Liveblog | Russische troepen in Oekraïense kustplaatsen Odessa en Marioepol

BNR Nieuwsradio doet verslag van deze oorlog, zowel op zender als online. Volg de meest recente ontwikkelingen hier in dit liveblog.

BNR Nieuwsradio doet verslag van deze oorlog, zowel op zender als online. Volg de meest recente ontwikkelingen hier in dit liveblog.

Met Bernard Hammelburg, Geert Jan Hahn, Stefan de Vries, Arend Jan Boekestijn en Hugo Reitsma vormen onze belangrijkste geopolitieke podcasts een alliantie. Ze anlyseren de hoogopgelopen spanningen tussen Rusland en Oekraïne hieronder.

Donderdag 24 februari

Poetin waarschuwt voor interventie

05:50 | Nadat de Russische president Vladimir Poetin begin donderdag had aangekondigd dat hij militaire actie in Oekraïne had bevolen, bedreigde hij 'degenen die in de verleiding zouden kunnen komen om in te grijpen'.

'Nu een paar belangrijke, zeer belangrijke woorden voor degenen die in de verleiding kunnen komen om van buitenaf in te grijpen in de lopende gebeurtenissen,' zei Poetin. 'Wie probeert zich met ons te bemoeien, en nog meer om bedreigingen te creëren voor ons land, voor ons volk, moet weten dat de reactie van Rusland onmiddellijk zal zijn en u zal leiden tot gevolgen zoals u die nog nooit in uw geschiedenis hebt meegemaakt. Wij zijn klaar voor elke ontwikkeling van de gebeurtenissen. Alle noodzakelijke beslissingen in dit verband zijn genomen. Ik hoop dat ik zal worden gehoord.'

05:25 | Russische troepen arriveren in Oekraïense kustplaatsen Marioepol en Odessa, meldt het Russische persbureau Interfax.

05:10 | Vladimir Poetin is volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba 'een volledige oorlog tegen ons begonnen'. Rusland voert volgens de minister momenteel aanvallen uit op 'vredige steden' in Oekraïne.

De Oekraïense ambassadeur bij de Verenigde Naties Sergei Kislitsia heeft tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad, die gaande was op het moment dat de aanval in de nacht van woensdag op donderdag begon, gevraagd aan de Russische gezant om 'een einde te maken aan de oorlog'. De Oekraïense ambassadeur heeft de VN tijdens de spoedzitting ook gevraagd 'al het mogelijke te doen om deze oorlog te stoppen'.

05:00 | Een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken zei donderdagochtend vroeg dat de 'invasie van Rusland is begonnen,' met 'raketaanvallen op Kiev'. Volgens het ministerie worden controlecentra zoals vliegvelden en militaire hoofdkwartieren getroffen door de beschietingen in Kiev en Charkiv, en dat er artillerievuur is langs de grens.

Oekraïense luchtruim gesloten

04:55 | VN-gezant Oekraïne vraagt Rusland 'een einde te maken aan de oorlog'

Het luchtruim boven Oekraïne is gesloten. De Oekraïense luchtvaartautoriteit besloot in de nacht van woensdag op donderdag het luchtruim te sluiten vanwege 'een potentieel gevaar voor de burgerluchtvaart'. Verschillende vliegtuigen die onderweg waren naar onder meer de hoofdstad Kiev, zijn omgeleid naar luchthavens in naburige landen

04:50 | De Russische ambassadeur bij de Verenigde Naties, Vasily Alekseevich Nebenzya, heeft tijdens een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad het besluit van Rusland om militair op te treden in de Donbas-regio in Oost-Oekraïne verdedigd.

'De wortel van de huidige crisis rond Oekraïne is het optreden van Oekraïne zelf, dat jarenlang zijn verplichtingen in het kader van het (Minsk-akkoord) heeft gesaboteerd,' zei Nebenzya. Hij beweerde dat de Russische operatie bedoeld was om de bewoners van de separatistische pro-Moskou regio's in Oost-Oekraïne te beschermen, 'die zich al acht jaar koest houden tegen de Oekraïense beschietingen.'

