'Blok niet vooruit te branden in kwestie annexatie Palestijns gebied'

Nederland moet, al dan niet in internationaal verband, stappen ondernemen, meent Karabulut. 'De vlam kan opnieuw in de pan slaan in het Midden-Oosten. Als wij Turkije, Rusland en Noord-Korea oproepen om zich te houden aan het internationaal recht, en de democratie en de mensenrechten willen versterken, moeten we op een gegeven moment wél iets doen. Maar Blok verschuilt zich achter de verdeeldheid in de EU en neemt een achterhoedepositie in.'

Tweestatenoplossing

Zelfs de mensen in Israël en Palestina zelf hebben het geloof in de tweestatenoplossing, zoals de internationale gemeenschap voorstaat, allang verloren. Met de annexatie geeft Israël invulling aan het ‘vredesplan’ dat president Donald Trump in januari lanceerde. Sancties vanuit de EU zijn vooralsnog niet te verwachten, denkt historicus Arend Jan Boekestijn. 'Het brengt de Nederlandse regering, die stelselmatig spreekt van een schending van het internationaal recht, in de problemen.'

Beluister ook | Double Dutch | Pleister erop of eraf

Blok heeft zijn afkeuring over de situatie uitgesproken en dat ís ook belangrijk, erkent Karabulut, maar het kan niet bij woorden blijven. Maar zolang de minister zelfs een voorstel voor een onderzoek naar sancties ontraadt, vreest ze het ergste. 'Ik heb bij Blok altijd het idee dat hij alleen het haalbare wil eisen. Ik vind dat niet heel erg inspirerend, maar dat kan aan mijn politieke voorkeuren liggen. In België wordt wél gestemd over een voorstel om sancties op te leggen.'

Qua schending van het internationaal recht is de annexatie van eenzelfde orde als de Russische annexatie van de Krim, die wél leidde tot Europese sancties. En zelfs vanuit de Arabische wereld is de weerstand nihil, zegt Boekestijn. 'De Verenigde Arabische Emiraten hebben bezwaar, maar die zijn zo bang voor Iran, de derde grote machtsconstellatie, dat dat Netanyahu de mogelijkheid geeft om dit te doen; nu ook het Palestijnse leiderschap zo onvoorstelbaar is verzwakt.'

Beluister ook | Tweestatenoplossing Trump leidt tot geweld

Toch kun je betwisten of juridisch-technisch werkelijk sprake is van een annexatie, zegt Rob de Wijk, van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'In 1967 werd die Westelijke Jordaanoever feitelijk bezet door Israël, en de status van het gebied is eigenlijk altijd onduidelijk geweest. Het probleem zit er veel meer in dat dit een precedent schept dat zijn weerga niet kent: als je op grond van allerlei historische overwegingen en met verwijzing naar de Bijbel eigen rechter kunt spelen, kan dat verregaande consequenties hebben. Dan kan Nederland België weer claimen.'

Jared Kushner

Ook De Wijk ziet die opmerkelijke steun vanuit Arabische hoek. 'Er is behoorlijk wat steun in de Arabische wereld voor dit plan. De voornaamste oppositie komt vanuit Jordanië, de Europese Unie en een groot deel van de VN Veiligheidsraad. Ik was een jaar geleden in Abu Dhabi. Trumps schoonzoon Jared Kushner, die het hele verhaal als het ware in elkaar heeft gesleuteld, was er ook, en ik kreeg niet de indruk dat ze ervoor gingen liggen. En dat geldt ook voor Saoedi-Arabië.'

Beluister ook | Amerika Podcast | Land op slot, campagne van start

Wat het hele onderwerp zo deprimerend maakt is dat eigenlijk om de hete brij heen wordt gedraaid: bezetting, zegt Karabulut. 'Zolang we het niet over bezetting, annexatie en uitbreiding van illegale nederzettingen kunnen hebben, kan iedereen zijn hobby's beoefenen en dat is heel treurig: voor islamitische leiders is het fantástisch om te doen alsof de kern van het conflict een religieus islamitisch vraagstuk is, voor evangelisten en rechts-radicalen is het een manier om hun eigen achterban te bedienen.'