Brexit: Voortgang geboekt, maar kloof nog groot

Tegenstrijdige berichten van het Brexitfront: in Europa heerst het idee dat de deal niet mag struikelen over iets relatief onbeduidends als vis, terwijl het voor de Britten een symbool van soevereiniteit is, zegt Mathijs Schiffers, correspondent in Brussel voor het Financieele Dagblad. 'Ik verwacht eerder dat het zal stranden op iets als een gelijk speelveld voor het bedrijfsleven. Het wordt nu wel zaak dat er iets van voortgang wordt geboekt.'

Fifty-fifty

Een Brexit-handelsdeal tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk zit er vanavond zeker niet in, zegt een EU-official tegen Reuters. Er liggen nog ten minste drie controversiële onderwerpen op tafel, waaronder de visserij. De Ierse premier Micheal Martin, die gesprekken over een handelsovereenkomst na de Brexit van uur tot uur volgt, zei zondag dat de kans op een deal tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk 50 procent is.

Over de stand van zaken voegde hij er nog aan toe dat de situatie momenteel erg moeilijk is. 'Mijn onderbuikgevoel zegt dat het nu fiftyfifty is en ik denk niet dat men al te optimistisch kan zijn over een opdoemende oplossing', zegt Martin op tv-zender RTE. Hij slaat daarmee een aanzienlijk pessimistischer toon aan dan toen hij onlangs zei dat er binnen enkele dagen een akkoord zou kunnen liggen.

Hervatting overleg

Na een onderbreking van twee dagen is het slepende overleg hervat over een Brits-Europees handelsverdrag na de Brexit. Nadat de onderhandelingen in Londen waren vastgelopen, gingen ze vandaag in Brussel verder, bevestigde een woordvoerder van de Europese Commissie. Londen en Brussel denken heel verschillend over of Europese vissers na 1 januari nog in Britse wateren mogen vissen en hoeveel ze daar mogen vangen, maar zouden nu toch 'langzaam aan een landingszone naderen', zegt een bron aan EU-zijde.

Luister terug | Brexit economisch gevaarlijker dan corona

De onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn dicht bij overeenstemming over visserij, al maanden een van de drie belangrijkste twistpunten in hun moeizame overleg over een handelsakkoord. Het is vooral de onenigheid over de regels voor eerlijke concurrentie tussen Britse en Europese bedrijven die een overeenkomst nog in de weg staat, zeggen bronnen in beide kampen.

Timmermans

De Europese Unie moet er niet voor terugdeinzen om de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk af te breken als Londen niet wil inschikken. 'We willen natuurlijk een succes, maar niet tegen elke prijs', zegt tweede man van de Europese Commissie Frans Timmermans.

Londen en Brussel hebben 'een paar hele grote onderwerpen nog lang niet opgelost', zei Timmermans in het tv-programma Buitenhof. De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en de Verenigde Koninkrijk gaan vandaag verder in Brussel, kwamen voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en de Britse premier Boris Johnson gisteren overeen in een telefonisch overleg. Ze spraken af elkaar maandag weer te bellen.

Lees ook | Altijd ruimte voor een nieuwe Brexit-deadline

De Britse hoofdonderhandelaar David Frost zal 'hard werken aan een deal' over de toekomstige relatie met de Europese Unie, zei hij bij aankomst in Brussel, waar hij een mogelijk laatste poging onderneemt om met een delegatie van EU-onderhandelaar Michel Barnier een handelsverdrag te sluiten. 'We werken erg hard om een deal te proberen te sluiten', verklaarde hij na aankomst op het treinstation van Brussel.

Barnier blijft zoeken naar een manier om een ​​handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk te sluiten, zei hij gisteren, maar hij hield zich op de vlakte over de kansen om de huidige impasse in de Brexit-onderhandelingen te overbruggen. Frost en Barnier schortten vrijdagavond de onderhandelingen op, omdat na twee weken van intensieve gesprekken de verschillen alsnog te groot waren.

Luister terug | Bernard Hammelburg | To Brexit or not to Brexit

'We blijven kalm, zoals altijd, en we zullen zien of er nog een mogelijkheid is', zei hij in Londen tegen verschillende media, toen hij het treinstation binnenkwam om terug te gaan naar Brussel, nadat de gesprekken waren onderbroken. Met nog maar een paar weken te gaan werden ook gisteren de Brexit-onderhandelingen weer gestaakt, meldden de Europese onderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost via Twitter.

Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel, stipt tegenover politiek verslaggever Thomas van Groningen een gelijk speelveld, geschillenbeslechting en visserij aan als de belangrijkste Brexit-thema's voor Nederland. 'Bedrijven moeten echt een douanenummer halen en weten welke formaliteiten je moet regelen. Het klinkt inderdaad weer spannend, maar laten we het afwachten. We weten wel dat het uittredingsakkoord op 1 januari compleet is en dat andere regels gelden.'

Extra eisen

De BBC zag de mogelijkheid van een deal eerder op vrijdag al slinken. Dat zou komen omdat de EU op het laatste moment nog kwam met extra eisen. Een van de grootste struikelblokken is nog steeds de staatssteun, vertelt Brussel-correspondent Mathijs Schiffers. De vraag is hoe er gecontroleerd kan worden dat Britse bedrijven geen staatssteun krijgen die EU-landen niet mogen hebben. Daarnaast is de vraag hoe er op kan worden toegezien dat alle gemaakte afspraken ook echt worden nagekomen.

Luister ook | Keijzer: Ondernemers, wees alert op complexe Brexit

Het verwijt van de Britten dat EU op het laatste moment nog met nieuwe eisen kwam, is onderdeel van het spel, zegt Schiffers. De EU zegt op haar beurt dat de Britten niet willen bewegen. Toch lijkt het erop dat beide partijen er echt uit willen komen. 'Een 'No Deal' is - zeker in coronatijd - het laatste dat je wilt.' Hoewel de Franse president Macron de Britten eerst een beetje lijkt te willen laten bloeden met een No Deal, zodat ze daarna met hangende pootjes alsnog komen tekenen bij het kruisje.

Visserij

Een ander heikel punt blijft de visserij. De EU wil vasthouden aan de rechten die Europa nu heeft in de Britse wateren, terwijl de Britten straks de volledige zeggenschap willen hebben over hun eigen wateren. EU-handelaar Barnier heeft intussen wat bewogen op dat gebied: hij heeft voorgesteld om 15 tot 18 procent van de Europese rechten op te geven. De Britten schijnen die kant op te bewegen. Wel is het zo dat de Britten de visserijrechten ieder jaar opnieuw willen bekijken, wat natuurlijk veel onzekerheid oplevert voor de vissers uit de EU-landen.

Luister terug | Brexit economisch gevaarlijker dan corona