Situatie onbeheersbaar
De regering heeft de situatie niet helemaal onder controle, het is een chaotische situatie, zegt correspondent Nikos Lanser in Griekenland: 'Het is de vierde dag dat mensen de grens proberen over te steken, dagelijks zijn er nieuwe onlusten, in 24 uur tijd zijn daar tienduizend grensoverschrijdingen gemeld'.
Volgens Lanser zijn vijf maatregelen in het bijzonder afgekondigd: 'De hoogste staat van paraatheid bij politie en leger; er mag één maand lang geen nieuw asielverzoek worden ingediend; er wordt geprobeerd mensen terug te sturen; de grensbewaking van de EU, Frontex, moet actiever worden en EU-artikel 78.3 moet in werking treden zodat Griekenland maximale steun krijgt'.
Tijd voor een tweede Turkije-deal?
'Het is duidelijk dat Turkije wil dat de Europese Unie meer gaat doen', zegt Europaverslaggever Jesse Pinster die de Turkse onvrede wel begrijpt: van de toegezegde 6 miljard is een kleine 5 miljard aan projecten toegewezen, daadwerkelijk is 2,3 miljard daarvan overgemaakt. Ook is de belofte dat Turken gemakkelijker visa voor de EU konden krijgen niet ingelost. Volgens Pinster heeft Europa zich met de Turkije-deal heel erg kwetsbaar gemaakt voor chantage: 'Met de Turkije-deal hebben ze tijd gekocht, maar die tijd hebben ze verkwanseld'.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen hebben vrijdag een officiële vergadering ingelast om de situatie in Syrië te bespreken. Ook de toestand aan de Turks-Griekse grens komt ter sprake op het overleg, dat plaatsvindt in Zagreb.
Minister Stef Blok en zijn collega's zijn donderdag en vrijdag sowieso in de Kroatische hoofdstad voor informeel overleg, maar op verzoek van de Griekse regering heeft EU-buitenlandchef Josep Borrell besloten er een formeel beraad van te maken, zodat ze desgewenst besluiten kunnen nemen. De ambassadeurs van de lidstaten zijn hier maandag mee akkoord gegaan.
Noodtoestand
De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis heeft gisterenavond de noodtoestand uitgeroepen bij de grenzen met Turkije. Duizenden mensen verzamelen zich om daar over te steken, na de berichten dat Turkije migranten zal doorlaten naar de EU. Een nieuwe vluchtelingencrisis staat voor de deur, waarschuwt Peter Wijninga, defensiespecialist verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
'Europa móet iets doen'
Volgens Wijninga zenden de Grieken een duidelijke boodschap naar de EU. 'Dat is ook wel terecht: Griekenland heeft grote problemen en er was bijna een opstand op het eiland Lesbos, waar heel veel vluchtelingen worden opgevangen. Nu staan er duizenden voor de grens, Europa móet iets gaan doen. Het moet gaan praten over het opnemen van een aantal vluchtelingen die op dit moment al veel te lang op die Griekse eilanden verblijven en de druk wat van de ketel te halen.'
Luister ook | Oorlog Syrië escaleert, Turkije zegt deal EU op
De Turkse president Recep Erdogan wil van de Syrische vluchtelingen af, zegt Wijninga. Het zijn er al 4 miljoen en door de gevechten rond Idlib dreigen er nog eens 1 miljoen bij te komen. Dat is een enorm probleem voor Turkije, daar moet zeker iets aan worden gedaan. Het is deels aan Turkije te wijten, maar los daarvan heeft Europa de afgelopen jaren veel profijt gehad van de deal met Turkije en er ondertussen weinig aan gedaan om de problematiek voor Griekenland op te lossen.'
Luister ook | Honderden vluchtelingen aan de grens van Europa