'Eigenlijk is het al een jaar of 20 duidelijk dat kanker een genetische ziekte is', legt Joris van de Haar, onderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis, uit. 'De ziekte ontstaat doordat mutaties in het dna gedurende het leven zich ophopen in cellen, waardoor die zich anders gaan gedragen. Dat is de drijvende kracht achter een tumor. Daarom zijn er ook steeds meer medicijnen gekomen die de gevolgen van die foutjes in het DNA blokkeren.'
DNA-onderzoek komt al vaak voor, legt Van de Haar uit. 'Normaal gesproken wordt al uitgebreid dna-onderzoek gedaan om de behandelopties in kaart te brengen. Bijvoorbeeld bij borstkanker wordt er gekeken naar een bepaalde set dna-veranderingen. Dat is een ander setje dan bij lonkanker bijvoorbeeld. Daar zijn dus ook andere medicijnen voor.'
Luister ook | Baarmoederhalskanker bestrijden met kunstmatige intelligentie
Nieuwe inzichten door bredere test
'Nu is er een andere test die naar veel meer afwijkingen kijkt', vertelt Van de Haar. 'In veel gevallen is dat voor een patiënt niet zo relevant, maar er zijn ook steeds meer klinische studies waarbij je zo'n medicijn ook voor andere kankers kunt gebruiken. Dat blijkt vaak effectief te zijn.'
Op basis van het ziektebeeld en met deze DNA-test kan je specifieker kijken welk medicijn geschikt is. 'Er liggen vaak bepaalde medicijnen op de plank voor bepaalde DNA-afwijkingen, die zijn nog niet getest voor andere tumortypes maar die zijn wel vaak effectief. Dus gaan er steeds meer geluiden op om bij meer patiënten breder te testen.'
Luister ook | Moedervlekken als inspiratie bij het voorkomen van huidkanker
Nadelen
Toch zijn er volgens Van de Haar ook nadelen te noemen. 'Het is niet voor niets een discussie of dit nou wel ingevoerd moet worden of niet. De bewezen behandelingen worden al goed gedaan, de vraag is meer of die extra behandelopties nou helemaal nauwkeurig in kaart moeten worden gebracht. Zo'n bredere test is namelijk ook duurder. Daar betaal je 2.500 euro voor.' Wel worden de tests steeds goedkoper en het aantal geneesmiddelen voor dit soort DNA-afwijkingen wordt alsmaar groter volgens Van de Haar.
Dan is ook nog de vraag hoe vaak je zo'n test moet herhalen, want het DNA van tumoren blijft continu veranderen. Maar uit onze test blijkt dat het DNA redelijk stabiel blijft en dat je aan één test genoeg hebt.'