Hij beweerde dat 'de Oekraïense provocatie tegen de mensen in Donbas niet alleen niet is gestopt, maar zelfs is geïntensiveerd,' wat de separatistische leiders in de regio's Luhansk en Donetsk ertoe heeft aangezet om Russische hulp te vragen.

04:45 | CNN-verslaggevers melden vanuit de Oekraïense hoofdstad Kiev explosies in het oosten te horen, in de richting van de internationale luchthaven. Verslagen op sociale media wijzen op meerdere explosies in het gebied Boryspil ten oosten van de hoofdstad, waar de internationale luchthaven zich bevindt. Twee mensen in de Oekraïense stad Kramatorsk vertelden CNN ook dat ze in de vroege uren van donderdag ten minste twee enorme explosies hebben gehoord.

Biden veroordeelt Russische actie

04:35 | In een verklaring donderdagochtend vroeg heeft de Amerikaanse president Joe Biden de acties van Rusland veroordeeld, kort nadat de Russische president Vladimir Poetin militaire actie had aangekondigd in de Donbas-regio in Oost-Oekraïne.

Biden's verklaring:

'De gebeden van de hele wereld zijn vanavond bij het volk van Oekraïne, nu het lijdt onder een niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde aanval door Russische strijdkrachten. President Poetin heeft gekozen voor een oorlog met voorbedachten rade die zal leiden tot een catastrofaal verlies van mensenlevens en menselijk lijden. Rusland is als enige verantwoordelijk voor de dood en vernietiging die deze aanval zal veroorzaken, en de Verenigde Staten en hun bondgenoten en partners zullen eensgezind en vastberaden reageren. De wereld zal Rusland ter verantwoording roepen.'

Biden voegde eraan toe dat hij de situatie vanuit het Witte Huis volgt, en dat hij in de loop van de ochtend een ontmoeting zal hebben met de andere G7-leiders. Hij zal morgen 'verdere consequenties' aankondigen die door de VS en zijn bondgenoten aan Rusland worden opgelegd, zei hij.

Explosies in Oekraïense steden

04:30 | In meerdere Oekraïense steden, waaronder hoofdstad Kiev, zijn explosies gehoord in de nacht van woensdag op donderdag. Dat gebeurde nadat de Russische president Vladimir Poetin in een toespraak een militaire operatie aankondigde in de Oekraïense Donbas-regio.

Journalisten van CNN melden net als getuigen van persbureau Reuters dat er nabij Kiev explosies zijn gehoord. Volgens de getuigen gaat het om "geluiden die klinken als het afvuren van artillerie".

CNN-journalisten horen ook in Charkov, de op één na grootste stad van Oekraïne in het noordoosten van het land, voortdurend explosies.

Een anonieme medewerker van de NAVO vertelt aan persbureau Reuters dat "het erop lijkt dat de Russische invasie in Oekraïne begonnen is".

Poetin kondigt militaire operatie aan

04:15 | De Russische president Vladimir Poetin geeft een onaangekondigde toespraak op Russische staatstelevisie op hetzelfde moment dat de VN-Veiligheidsraad bijeen is in een spoedzitting. Daarin kondigt hij een militaire operatie aan in Oekraïne.

Poetin zegt volgens het Russische persbureau Interfax "een speciale militaire operatie" uit te willen voeren in de Oekraïense Donbas-regio die Moskou als onafhankelijk heeft erkend. Hij roept Oekraïense militairen op "hun wapens neer te leggen" maar zegt ook "geen Oekraïens grondgebied te willen bezetten".

In de toespraak zegt Poetin volgens Interfax ook dat "Rusland onmiddellijk zal reageren in het geval van buitenlandse bemoeienis". Ook stelt hij dat "bloedvergieten voor rekening van het Oekraïense regime komt".

De toespraak van Poetin begon op precies hetzelfde moment dat de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield Rusland opriep zich terug te trekken.

