Dat getuigt van zelfkennis. Tot zover het applaus voor deze Paus. Aan de roep van met name Europeanen om de Rooms Katholieke Kerk te vernieuwen gaf hij sinds zijn aantreden in 2005 op geen enkele manier gehoor. Goed, er werd uit zijn naam een twitteraccountje geopend, maar niemand die gelooft dat er ook maar één keer een tweet door hemzelf verstuurd is.
De social media strategie was ook een behoorlijk holle vernieuwing, want de boodschap uit het Vaticaan bleef ook de afgelopen jaren behoorlijk ouderwets en weinig verbindend. Condooms waren niet de oplossing tegen aids, over het schandaal rond het seksueel misbruik in de Kerk werd veel te lang gezwegen, excuses kwamen te laat. En ook veel homoseksuelen zullen niet rouwig zijn om het vertrek van Benedictus. Keer op keer wist hij hen, bedoeld of onbedoeld, te schofferen. Kansen om echt te moderniseren liet hij links liggen.
Geen wonder dat steeds meer katholieken zich minder thuis voelen bij hun Kerk. Niet alleen in het uiterst seculiere Nederland daalt hun aantal scherp. Ook in landen waar de Katholieke Kerk goed vertegenwoordigd is, zijn sterke dalingen te zien. Tien jaar geleden was bijna driekwart van de Brazilianen nog katholiek. Nu is dat nog een kleine 65 procent. Nog steeds heel veel, maar wel een daling van 10 procent.
Er zal dus gemoderniseerd moeten worden, wil het Vaticaan ook in de toekomst nog een rol van betekenis blijven spelen. Het aftreden van Benedictus biedt daarvoor een mooie kans. We hoeven daarbij niet gelijk wonderen van de Kerk te verwachten, zoals een facebook verkiezing van de nieuwe Paus of de benoeming van een vrouw. Maar de kardinalen kunnen wel een moderne vent kiezen. Hij hoeft niet eens perse heel jong te zijn, als hij maar luistert naar zijn achterban en ouderwetse ideeën over voorbehoedsmiddelen en homoseksualiteit opzij zet. De nieuwe Paus kan dan mooi met een daad van vernieuwing beginnen, in plaats van er mee eindigen.
Meindert Schut
---
Iedere dinsdag geeft de BNR-hoofdredactie bij monde van adjunct-hoofdredacteur Meindert Schut commentaar op de actualiteit.
Volg Meindert ook op Twitter via @MeindertSchut