Niet de omvang...
De felle strijd die de Nederlandse regering deze dagen voert in Brussel draait om het corona-fonds van 750 miljard euro. Geld dat bestemd is voor de landen die het hardst geraakt zijn door het coronavirus. Rutte ziet het liefst dat het fonds veel kleiner wordt en wil dat het uit leningen bestaat en niet uit subsidies. Maar dat is niet waar de onderhandelingen nu op vastlopen. Dat een deel uit subsidies zal bestaan kan Nederland niet voorkomen.
...maar de hervormingen
Waar Rutte zich in vastgebeten heeft is de eis dat tegenover de steun strenge hervormingen moeten staan en dat het dan absoluut niet mag blijven bij beloftes die niet worden uitgevoerd. Aan de Europese Commissie wil hij die controle niet overlaten. De uitspraak van de vorige voorzitter van de Europese Commissie, Jean Claude Juncker, in 2016 staat Rutte nog helder voor de geest. Op de vraag waarom Frankrijk keer op keer weg komt met het schenden van de begrotingsafspraken antwoordde Juncker destijds: ‘Omdat het Frankrijk is’.
Veto bij lidstaten
Dus wil Rutte dat niet de commissie, maar de lidstaten zelf elkaar controleren op het uitvoeren van de hervormingen van bijvoorbeeld de arbeidsmarkt of het pensioenstelsel. En zorgen bij één lidstaat moeten al voldoende zijn om de uitbetalingen van corona-subsidies te stoppen. Nederland wil dus een veto. En dat gaat de andere landen veel te ver. De Nederlandse premier weigert toe te geven dat hij met deze harde opstelling helemaal alleen staat, maar zegt wel dat ‘het iets eenzamer wordt’ als het gaat over de invulling van de strenge controle.
Of er op dag 2 van de top een verandering komt in de Nederlandse opstelling zal moeten blijken. Om 11 uur komen de EU-leiders weer bijeen. Voor Rutte begon de nieuwe dag met onderhandelingen al een uurtje eerder.