De Vijfsterrenbeweging en Lega azen allebei op een voortrekkersrol bij het vormen van een nieuwe Italiaanse regering. Tegelijkertijd sluiten de partijen elkaar uit. Toch zit er niets anders op dan dat één van beide partijen het bal opent rond de vorming van een nieuwe regering, zegt Italië-correspondent Pauline Valkenet.
De Vijfsterrenbeweging is met 32 procent van de stemmen de grootste partij, Lega reikt met haar alliantie met Forza Italia en twee kleine extreemrechtse partijen tot 37 procent van de stemmen. Matteo Salvini, kopstuk van Lega, claimt het recht om met zijn partij een Italiaanse regering samen te stellen en wijst daarbij een 'bizarre' samenwerking met de Vijfsterrenbeweging af. Ook volgens Renato Brunetta van Forza Italia heeft de Lega door de verkiezingszege het recht om de coalitie te leiden.
Veel rechtser
Brussel zit niet bepaald te wachten op regeringsdeelname van de rechtse coalitie - de Centrodestra - nu Lega daar in pole position zit om de premier te leveren, zegt Europaverslaggever Laurens Groeneveld. Berlusconi's protegé Antonio Tajani, de huidige voorzitter van het Europees Parlement, is een aanvaardbare optie voor 'Europa'. Maar als Lega opeens met Salvini op de proppen komt, zien velen de bui al hangen, zegt Groeneveld. 'Die is veel rechtser en ze weten niet precies wat ze daarmee aanmoeten.'
Salvini mag dan uitgesproken eurosceptisch zijn, zijn premierschap kán ook een blessing in disguise blijken, zegt Groeneveld. 'Hij heeft nu hele radicale dingen gezegd, maar tegelijkertijd is hij bevriend met de Hongaarse president Viktor Orbán. Hij kan misschien voor elkaar krijgen dat Oost-Europa iets gematigder wordt. Tegelijkertijd is hij voor een soort Marshallplan voor Afrika, waardoor mensen daar niet meer wegtrekken - iets wat Nederland en Merkel ook willen. In die zin zou hij het hele proces rondom de vluchtelingendeal wel eens vlot kunnen trekken.'
Verantwoordelijk voor regering
De protestpartij Vijfsterrenbeweging van Luigi Di Maio staat open voor gesprekken met de andere politieke partijen. 'Wij zijn de absolute winnaars', zei de 31-jarige Di Maio in Rome. 'Wij voelen ons verantwoordelijk om dit land een regering te geven.’ Hij liet weten open te staan voor alle mogelijke coalities. Matteo Renzi, de leider van de Democratische Partij, heeft besloten af te treden, meldt het Italiaanse persbureau Ansa. Zijn partij leed gisteren een aanzienlijk verlies. Een woordvoerder van Renzi kon het opstappen van de partijleider niet bevestigen.