Dit verandert er met de Turkse grondwetswijziging
Het referendum van zondag ging over een plan van de Turkse president Erdogan om de Turkse republiek een presidentieel stelsel te geven. Wat verandert er allemaal?
- De president wordt ook regeringsleider. De post van premier vervalt.
- De president kan decreten uitvaardigen die de kracht van wet hebben. Toestemming van het parlement is voor de inwerkingtreding is niet nodig, maar de werking van het decreet vervalt als het parlement tot een wet besluit over de zaken waar het decreet over gaat.
- De president krijgt veel invloed op de rechterlijke macht door zijn benoeming van vier van de dertien leden van de toekomstige raad van toezicht op justitie.
- De plaatsvervanger(s) van het staatshoofd wordt of worden een of meer vicepresidenten, die de president benoemt. Nu is de plaatsvervanger van het staatshoofd de parlementsvoorzitter.
- Parlement en president worden vanaf 3 november 2019 op dezelfde dag voor een ambtstermijn van vijf jaar gekozen. Een president mag hooguit twee keer in die functie aantreden.
- Parlement en president kunnen allebei nieuwe verkiezingen laten houden. De president kan dat op eigen houtje, in het parlement moet daar drie vijfde van de zeshonderd parlementariërs voor zijn. In de nieuwe verkiezingen worden weer een president en een parlement gekozen, ongeacht welke partij tot de stembusgang heeft aangezet.
- Als er vervroegde verkiezingen zijn in de tweede ambtstermijn van de president, mag hij toch voor een derde keer meedoen. Erdogan kan eventueel uiterlijk tot circa 2033 aanblijven als zijn eerste ambtstermijn van het nieuwe stelsel eind 2019 begint.
