Onderzoek: 2G en 3G werken amper met Omikron

Lees ook | TU Delft onderzoekt werking 2G, 3G

Volgens de onderzoekers kunnen 2G en 3G in essentie er wel voor zorgen dat het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames onder bezoekers waar een 2G- of 3G beleid wordt gehanteerd, wordt verlaagd. 'Dit effect is een echter stuk lager geworden door de intrede van de Omikronvariant en de afnemende bescherming van vaccinatie tegen die variant', aldus het rapport. Dit is het eerste Nederlandse rapport waarvoor specifiek de brede inzet van 2G in de samenleving werd onderzocht.

1G effectiever

De onderzoekers geven aan dat een 1G beleid, waarbij alleen recent negatief geteste mensen toegang krijgen, juist een stuk effectiever zou zijn, maar ook daarmee kan het reproductiegetal op dit moment niet onder de 1,0 worden gebracht.

Het effect van 1G op de verspreiding van het virus in de samenleving is minder afhankelijk van de mate van immuniteit van de bevolking dan 2G of 3G. Het effect is vooral groot als 1G op veel locaties (en dus contacten) van toepassing is, en de kwaliteit van de toegangstesten hoog is, zo staat in het onderzoek.

Lees ook | Vier op de tien Nederlanders maakt zich zorgen over beveiliging coronapersoonsgegevens

Omikron gooit roet in het eten

De dominantie van Omikron heeft er dus voor gezorgd dat niet alleen het aantal besmetting erg hard omhoog gaat, maandag meldde het RIVM nog 42.472 besmettingen. Maar ook het effect van een coronatoegangsbewijs is een stuk kleiner geworden. Een belangrijke verklaring hiervoor is de afgenomen bescherming van vaccinaties.

De onderzoekers hebben berekend wat de effectiviteit van een coronatoegangsbewijs is in een optimale situatie, waarbij het bewijs veel invloed heeft op het gedrag van ongevaccineerden die geen bewijs hebben.

In een optimale situatie kan het invoeren van 2G op alle andere locaties dan school en thuis, zoals werk, horeca en supermarkten in januari 2022 zorgen voor een daling van 16 procent van het reproductiegetal, bij 3G is dit 15,3 procent. Voor deze getallen zou het kabinet er dus voor moeten kiezen om 2G- of 3G-controles voor supermarkten en kantoren te verplichten. Bij de huidige 3G-controles is dit niet het geval.

Als de coronapas op alle locaties naast school, thuis en op het werk wordt ingevoerd, zal het R-getal volgens de onderzoekers slecht dalen met 9,8% (2G) en 5,4% (3G) in januari.

Als 1G wordt ingevoerd op alle andere locaties dan thuis, school en werk zorgt het voor een maximale daling van het reproductiegetal van 19,2%. In de meest optimale situatie leidt het invoeren van 1G op alle andere locaties dan school en thuis tot een 44,9% reductie van het reproductiegetal. Dat zal wel betekenen dat iedereen telkens moet testen om de supermarkt of het werk te bezoeken. Maar ook in dat geval blijft het reproductiegetal hoger dan 1,0.

Lees ook | 2G-maatregel leidt mogelijk tot radicalisering

2G als vaccinatiedrang

Uit het gedragsonderzoek, dat ook onderdeel is van deze nieuwe studie, blijkt dat 2G ongevaccineerden minder zal motiveren om een prik te halen. 'De groep ongevaccineerden die aangeeft dat ze een vaccin zullen nemen als het coronatoegangsbewijs wordt afgeschaft is groter dan de groep die zegt een vaccin te nemen als de overheid 2G invoert of op meerdere plekken 3G invoert (werk/onderwijs)', zeggen de onderzoekers

Het gedragsonderzoek laat ook zien dat een grote groep ongevaccineerden andere activiteiten gaat zoeken als ze dankzij 2-of 3G niet meer binnen komen bij plekken. Ze vervangen volgens de onderzoekers contacten met een hoog besmettingsrisico voor andere contacten met een hoog besmettingsrisico. 40 procent van de ongevaccineerden zal voor andere activiteiten kiezen. Daardoor is het effect van 2- en 3G lager dan de optimale situatie die de onderzoekers schetsen.