Dat blijkt uit een rondgang van BNR langs een aantal gezondheidsdiensten. De GGD's van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Eindhoven hebben inmiddels allemaal aparte faciliteiten met gescheiden wachtruimtes waar soms ook vaccinaties worden aangeboden. De GGD Regio Utrecht heeft geen gescheiden kamers, maar wel een apart spreekuur voor apenpokken.
De gezondheidsdiensten geven hiermee gehoor aan een eind mei bijgewerkte richtlijn van het RIVM. Daarin wordt geadviseerd het contact met mensen die komen testen tot een minimum te beperken om besmettingen op locaties te voorkomen. Ook wordt medisch personeel en testers gevraagd een mondkapje te dragen. Een voorzorgsmaatregel, zo zegt arts-microbioloog Bert Mulder van het Nijmeegse Canisius Wilhelmina Ziekenhuis. Volgens Mulder zijn namelijk vrijwel alle gevallen in Nederland verspreid via huidcontact. 'Waarmee niet gezegd is dat die voorzorgsmaatregel niet buitengewoon verstandig is.'
Coronateststraat mogelijk heringericht voor apenpokken
Vooruitkijken is belangrijk bij de bestrijding van de uitbraak, zegt arts-microbioloog Matthijs Welkers van het Amsterdamse UMC. 'Alles staat en valt bij logistiek', aldus Welkers. 'Als de uitbraak echt veel groter wordt en je mist dan testcapaciteit, dan mis je ook veel nieuwe besmettingen.' Testen op apenpokken is ook complexer dan testen op corona, wat het moeilijker maakt om in de behoefte te voorzien. 'Bij corona neem je alleen een keel en neusswab af', aldus Welkers. 'Hier moet je je uitkleden, laesies bekijken. Je hebt echt kamertjes nodig. Die moet je ook nog volledig reinigen voordat je naar de volgende patiënt gaat.'
Het aantal besmettingen is in Nederland vooralsnog erg laag. Het RIVM telde gisteren slechts 352 besmettingen in Nederland. Wel loopt dit aantal snel op. Testen is volgens het RIVM een belangrijk wapen bij het indammen van het virus. 'De manier om de verspreiding te voorkomen is snel herkennen', zegt Tjalling Leenstra, Centrumhoofd Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding bij het RIVM. 'Zo kun je ze patiënten adviseren in isolatie te gaan en contacten aanraden zich te vaccineren.' Veel GGD's hebben dan ook al plannen klaarliggen om de testcapaciteit uit te breiden als dat nodig is. Zo kijkt de GGD Regio Utrecht naar het herinrichten van een teststraat die oorspronkelijk voor opsporing van het coronavirus werd gebruikt.
De meeste apenpokkenbesmettingen vonden in Amsterdam plaats. Bij veel andere GGD's is er tot nu toe weinig vraag naar tests, waardoor de noodzaak voor aparte testruimtes niet wordt gevoeld. Zo werkt de GGD Hollands Midden met thuisbemonstering. Hierbij bezoekt een medewerker van de GGD de mogelijke patiënt aan huis om een test af te nemen. In Den Haag wordt deze aanpak inmiddels als te arbeidsintensief ervaren. Volgens het RIVM bepalen de GGD's zelf hoe ze hun testfaciliteiten inrichten, maar ook buiten Amsterdam moet men rekening houden met meer patiënten. 'Alle GGD's moeten zich voorbereiden op mensen met symptomen', aldus Leenstra.
Testbeleid snel weer op de schop
Het RIVM laat weten dat de apenpokkenuitbraak zich snel ontwikkelt en dat het beleid waar nodig wordt aangepast. Ook naar het advies over de manier van testen wordt gekeken, zo zegt Leenstra. 'We zijn continu aan het kijken: wat leren we van dit virus? Op basis daarvan kijken we voortdurend of de maatregelen effectief zijn.'
Besmettingen nemen toe
De snelheid waarmee het apenpokkenvirus zich in Nederland verspreidt, neemt toe. Het virus is tot nu toe bij 352 mensen vastgesteld, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Vergeleken met afgelopen donderdag zijn er 64 nieuwe gevallen aan het licht gekomen. Die toename is aanzienlijk groter dan de stijging in de afgelopen weken.