Ophef over 'zwarte lijst' voor banken
Banken benutten voor veel geld een dubieuze databank om informatie over personen te bemachtigen. Dit is de conclusie van een onderzoek van media in diverse landen, inclusief Argos van Radio1.
Het onderzoek is een analyse van de gegevens uit 2014 die World-Check bijhoudt over mensen. Zo staan er mensen en organisaties op de lijst die in verband worden gebracht met corruptie, criminaliteit, extremisme, terrorisme of die politiek of economisch erg kwetsbaar zouden zijn.
Maar op de 'zwarte lijst' staan ook namen van bijvoorbeeld kinderen, activisten, journalisten of politici van onbesproken gedrag of hun nietsvermoedende familieleden. Toch zouden van de vijftig belangrijkste banken in de wereld er 49 de World-Check benutten. Daarnaast bekijken duizenden bedrijven en zeker driehonderd belangrijke overheidsinstanties inclusief inlichtingendiensten de 'zwarte lijst'.
'BN'ers op dubieuze anti-corruptielijst'
Volgens Argos en OneWorld staan duizenden (bekende) Nederlanders op de 'zwarte lijst', onder wie bijvoorbeeld de prinsesjes Amalia, Ariane en Alexia, de moeder van premier Rutte, van staatssecretaris Sharon Dijksma en haar gezinsleden, de partner van fractievoorzitter Alexander Pechtold (D66), Peter R. de Vries (als kandidaat-Kamerlid in 2005) en Albert Verlinde, via zijn voormalige relatie met oud-burgemeester Onno Hoes van Maastricht.
Op de samenstelling van die lijst, die ook door de Nederlandse banken wordt gebruikt, wordt geen overheidscontrole toegepast. De gegevens zijn verouderd, onjuist of gebaseerd op dubieuze bronnen, aldus Argos en OneWorld.
Het gebruik van zulke namenlijsten wordt desgevraagd bevestigd door de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Zij spreekt echter tegen dat het gaat om een zwarte lijst. Volgens een woordvoerder is het een wettelijke plicht toezicht te houden op ongebruikelijke transacties van mensen die als zogeheten PEP (politically exposed persons, oftewel politiek kwetsbare personen) staan geregistreerd. 'Er is voor hen absoluut geen beletsel om te bankieren.'
Eigenaar Word-Check: Het is geen zwarte lijst
Eigenaar Thomson Reuters bestrijdt dat het een zwarte lijst is. Het is niet zo dat iedereen op de World-Check-lijst automatisch wat op zijn kerfstok heeft. Het is volgens het concern enkel een hulpje voor banken om risico's in te schatten. Een vereniging van Duitse banken wijst erop dat ze wettelijk verplicht zijn hun klanten te checken. Er zou door de Europese Unie een lijst verdachte personen of instellingen moeten worden opgesteld, maar zolang die er niet is, moeten de banken bij bijvoorbeeld World-Check aankloppen. Die rekent tot circa een miljoen euro per jaar abonnementskosten.
Argos, OneWorld, The Times (VK), The Intercept (VS), het Belgische De Tijd, Italiaanse La Repubblica en Duitse NDR/Süddeutsche Zeitung onderzochten met steun van Journalismfund.eu de lijst.
