Waarom steunen orthodoxe christenen rechts-populistische nationalisten?
Donald Trump omarmde de Evangelische christenen om de macht te veroveren, en in Europa omarmen de Evangelische christenen rechts-populistische leiders. Waarom trekken die groepen elkaar aan? Daarover ging het in BNR De Wereld met Sander Rietveld, journalist voor Zembla en schrijver van het boek Nieuwe Kruisvaarders. De Heilige alliantie tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechtse populisten.
Rietveld schreef het boek omdat het hem opviel dat bekende orthodoxe christenen zich niet alleen achter de Amerikaanse ex-president Donald Trump schaarden, maar ook achter PVV-voorman Geert Wilders en FvD-leider Thierry Baudet. Daardoor vroeg hij zich af wat hen vatbaar maakt voor radicaal-rechtse populisten.
Cultuurchristendom
Binnen de ChristenUnie leeft een debat over de vraag of de partij het soort nationalisme van Baudet moet overnemen, en Baudet overwoog om EO-presentator Tijs van den Brink op de kieslijst te zetten. Ook financierden rijke SGP-leden de beginjaren van FvD. Wat hen aanspreekt is het 'cultuurchristendom'. Dat houdt in dat Europa een christelijk continent is en dat Nederland een christelijke geschiedenis heeft waar het trots op moet zijn.
Luister ook | SGP: 'Abortus is strafbaar'. Klopt dat?
Baudet is zelf niet christelijk, maar hij noemt het christendom wel een 'fantastische religie'. Dat doet hij omdat hij 'de cultuur, het land, en het volk wil afbakenen. Hij wil “vreemde ziektekiemen” buiten de deur houden en Europa “dominant blank” houden, zoals hij dat zelf ook zegt', legt Rietveld uit.
Niet zomaar alle orthodoxe christenen zijn racistisch, benadrukt Rietveld. Veel van hen moeten niets van Baudets boodschap hebben, maar sommigen van hen verlangen terug naar de christelijke geschiedenis van Nederland en Europa, die overigens lang niet zo christelijk was als Baudet hem voorstelt. Tegelijkertijd weten zij dat dat niet mogelijk is, maar ze waarderen het dat er een politicus is die dat mythische ideaalbeeld ook najaagt.
Luister ook | Forum opnieuw in opspraak om appjes
Rietveld: 'Natuurlijk niet in de zin van patriarchale verhoudingen tussen man en vrouw, maar wel dat het christendom er weer toe doet, en dat we onszelf ook weer als zodanig definiëren. Plus dat er dus vijanden zijn, buitenstaanders, die hier niet horen.' Rietveld doelt op de islam, die als vijand wordt gezien. De SGP en een deel van de achterban van de ChristenUnie streven naar een dergelijke samenleving. Dit soort nativistisch gedachtegoed is overigens niet nieuw. Vroeger werd in orthodox-christelijke kringen over katholieken gedacht zoals nu over moslims wordt gesproken.
Verder in dit gesprek:
- Orthodox christendom in de rest van Europa;
- De link tussen witte Evangelische christenen in de VS en Trump;
- Complotdenken als middel voor orthodox-christelijke elites tegen seculiere elites;
- Geldstromen van rijke Amerikaanse orthodox-christelijke families naar Den Haag en Brussel;
Luister hier de volledige uitzending van BNR De Wereld terug