VN Veiligheidsraad bijeen

03:40 | De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt in de nacht van woensdag op donderdag om 03.30 uur (Nederlandse tijd) bijeen in een spoedzitting om de situatie in Oekraïne te bespreken. Het is de tweede keer in drie dagen tijd dat de VN-Veiligheidsraad in een spoedzitting bijeen wordt geroepen.

Oekraïne vroeg de spoedvergadering woensdag aan nadat de afvallige regio's in het oosten van het land militaire hulp vroegen aan Rusland om 'te strijden tegen het Oekraïense regeringsleger'. De Oekraïense buitenlandminister noemde dit 'een verdere escalatie van de situatie'.

De Russische ambassadeur voor de VN, Vasili Nebenzja, vertelde voor aanvang van de spoedzitting volgens de Britse krant The Guardian aan journalisten dat hij 'begint te genieten van nachtelijke bijeenkomsten'.

Donetsk en Loehansk vragen Poetin om hulp tegen Oekraïens leger

De leiders van de zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk hebben de Russische president Vladimir Poetin om militaire hulp gevraagd 'bij het afweren van de agressie van Oekraïense strijdkrachten'. Een Kremlin-woordvoerder heeft dat volgens Russische persbureaus bekendgemaakt.

De pro-Russische separatisten doen een beroep op de pas ondertekende 'vriendschapsverdragen' tussen de republiekjes en Rusland. Die geven Moskou de mogelijkheid militair actief te worden in het oosten van Oekraïne. Het is niet duidelijk of Poetin al heeft gereageerd op het verzoek.

Oekraïne vraagt VN-lidstaten om hulp tegen Rusland

22:14 | Oekraïne heeft de VN-lidstaten gevraagd om hulp tegen de "agressieve plannen" van Rusland. Buitenlandminister Dmytro Koeleba waarschuwde andere landen dat "niemand deze crisis kan uitzitten" als de situatie uit de hand loopt.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties hield de jaarlijkse bijeenkomst over de strijd in Oost-Oekraïne. Deze viel woensdag samen met de opgelopen spanningen in die regio. Moskou erkent sinds maandag de twee zelfverklaarde republieken in het oosten van Oekraïne als onafhankelijk. De pro-Russische separatisten daar zijn sinds 2014 in oorlog met de regering in Kiev. Rusland gaat daar naar eigen zeggen vredestroepen naartoe sturen.

Parlement Oekraïne stemt in met uitroepen noodtoestand

21:38 | Het Oekraïense parlement heeft woensdagavond ingestemd met het afkondigen van de noodtoestand in het land. Het parlement volgt daarmee het voorstel van de Nationale Veiligheidsraad, die de staat van beleg noodzakelijk acht uit vrees voor een Russische invasie. De noodtoestand gaat donderdag in en geldt vooralsnog voor dertig dagen.

In totaal stemden 335 van de 450 parlementariërs in met het voorstel, ruim meer dan de benodigde 226 stemmen. De autoriteiten in het land van meer dan 40 miljoen inwoners krijgen verregaande bevoegdheden, onder meer om de bewegingsvrijheid van mensen indien noodzakelijk in te perken. Er komen ook meer identiteitscontroles.

Biden kondigt sancties aan tegen Nord Stream 2

20:20 | De Verenigde Staten leggen sancties op aan Nord Stream 2. President Joe Biden kondigde de maatregelen aan als vergelding voor de militaire druk van Moskou tegen Oekraïne. 'Ik heb mijn regering opgedragen sancties op te leggen aan Nord Stream 2 en zijn leidinggevenden', zei Biden in een verklaring. De maatregel volgt op een eerdere beslissing van Duitsland om het controversiële project stop te zetten. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz gaf aan geen certificering te zullen geven voor de ingebruikname van de pijplijn, die al is afgebouwd maar nog op formele goedkeuring van de Duitse overheid wacht.

België stuurt helmen en beschermingsmateriaal naar Oekraïne

19:26 | De Belgische premier Alexander De Croo meldt dat de Belgische regering heeft besloten militaire hulp naar Oekraïne te sturen. Het gaat om onder andere helmen en ander beschermingsmateriaal. De Belgen sturen geen wapens omdat de Belgische Defensie die volgens De Croo zelf nodig heeft om afspraken binnen het NAVO-bondgenootschap na te komen.

