Het herstelfonds dat landen moet helpen opkrabbelen uit de coronacrisis wordt gevuld met 390 miljard aan subsidies. Nog eens 360 miljard bestaat voornamelijk uit leningen. De meerjarenbegroting komt uit op 1074 miljard. Nederland krijgt onder meer een hogere korting van 1,92 miljard euro op de jaarlijkse EU-afdracht en medezeggenschap over de besteding van de subsidies uit het herstelfonds.
Mark Rutte heeft zijn kortingen gekregen en Frankrijk, Duitsland en Zuid-Europa 390 miljard euro aan subsidies binnen het corona-steunfonds. Niet de 500 miljard waar zij op hoopten, maar meer bleek er niet in te zitten na vierenhalve dag onderhandelen in Brussel. Alle EU-leiders zullen nu hun overwinningen presenteren en de concessies die ze hebben gedaan proberen te verbergen.
Moeizame onderhandelingen
De onderhandelingen verliepen moeizaam doordat Nederland en zijn zuinige partners in Scandinavië en in Oostenrijk hard op de rem trapten. Vooral het aandeel subsidies binnen het corona-fonds moest omlaag. Maar 390 miljard euro is overeind gebleven. Dit geld zal door de Europese Commissie op de kapitaalmarkten geleend worden om vervolgens de landen te helpen die het zwaarst zijn getroffen door het coronavirus. Alle landen tezamen moeten het geld terugbetalen. Daarmee gaat de EU voor het eerst op deze grote schaal gemeenschappelijke schulden aan. Dat is de grote stap die deze dagen is gezet in Brussel.
Dat ook de Nederlandse regering die stap zet is te danken aan de noodrem die Rutte in handen krijgt. In ruil voor het ontvangen van geld zullen landen hervormingen moeten doorvoeren. Doen zij dat in de ogen van één of meerdere andere landen onvoldoende, dan hebben zij de mogelijkheid de uitbetalingen van de subsidies te stoppen.
Deze harde eis leverde Rutte veel kritiek op. Kritiek waar hij zich weinig van aan leek te trekken. ‘We zitten hier niet om de rest van ons leven op elkaars verjaardag te komen,’ zei Rutte daarover nadat nadat de top in de nacht van zondag op maandag bijna mislukte.
Nederlands belang
Voor Rutte telt het Nederlandse belang, herhaalde hij keer op keer. En wat dat belang is? Niet meer geld uit gaan geven aan de Europese Unie. Het doel was zorgen dat de korting op de bijdrage aan de Europese begroting omhoog zou gaan. Dat lukte. In de eerste voorstellen van de Europese Commissie zou de korting verdwijnen, maar al snel kwam de korting toch weer in beeld. Aan het begin van de top was het 1,5 miljard per jaar, aan het einde 1,9 miljard euro. En ook via de douaneheffingen haalde Nederland geld binnen. Die inkomsten gaan naar Brussel, maar de lidstaten krijgen 20 procent terug. Je maakt tenslotte kosten om het geld te innen. In eerdere plannen zou het percentage verlaagd worden naar 10 procent. En nu? Aan het einde van de top? 25 procent mogen de landen zelf houden. Dit levert Nederland vele honderden miljoenen euro’s per jaar op.
Klein bier in vergelijking met het coronafonds van 750 miljard en de EU-begroting van bijna 1100 miljard. Maar voor Rutte de overwinning die hij nodig heeft om thuis te kunnen zeggen dat de Nederlandse belastingbetaler niet meer geld aan Brussel kwijt zal zijn. Totdat de leningen uit het corona-fonds terugbetaald moeten worden althans.