Voormalig VN-gezant Koenders over vertrek uit Mali: 'Je kan Sahel niet verlaten'
Voor Bert Koenders, de voormalig VN-gezant in Mali, is het vertrek van Frankrijk en Nederland uit Mali tweeledig. Aan de ene kant ziet hij risico's, maar ook een kans. 'Ik ben blij dat er een stabilisatiemacht van de Verenigde Naties blijft. Dat is belangrijk voor de bescherming van de bevolking en de hulpverlening.'
Maar ook ziet Koenders gevaren met de terugtrekking van de Nederlandse en Franse troepen. 'Er moet gekeken worden waarom de situatie zo verslechterd is. Je kan de Sahel niet verlaten. Je zal iets moeten doen aan de verandering van de strategie. Dat moment moet je nu aangrijpen.'
Nederland levert een kleine bijdrage aan de Franse militaire missie in Mali. Twee stafofficieren zijn er vanuit Nederland in het land om de door Frankrijk geleide trainingsmissie en anti-jihad/terrorismemissie Takuba te ondersteunen. Echter vertrekken niet alle militairen uit het land. Naast Frankrijk heeft ook de VN een missie in Mali waar tientallen Nederlandse militairen onder VN-vlag aan deelnemen, die militairen blijven wél.
Lees ook | Nederland met Frankrijk weg uit Mali
Koenders hoopt echter dat het einde van de militaire missie in Mali geen herhaling van zetten wordt van wat er in Afghanistan is gebeurd. 'Ik hoop niet dat het een strategie wordt zoals we in Afghanistan hebben gezien, zo van: 'We gaan weg, en dan is het probleem weg.' Dat is natuurlijk niet het geval. Er blijft een enorme dreiging van extremisme. Dat vermengt zich ook met etnische conflicten. Dat is een groot risico voor de bevolking', ziet Koenders.
Hij maakt zich ook zorgen over de invloed die het krijgt op de bevolking. 'Anti-Franse sentimenten zijn populair onder de bevolking. Het is gebruikt en misbruikt door de militairen die nu aan de macht zijn. Er moet gekeken worden hoe dit beter aangepakt kan worden. Maar het kan alleen werken als je militaire strategie samen laat gaan met beter bestuur, armoedebestrijding en bescherming van de bevolking. Daarmee kan je het wantrouwen verminderen', volgens de oud-VN-gezant.
'Bevolking is verliezer'
Mali-veteraan Jordy Hilt, die in 2014 en 2016 uitgezonden is naar Mali, ziet het einde van de Franse missie als iets negatiefs. 'De bevolking wordt hiervan de verliezer. De Fransen hebben een buffer gevormd tussen de 'slechteriken' en de bevolking. Als die zich terugtrekken, krijgen de slechteriken vrij spel. Voor mij is het naar om te zien hoe het nu gaande is.'
De Fransen vertrekken wel uit Mali, maar vertrekken waarschijnlijk niet helemaal uit de regio. De troepen worden mogelijk verplaatst naar Niger. Voor Hilt is dat echter geen oplossing van het probleem. 'Als je van zo'n grote afstand invloed wil uitoefenen op zulke mensen, dan gaat dat zich opbreken. Daar is de afstand veel te groot voor. De Fransen hadden het nu al heel zwaar met de weersomstandigheden en het terrein. Als je nu nog verder gaat, is verplaatsing bijna niet meer mogelijk', denkt de veteraan.