Zorginstellingen dwingen medewerkers tot vaccineren
Medewerkers van tientallen zorginstellingen voelen zich door hun werkgever onder druk gezet om zich te laten vaccineren. Werkgevers dreigen met ontslag, het stopzetten van loon en schuwen geen emotionele chantage. Zo krijgt personeel dat zich niet laat inenten de schuld van besmettingen onder collega's en patiënten, blijkt uit gesprekken van BNR met vakbonden en bronnen in en rondom de zorg.
Zware drukmiddelen
Alleen al bij het CNV kwamen hierover de afgelopen weken tientallen meldingen binnen. 'Die lopen uiteen van emotionele druk, want 'heb je het niet voor je patiënten over om je te laten vaccineren?', tot meldingen waarbij is gedreigd met het inhouden van salaris', zegt Anneke Westerlaken, voorzitter Zorg & Welzijn bij de vakbond. Ook de FNV krijgt bijna wekelijks meldingen van zorgpersoneel dat zich onder druk gezet voelt door de werkgever. Het gaat bijvoorbeeld om medewerkers die zich niet willen laten vaccineren, waarna de werkgever dreigt met 'andere stappen'.
Luister terug | Inhaalregeling ziekenhuisoperaties veel te bureaucratisch
Leidinggevenden van zorginstellingen dreigen onder meer met ontslag. Zij moeten dan 'even kijken of iemand er nog wel kan blijven werken omdat zij niet op zulke medewerkers zitten te wachten', vertelt een vertrouwenspersoon in de zorg, die anoniem wil blijven. Vooral personeel met een tijdelijk dienstverband heeft hiermee te maken. Ook bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kwam 'een enkel telefoontje' binnen over dwang bij vaccineren.
Verontwaardiging
Personeel onder druk zetten om zich te laten vaccineren gaat volgens Pascal Besselink, arbeidsjurist bij DAS, alle grenzen te buiten. 'Er is geen vaccinatieplicht, dus je mag werknemers ook niet verplichten om zich te laten vaccineren. Dreigen met ontslag en loonsverlaging gaat veel te ver en is buiten proportie.'
Dat werkgevers toch zo ver gaan, leidt tot grote verontwaardiging en afkeuring bij beroepsorganisaties en vakbonden. 'Iedereen mag zelf kiezen of hij gevaccineerd wil worden, ook mensen in de zorg. Dat mag niet leiden tot ontslag of andere consequenties', zegt zorgbond NU'91-voorzitter Stella Salden. Ook Anneke Westerlaken van het CNV keurt de opstelling van werkgevers af. 'Het mag nooit zo zijn dat je impliciet of expliciet wordt gedwongen om tot vaccineren over te gaan, dat is altijd je individuele afweging.' Wel benadrukken beiden het belang van vaccineren.
Collega's voeren druk onderling op
Omdat de vaccinatiebereidheid onder zorgpersoneel vrij hoog is, hebben werkgevers vaak vrij spel. Medewerkers die zich niet willen laten inenten hoeven bovendien op weinig steun van collega's te rekenen, wat de verhoudingen onderling op scherp zet. 'Wij merken dat er niet altijd begrip is voor collega's die zich om welke reden dan ook niet willen laten vaccineren. Ze voelen niet alleen druk vanuit de top maar ook van collega's', zegt Westerlaken.
Luister terug | Marktmechanisme in de zorg is op zijn retour
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen zegt niet te weten of deze situaties voorkomen. 'Je mag werknemers niet tot vaccineren dwingen, maar je kunt het wel dringend vragen', zegt een woordvoerder. Of ziekenhuizen daarin te ver gaan, weet hij niet. Ook de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland kent geen voorbeelden van instellingen die over de schreef gaan.
