China wil koste wat kost in 2030 het machtigste land ter wereld zijn, in eerste instantie via technologie. En als de Chinezen dat niet goedschiks kunnen door een machine te importeren, dan zullen ze het kwaadschiks doen, waarschuwt Verhoeven. 'Met keiharde staatssteun, spionage en diefstal zullen en moeten ze aan die chips komen, Dus ASML zegt: creëer je een concurrent die ten koste van alles alsnog die chips gaat importeren, of help je de concurrent door de machine te verkopen en zelf de voorsprong te behouden? Ik vind dat een belangrijke afweging.'
Luister ook | ASML ziet omzet met bijna miljard groeien
Strategische afhankelijkheid
ALLES OVER DE CHINASTRATEGIE: In de China Podcast
De afweging wordt nog ingewikkelder door de positie van Trump, die op zijn beurt de wereldhegemonie van China wil voorkomen, zegt Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Hij had in de Chinastrategie dan ook graag een passage gezien over wederkerigheid, bijvoorbeeld op landbouwgebied. 'China heeft een enorm tekort aan varkensvlees. Wij kunnen via de Europese Unie strategische afhankelijkheden creëren, waardoor je een aantal andere dossiers onderling kunt oplossen.'
LUISTER TERUG | Het hele gesprek met Kees Verhoeven in Boekestijn en De Wijk
De Wijk stelt voor om de bevoegdheid voor het afgeven van exportvergunningen over te hevelen naar Brussel. 'Laat de EU onder bepaalde omstandigheden voor grootschalige, gevoelige projecten een vergunning afgeven. Vaak wordt gezegd dat de EU als geopolitieke speler niet zo veel voorstelt. Maar in China en Rusland wordt daar heel anders tegenaan gekeken: je slaat je vuisten kapot op een boksbal als de EU als het over dit soort zaken gaat.'