Expres. De op de grond gesmakte Bruinsma hoorde zijn vader zeggen: “Dat zal je leren om niemand te vertrouwen.”
Ik moest aan dit verhaal denken toen er deze week weer ophef was over de bankierseed. Want ook die gaat over vertrouwen, of liever gezegd het terugwinnen ervan. Door slechts oog te hebben voor aandeelhouderswaarde en de eigen bonus is de financiële wereld namelijk totaal uit het oog verloren waar het allemaal om draait: vertrouwen. Richting de klant, richting de markt, richting de samenleving.
De crisis waar we midden in zitten is veel meer een vertrouwenscrisis dan een financiële crisis. De Grieken zijn niet te vertrouwen en gaan binnenkort weer om meer geld of uitstel van betaling vragen. Of zoals hun staatssecretaris van Financiën gisteren in NRC zei: “Griekenland moet eerst de gaten in z’n geloofwaardigheid dichten.” Ze hebben volgens hem de uitgaven onder controle, maar de inkomsten nog niet. Wat zoveel wil zeggen dat de belastingmoraal van de Grieken nog steeds belabberd is. De Griek op straat klaagt over zijn overheid, maar is zelf blijkbaar ook niet te vertrouwen.
Bij Fortuna Sittard staat het water ze zo aan de lippen dat ze gingen vertrouwen op geldschieters uit Qatar. Ze zijn een ervaring rijker, en een illusie armer. Er zit namelijk maar een dunne scheidslijn tussen vertrouwen en naïviteit. We vertrouwden de code van corporatiedirecteuren zodat ze zichzelf niet tweemaal de Balkenendenorm zouden toe eigenen. Niets van terecht gekomen. We vertrouwden het mea culpa van de bankiers, maar de Ferrari’s ronken weer volop in de Londense City. We vertrouwden op een solidair pensioenstelsel, maar als het precair wordt schuiven we de rekening door naar de volgende generatie. We vertrouwden dat de overheid de inbreker komt arresteren, maar in plaats daarvan krijg je van Fred Teeven verhulde adviezen voor eigenrichting.
Willen we de economie weer aan de praat krijgen dan is het essentieel dat het vertrouwen terugkeert bij consument en ondernemer. Willen we een transparant, eerlijk en integer land dan is het essentieel dat we kunnen vertrouwen dat de arts je geneest, de journalist de feiten checkt, de advocaat je verdedigt, de bankier je op risico’s wijst, de politicus het landsbelang dient. En natuurlijk dat je vader je opvangt als je van de kast valt.
Paul van Gessel
---
Iedere donderdag geeft de BNR Hoofdredactie wisselend bij monde van hoofdredacteur Paul van Gessel of adjunct-hoofdredacteur Meindert Schut commentaar op de actualiteit.