Merkel waarschuwde vooral voor de agressie van mensen jegens machines, zoals dat ook gebeurde aan het begin van de 19e eeuw, zegt Europaverslaggever Jesse Pinster. 'Toen had je bendes die letterlijk machines kapot sloegen. Merkel vreest dat de disruptief-digitale Economie 4.0 eenzelfde effect kan hebben. Niet dat ze daarmee deze economie afwijst, want ze erkent data als brandstof van de nieuwe economie en ook de digitalisering hoort erbij, ondanks aantasting van de samenleving.'
Europa zit een beetje knel, vertaalt Pinster de woorden van Merkel. 'Het gaat om het beschermen van data, om maar iets te noemen, terwijl Amerikaanse bedrijven het al op grote schaal gebruiken en in China de staat het allemaal zelf in handen heeft. Als het aan Merkel ligt moeten we dat allemaal gaan managen en er een soort ethische weg in vinden; 'stoppen met filosoferen en tijd voor actie!'. Dus, raadt Pinster aan: houd goed in de gaten wat er de komende jaren in Duitsland gebeurt. 'Het land heeft eigenlijk een beetje een achterstand als het gaat om digitalisering.'
Macron over globalisering
Macron gooit het over een andere boeg en waakt vooral voor naïviteit, als het gaat over de globalisering. 'Blijkbaar gaat het nog steeds de verkeerde kant op, voorzichtig verwijzend naar Donald Trump. Hij schetst eerst een vrij donker beeld en legt vervolgens uit wat zíjn prioriteiten zijn in Frankrijk en hoe hij daar een antwoord op denkt te geven.' Daarbij richt hij zich naast flexibiliteit en innovatie vooral op onderwijs. 'We moeten ten slotte zorgen dat de mensen die nu opgroeien voorbereid zijn op een andere wereld.'
Ook de samenwerking met Duitsland komt aan de orde. 'De kern van hun boodschappen is wel dezelfde, al is de stijl natuurlijk wel wat anders. Macron nam een zijpad naar hoe hij het allemaal wilde financieren en daarmee klonk hij als de oude zakenbankier die hij vroeger ook geweest is.' Toch was de kern van het betoog: nationalisme is geen antwoord en globalisering moet opnieuw worden uitgevonden, zegt Pinster. 'Vroeger was de boodschap: wij gaan u beschermen, dan komt het goed. Zijn boodschap is nu: iedereen kan zélf omgaan met die globalisering.'