Op deze schaal is een wapenembargo niet eerder voorgekomen, erkent Joel Voordewind, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, al was de moord op Koerden in Noord-Syrië vorig jaar al reden voor een aanscherping van de wapenexport richting Turkije. 'Nu krijgen we Nagorno-Karabach er nog eens bij, waar Turkije actief betrokken was door jihadstrijders over te brengen als moordmachine voor de Armeniërs. Nu is de maat echt vol, het lijkt af te glijden tot schurkenstaat.'
Luister terug | Ministers naar Moskou voor vredesbesprekingen Nagorno-Karabach
Een verdragsorganisatie als de Navo kan niet gek veel ondernemen, zolang Turkije daar zelf lid van is. Daarom moet een wapenembargo nadrukkelijk via de EU georganiseerd worden, zegt Voordewind. 'Het draagvlak groeit steeds verder; we hebben Frankrijk al zien acteren rond de aanval op de Armeniërs en Europa heeft al gezegd dat er sancties worden ingesteld als Turkije nog een boot naar de Griekse wateren stuurt om naar olie en gas te boren.'
Lees ook | Perestrojkast | De 'good relationship' van Donald Trump in Nagorno-Karabach
Bang dat de relatie met Turkije verder bekoelt is Voordewind niet. Het enige obstakel voor Europa is wat hem betreft het vluchtelingenakkoord met Turkije uit 2015. 'Het kan de poorten weer open zetten. Maar Europa heeft Turkije ook 6 miljard euro gegeven voor de opvang van vluchtelingen, dus het land zal zich wel twee keer beraden om dat hele verdrag van toen in de prullenbak te gooien.' Van de VVD heeft Voordewind nog geen definitieve steun. 'Maar die zijn ongetwijfeld ook kritisch.'
Absoluut voorkomen
Peter Wijninga, Defensiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, betwijfelt of een wapenembargo wel zo verstandig is. 'Als je Turkije als Navo-bondgenoot zo aanpakt, dwing je Erdoğan en Turkije meer in het defensief en heb je zelfs kans dat de gevolgen daarvan onomkeerbaar zijn, zoals het uittreden uit de Navo. En dat is natuurlijk iets wat je absoluut wilt voorkomen.'
Voor Turkije is het technische verschil tussen een EU-embargo of een Navo-embargo niet relevant, waardoor je een belangrijk schaakspel op het militaire bord frustreert, zegt Wijninga. 'Binnen de Navo kunnen zonder politieke druk van bovenaf plooien worden gladgestreken, waardoor betrekkingen enigszins worden genormaliseerd. Dat gebeurt op dit moment ook. Bovendien kies je partij en het is nog maar de vraag wie er gelijk heeft in het conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië.'