R&D-uitgaven iets omhoog, maar vlag kan nog niet uit
Nederlandse bedrijven zijn iets meer gaan besteden aan Research & Development (R&D), maar echt groot is de toename niet. Hoe kan dit beter?, vroegen we aan een hoogleraar en een CEO.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt dat het Nederlandse bedrijfsleven in 2015 bijna 7,7 miljard euro heeft uitgegeven aan R&D, iets meer dan in het jaar ervoor. Wat Henk Volberda, hoogleraar strategisch management en ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit, betreft kan de vlag nog niet uit. 'Die stijging is marginaal.' Hij rekent voor dat het bedrijfsleven en de Nederlandse overheid opgeteld 2 procent van het BBP uitgeven aan R&D. In landen als Zwitersland, Finland en Zweden ligt dit percentage boven de 3,5. 'Dus ja, als we zeggen 'Nederland kenniseconomie, innovatie', lees je dat niet af aan de investeringen in R&D.'
DSM
De tien bedrijven met de grootste uitgaven namen samen ruim een kwart van de 7,7 miljard voor hun rekening. Een van de bedrijven die bovengemiddeld veel aan R&D besteden is DSM. De chemiereus gaf vorig jaar 222 miljoen aan innovatie uit in Nederland; wereldwijd besteedde het er 426 miljoen euro aan, op een omzet van ongeveer 8 miljard. 'Het levert ons veel op', zegt CEO Atzo Nicolai. 'Wij streven ernaar om zo'n 20 procent van onze omzet te halen uit innovatieve producten die wij de afgelopen vijf jaar hebben ontwikkeld. En dat lukt zelfs haast te goed, we zitten boven die 20 procent.'
Hoe kunnen investeringen omhoog?
Het mkb speelt op R&D-gebied een relatief geringe rol. Volberda: 'Uit ons eigen onderzoek blijkt dat een gemiddeld bedrijf maar ongeveer 2,4 procent van zijn omzet investeert in R&D. Dat zijn de relatieve investeringen en je zou eigenlijk willen dat dat omhoog gaat.' De hoogleraar hoopt op meer prikkels vanuit de overheid. 'Ik vind dat het nieuwe kabinet als een van de topprioriteiten moet hebben dat Nederland koploper wordt in innovatie en investeert in R&D.'
Nicolai heeft zijn hoop gevestigd op meer samenwerking tussen bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden. Zelf is DSM mede-oprichter van de Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. 'Daar zie ik het gebeuren: dat je heel grote, internationale bedrijven, zoals DSM, de allereerste beginnen met startups en mensen die nog nauwelijks een businessplan kunnen schrijven, en de hele lijn daartussen van mkb in beweging brengt, met elkaar, in een omgeving waar kenniswerkers zitten en internationale activiteiten zijn.'
