EU en VK sluiten Brexitdeal

Correspondent Lia van Bekhoven: 'Beide partijen zien dit als een overwinning. Lang leek het er op dat er geen deal zou komen. Boris Johnson heeft zijn boodschap 'Get Brexit done' waargemaakt.' De komende jaren, decennia, gaat dit akkoord de verhoudingen tussen de EU en het VK bepalen, verwacht Van Bekhoven. Er is nu zekerheid, en dat is ongelofelijk belangrijk voor het bedrijfsleven. 'De vanzelfsprekendheid van de handel tussen de EU en het VK is weg, verwacht de komende maanden dezelfde chaos als de afgelopen dagen'.

Er komen van verschillende kanten reacties op de behaalde Brexit-deal. De voorzitter van het Europees Parlement, David Sassoli, spreekt van een historisch akkoord. 'Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europse Unie, een die we altijd hebben gewild', stelt een woordvoerder van de Britse regering. 'Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.'

Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) noemt het brexit-akkoord een 'mijlpaal': 'ik wil de EU hoofdonderhandelaar Barnier, Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen en hun teams bedanken voor hun onvermoeibare inzet", laat Blok weten. Zaak is nu om de teksten "nauwkeurig" te bestuderen'.

Het is van historisch belang dat de toekomstige betrekkingen tussen de Europese Unie en Groot-Brittannië duidelijk zijn geregeld, vindt de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Ze zegt er alle vertrouwen in te hebben dat er een goed resultaat is bereikt.

Met de overeenkomst 'leggen we de basis voor een nieuw hoofdstuk in onze relatie', meent de regeringsleider. 'Groot-Brittannië blijft ook buiten de Europese Unie een belangrijke partner voor Duitsland en de EU.'

EU-president Charles Michel noemt de handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een grote stap voorwaarts om een hechte relatie te bewerkstelligen tussen de EU en het VK. Maar hij voegt er in een verklaring aan toe dat het proces nog niet voorbij is. "Nu is het aan de Europese Raad en het Europees Parlement om dit onderhandelaarsakoord te analyseren voordat ze groen licht geven."

Het bereiken van een voorlopige overeenkomst over de Brits-Europese handelsrelatie na de brexit zorgt voor opluchting bij PvdA-Europarlementariër Kati Piri. Maar ze waarschuwt tegelijkertijd dat de details van het zeer omvangrijke akkoord nog niet bekend zijn. 'Dit 2000 pagina’s tellend document gaat onze toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk op vele niveaus bepalen", zegt de politica. "Tot dusver hebben we geen enkel woord gezien dat op papier is gezet. Het is dus van belang dat de komende weken alle onderdelen goed worden bestudeerd, voordat het Europees Parlement overgaat tot goedkeuring van het verdrag.'

De Nederlandse kottervissers zijn opgelucht dat er een brexitdeal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar zeker niet blij met de gesloten deal. Dat zegt directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van die vissers vertegenwoordigt. "De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal."

Woensdagavond doken de eerste geruchten over een deal de kop op, maar witte rook kwam er niet. Wel werd er door EU-functionarissen gezinspeeld op een bericht in de vroege ochtend donderdag. Later lieten aangekondigde persconferenties van Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie herhaaldelijk op zich wachten.

De Britse premier Boris Johnson en EU leider Ursula von der Leyen zijn de laatste 24 uur in gesprek over de laatste details van het handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. De lidstaten van de Europese Unie komen donderdag niet meer bijeen om hun zegen te geven een eventuele deal.De ambassadeurs van de 27 lidstaten wordt nu gevraagd om beschikbaar te blijven tijdens Kerstmis. Dat maakte de woordvoerder van het Comité van Permanente Vertegenwoordigers, waar de diplomaten deel van uitmaken, via Twitter bekend.

Er zou vooral onenigheid zijn over de laatste afspraken over visserij. De toegang van vissers uit EU-lidstaten tot Britse wateren is een van de lastigste thema's in de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag.

'Er wordt veel over de vis gesproken, er is een akkoord op hoofdlijnen, maar al die teksten worden uitgeschreven in lange juridische boekwerken en die worden op hun beurt weer uitgeplozen op details en adders onder het gras. Het gaat om iets meer dan 1.800 pagina's.'

Als er een deal komt, is voorkomen dat er douaneheffingen op goederen komen, wat een dure grap zou zijn geweest. 'Dat lijkt nu voorkomen, in ruil voor toegang op de Britse markt houden de Britten zich aan de regels van de EU. Ze mogen geen arbeidsrechten ondergraven of concessies doen aan het milieu. Ze gaan zich - en dit is het grote winstpunt - houden aan de Europese regels, iets wat Johnson niet wilde omdat het in strijd zou zijn met de Britse soevereiniteit. Omgekeerd mogen de Europese vissers straks minder in Britse wateren vissen, hoe dan ook komen er meer controles bij de grens.'

Volgens oud-campagnemedewerker van de Conservatieve Partij Benjamin Livestro lijkt het wel goed te komen en staat er een 'los-vast-persconferentie' gepland aan het begin van de kerstavond. 'Wat er mis ging is dat een stel anonieme Franse officials gisteren claimden dat het VK substantiële bewegingen had gemaakt op het gebied van visserij. Dat kwam ongelukkig, Johnson wilde dat zelf aankondigen.'

'Belangrijke knelpunten zijn de afgelopen tijd opgelost. Visserij is het laatste punt geweest, dat was natuurlijk een ingewikkeld punt omdat het zo symbolisch was, daar is men diep op ingegraven. Dat lijkt opgelost door de EU, die was bereid om 25 procent uit te faseren, het VK zat op 60 procent. Het lijkt 35 procent te worden.'

Naar verluidt wordt momenteel op detailniveau het 1800 pagina's tellende akkoord doorgenomen. Volgens BBC-verslaggever Laura Kuenssberg zou het gaan over vangquota voor verschillende soorten vis.

Een EU-diplomaat zegt dat een deal over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk dichtbij is. 'Het is een kwestie van dit vandaag of morgen aankondigen', zegt de diplomaat tegen Reuters.

'Er wordt vooruitgang in de onderhandelingen geboekt', zegt FD-correspondent Joost Dobber vanuit Londen. 'Het lijkt erop dat het zomaar binnenkort gaat gebeuren, mogelijk zelfs vandaag nog.'

Visserij laatste struikelblok

Volgens Dobber zijn afspraken over visserij het laatste struikelblok. 'De EU heeft het Britse voorstel op dit punt afgeschoten, maar het goede nieuws was dat er beweging is. Die beweging heeft zich kennelijk doorgezet.'

Omdat de tijd dringt, zou de Europese Raad nu voorbereidingen treffen om alle handelsafspraken 'voorlopig' in te voeren. Daardoor zou het verdrag al in kunnen gaan voordat het Europees Parlement groen licht heeft gegeven.

De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met bet landenblok. Als er voor die datum geen overeenkomst over handel is, dan dreigen lange douanecontroles bij de grens.