'Noodwet zendmastdata kan privacytoets niet doorstaan'
Het RIVM krijgt toestemming om geanonimiseerde gegevens van telecomzendmasten te gebruiken om te bepalen of maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus versoepeld, of juist verscherpt moeten worden. Het kabinet maakte dat met een tijdelijke noodwet mogelijk. Maar de kans is groot dat die noodwet de toets der privacywetgeving niet kan doorstaan, zegt Menno Weij, privacyjurist bij BDO.
Bewegingen en drukte worden gemeten door te kijken waar je je met je telefoon en abonnement bevindt, zegt Weij. 'En ze gaan per gemeente per maand kijken wat er aan wel en niet geregistreerde abonnementen is, zodat ze kunnen zien waar ik zit. Het wetsvoorstel zegt dat er nu geen sprake meer is van persoonsgegevens, maar ik denk dat ook de Autoriteit Persoonsgegevens gaat concluderen dat het wél om persoonsgegevens gaat.'
Beluister ook | Helder! Hoe maken we een goede en veilige corona-volgapp?
De noodwet wordt hier geschaard onder de telecomwetgeving en niét onder de privacywet. Die telecomwet zegt dat er geen noodwet nodig is als het anoniem is, zegt Weij. Hij ziet dan ook een 'gekke kink' in de redenering van de minister. 'Als het anoniem is kan hij een beroep doen op de telecomwet, dan hoeft hij deze nieuwe noodwet niet te vragen. Óf het zijn wél persoonsgegevens. Dan komt de privacy om de hoek kijken en dan denk ik dat ze het niet droog houden.'
Privacywet of telecomwet
Het gaat om onherleidbare tellingen per gemeente waarmee de verspreiding van corona nauwkeuriger kan worden gevolgd en voorspeld. Als duidelijk is dat ergens in Nederland een corona-uitbraak is en ze registreren via de telecomdata dat een x-aantal mensen uit die stad in een andere stad op bezoek is geweest, kan de GGD in die stad een waarschuwing krijgen, zegt politiek verslaggever Laurens Boven. 'Dan kun je je daarop voorbereiden, is het idee.'
Beluister ook | Briljante mislukkingen | Faal-opbrengsten mislukte corona-app zijn groot
Drukte en reispatronen
Nu de coronamaatregelen worden afgeschaald, heeft het RIVM data nodig waarmee snel zaken als drukte en reispatronen in kaart kunnen worden gebracht. Nu worden belangrijke besluiten nog genomen op basis van onder meer het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames, maar daar zit enkele weken vertraging in.
Beluister ook | Hoe de corona-app wél een succes kan zijn
Met de zendmastdata kan het RIVM bij een toename van het aantal besmettingen in een gebied sneller handelen, door de regionale GGD te waarschuwen. Hierdoor kunnen maatregelen tijdig worden bijgesteld, om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt en de zorg overbelast raakt.
