'Drijfveer terrorist niet altijd politiek of religieus'

Van Dongen meent in zijn boek Radicalisering Ontrafeld dat de echte drijfveer van terroristen vaak niks met politiek of religie te maken heeft, maar bijvoorbeeld met de hang naar avontuur. 'Bij de IRA in het saaie Belfast vonden ze het geweldig dat ze opeens bommen en geweren in de handen gedrukt kregen. Hetzelfde geldt voor Islamitische Staat, wiens propaganda daar heel bewust op inspeelt door rekruten te lokken met het vooruitzicht om tanks te kunnen besturen en granaatwerpers te mogen schieten.'

Motivatie organisatie niet gelijk aan individuele leden

'Terrorisme is een vorm van politiek geweld, maar je kan de motivatie en de lijn van een organisatie niet helemaal gelijk stellen aan de individuele leden', zegt Van Dongen. 'Bij de rekruten van IS werd duidelijk dat ze eigenlijk heel weinig over de Islam wisten. Het ging voor hen dus meer om het avontuur, ergens bij horen en kameraadschap.' Volgens Van Dongen zijn de personen die deze drijfveren bezitten bovendien gevoelig om tot zo'n organisatie toe te treden wanneer ze in een omgeving zitten die deze mogelijkheid biedt.

Daarom is Van Dongen voorstander van op de persoon gerichte trajecten, waarin op drijfveren wordt ingespeeld en niet alleen wordt gekeken naar het religieuze aspect. 'Mensen die voor de kick bij IS willen, moet duidelijk gemaakt worden dat ze daar ook lijken moet opruimen, en dat de spanning die ze daar zoeken ook kan bestaan uit dat ze als kanonvoer worden gebruikt.'

Drijfveren van (potentiële) terroristen aanpakken

Terrorisme-onderzoeker Bart Schuurman kwam eerder al tot de conclusie dat de deradicalisering van Syriëgangers niet beperkt moest worden tot ideologie, maar dat er ook gekeken moest worden naar ontzettend sterke drijfveren als kameraadschap. Van Dongen ziet daarnaast onze defensiepolitiek kwaad bloed zetten. 'Je ziet de intensiteit van het terrorisme in het Westen parallel lopen aan westerse militaire inzet in de islamitische wereld. Politici moeten eerlijk zijn dat wij een prijs van aanslagen betalen voor de buitenlandse politiek die wij daar voeren.'