteiten al snel ergens anders. 'Ik denk dat de ambtenaren volgen wat de politiek besluit en daarmee zijn kansen weggegooid, dat is heel jammer. Het is heel lastig in te schatten of dat uiteindelijk doden heeft gescheeld, zegt Steenbergen. 'Maar je kunt wel zeggen dat de aanpak van Nederland een bewijs is van de hoeveelheid kennis en kunde die we in Nederland hebben op het gebied van pandemiebestrijding.'
Dossier | Coronavirus
Afspraken met buitenland
Was die kennis en kunde eerder ingezet, dan waren we nu waarschijnlijk wel veel beter voorbereid op de coronacrisis. 'Dan had het waarschijnlijk wat goedkoper kunnen uitpakken, én we hadden naar het buitenland meer afspraken kunnen maken. Ik ben inmiddels met pensioen, dus van de zijlijn kijk ik naar de mensen die nu aan het roer staan en met de riemen hebben door de crisis heen roeien. Je hebt het nou eenmaal vaker, dat je denkt: hadden ze maar geluisterd.'
