EC en AstraZeneca gaan alsnog om de tafel zitten

AstraZeneca, de Europese Commissie en vertegenwoordigers van de 27 lidstaten gaan vanavond toch praten over de problemen met de levering van Covid 19-vaccins. De farmaceut zegde het overleg eerder nog af. Het crisisoverleg is een vervolg op gesprekken maandag, waar het bedrijf volgens EU-commissaris Kyriakides van Volksgezondheid niet genoeg opheldering gaf over de vertraging bij de levering van vaccins. Het bedrijf moet zich gewoon aan de afspraken houden, zegt Eurocommisaris Kyriakides.

Niet genoeg

AstraZeneca maakt eigenlijk vaccins op de minst slechte manier van alle fabrikanten. Dat zegt Wilbert Bannenberg, voorzitter van de stichting Farma ter Verantwoording en activist. 'Ze maken een vaccin dat waarschijnlijk werkt, ze willen het voor non-profit pricing doen en ze willen ook leveren aan COVAX. Dat laatste is een het systeem van de Verenigde Naties om te zorgen dat in lage- en middeninkomenslanden ook vaccins komen. En ze hebben hun productiecapaciteit ook heel transparant gepubliceerd. Maar dat zijn er eigenlijk te weinig. Die paar miljarden die ze nu kunnen maken, zijn niet genoeg om de hele aardbol te voorzien. En ze hadden die kennis moeten delen. Alle fabrikanten hebben geweigerd om hun kennis te delen.'

Kemphanen

We hebben AstraZeneca even gebeld, en volgens de farmaceut gaan ze vandaag toch wel in gesprek met de commissie. Het lijkt erop dat AstraZeneca het contract niet kan nakomen. Het Europees Parlement probeert nu het contract tussen de EU en AstraZeneca openbaar te maken. 'Het is de Europese Commissie er nu alles aan gelegen om zo snel mogelijk ook de vaccins van AstraZeneca te kunnen krijgen. Vanavond zitten de twee kemphanen, de Europese Commissie en AstraZeneca, weer om de tafel om dit uit te praten, maar ze staan echt lijnrecht tegenover elkaar', zegt Stefan de Vries, onze nieuwbakken Europacommentator. De Europese Commissie wil koste wat kost vermijden dat ze naast de vaccins grijpen.

Luister ook | Lobbypanel over de strijd tussen AstraZeneca en Brussel over het coronavaccin

Democratie

De vraag om de contracten rond de ontwikkeling, aankoop en levering van de vaccins te openbaren ligt al langer op tafel. 'Traditioneel worden contracten tussen staatsoverheden en geneesmiddelenfabrikanten geheim gehouden. Rond de vaccincontracten is dat zelfs nog verder getrokken, want hier zijn ze verheven tot staatsgeheim. Dus je moet maar een beetje gissen wat daarin staat. Daar komt nog bij dat die contracten door overheden, in dit geval door de Commissie, zijn afgesloten namens ons. Dus volgens de basale principes van een democratische samenleving moeten we eigenlijk eisen dat die contracten worden geopenbaard zodat er geïnformeerde discussies over kunnen worden gevoerd', zegt jurist Ellen 't Hoen, expert op het gebied van geneesmiddelenbeleid.

Luister ook | EC wil uitgebreidere verantwoording AstraZeneca