Beluister ook | Online top China-EU levert weinig op
Opmars
De Chinese economische opmars in Europa lijkt vooralsnog niet te stuiten, ondanks dat de Europese Unie steeds vaker een meer assertieve houding ten aanzien van het land aanneemt. Volgens Schulte Nordholt heeft China de VS tien jaar gelden ingehaald als grootste industriële natie en Duitsland als de grootste exporteur. En kruipt het land nu ook op in de waardeketen van de technologie en machinebouw. 'De bilaterale handelsbalans tussen de EU en China is in het nadeel van de Europese Unie.'
Beluister ook | Chinees bedrijf verzamelt data van 2,4 miljoen sleutelfiguren
Liever niet afhankelijk...
De relatie tussen China en het buitenland is op z'n minst ambivalent: het land deelt de westerse waarden geenszins, maar onze economieën zijn sterk met elkaar vervlochten. De VS wil die economieën ontkoppelen. En dat zal niet overal lukken, denkt Schulte Nordholt. 'De coronacrisis heeft onze afhankelijkheid pijnlijk duidelijk gemaakt. Onze medicijnen en beademingsapparatuur, alles wordt volledig in China gemaakt.' Op dat gebied ziet Schulte Nordholt de ontkoppeling wél gebeuren. Net als op dat van technologie: '5G-technologie uit China vinden we te eng.'
Beluister ook | Gemeenten willen meer coördinatie Rijk bij toenadering China
...maar handel gaat voor
Maar voor het overige doen buitenlandse bedrijven gouden zaken in China: zo verkoopt General Motors meer auto's in China dan in de VS. De opstelling van Europa en de VS ten aanzien van China lijkt echter te kantelen. De VS zien China nu min of meer als een existentiële bedreiging, Europa treedt het land met steeds meer zelfbewustzijn tegemoet. Waar komt dat ineens vandaan? Het westen doet immers al jaren goede zaken met China, en maakte zich vroeger beduidend minder druk over zaken als mensenrechten en het feit dat het een dictatuur was. 'Het is altijd een dictatuur geweest, maar na de dood van Mao met een menselijk gezicht.'
Beluister ook | Rekenkamer: China-strategie moet sterker
Kantelpunt Xi
Volgens Schulte Nordholt kwam de kanteling met de komst van Xi Jiinping. Jinpings voorgangers regeerden in de geest van Deng Xiaoping die na de alleenheerschappij van Mao besluitvorming op basis van collectiviteit invoerde. Collectief besluiten was het mantra tót de komst van Xi. Volgens Xi leidde die collectiviteit tot vertraging en verdeeldheid. In 2012 schafte hij het af en begon de persoonlijkheidscultus rond hemzelf. En dat is de nieuwe lijn: Xi is de baas, democratie verwerpt hij en dat is gekoppeld aan een assertieve China-first-politiek.
Beluister ook | Europa en VS moeten samen vuist maken tegen China
De onderdrukking van Oeigoeren, Mongolen en Tibetanen, de grensconflicten met India, het claimen van Taiwan en de Zuid-Chinese Zee en het incorporeren van Hong Kong moeten we zien in het licht van de Grote Renaissance van de Chinese Natie die Xi versneld gaat uitvoeren. Eenheid van het land en behoud van macht door de communistische partij staan daarin centraal. 'En daar lijken ze wereldwijd vijanden in te maken'.