Ook leveren de Belgen humanitaire hulp in de vorm van kookapparatuur en hygiënekits voor de bevolking. Militairen en burgers uit Oekraïne die gewond raken, kunnen worden overgebracht naar een militair ziekenhuis in ons buurland voor eerste hulp. Daarna worden ze mogelijk in gewone hospitalen verzorgd.

De situatie rond Oekraïne is zeer ernstig, waarschuwde De Croo. 'Rusland erkent het bestaan van Oekraïne als onafhankelijke staat niet meer. Moskou keert terug naar de logica van voor de Tweede Wereldoorlog, en dan kom je heel snel in een situatie met heel veel bloedvergieten', aldus de minister-president. 'We moeten er ons bewust van zijn dat het wel eens het somberste scenario kan worden: een massieve inval met een massieve hoeveelheid troepen die de opmars inzetten richting Kiev.'

EU voert sancties in op Russische ministers en legerleiders

17:08 | De Europese Unie straft regeringsleden, militaire bevelhebbers en Kremlin-spreekbuizen voor hun rol in de erkenning en bezetting van afvallige Oekraïense regio's. Ook ruim driekwart van de leden van de Russische Tweede Kamer krijgt sancties opgelegd. Rusland kan niet meer in de EU lenen en drie banken worden eveneens gestraft.

De EU kondigde dinsdag al strafmaatregelen aan tegen "diegenen die zijn betrokken bij het illegale en agressieve" Russische optreden tegen Oekraïne. Rusland heeft de rebellenrepubliekjes Donetsk en Loehansk als onafhankelijk erkend en legert er troepen. De Europese sancties lijken ietsje uitgebreider dan die van bondgenoten als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada.

EU-leiders donderdag naar Brussel voor spoedtop over Rusland

16:23 | De regeringsleiders van de EU-landen komen donderdagavond in Brussel bijeen voor een ingelaste top over het conflict met Rusland. Premier Mark Rutte en zijn collega's buigen zich dan onder meer over de 'agressieve daden' van Moskou, schrijft hun voorzitter Charles Michel in de uitnodiging.

Oekraïne wil veiligheidsgaranties van het Westen en Rusland

16:14 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft veiligheidsgaranties gevraagd van het Westen en Rusland. Hij wil 'onmiddellijk concrete garanties' voor de veiligheid van zijn land. Over de inhoud van die garanties wil Zelenski graag spreken met de Russische premier Poetin.

Een Russische invasie van Oekraïne wordt steeds realistischer nu Moskou heeft besloten een 'vredesmissie' naar de regio Donbas in het oosten van Oekraïne te sturen. Rusland erkent die regio als onafhankelijk. 'De toekomst van de Europese veiligheid wordt beslist in Oekraïne', aldus Zelenski.

Wall Street krabbelt op na onrust rond Oekraïne

15:53 | De aandelenbeurzen in New York krabbelden woensdag weer wat op na de zware verliesbeurt van een dag eerder. Beleggers schoven de zorgen over de gespannen situatie in en rond Oekraïne even aan de kant. Ook lijken de markten niet onder de indruk te zijn van de sancties die het Westen Rusland tot nu toe heeft opgelegd.

De Dow-Jonesindex noteerde kort na opening 0,6 procent hoger op 33.784 punten. De S&P 500 steeg 0,7 procent tot 4333 punten. De brede index zakte dinsdag 1 procent en kwam daarmee weer in het zogeheten correctiegebied terecht. Dat wil zeggen dat de index met 10 procent is gedaald ten opzichte van het recente hoogtepunt. Techgraadmeter Nasdaq ging 0,9 procent omhoog tot 13.504 punten na vier verliesbeurten op rij.

Duits onderzoeksinstituut: energie-embargo treft Rusland harder

Een eventueel energie-embargo van de Europese Unie tegen Rusland zou de Russische economie hard raken, maar nauwelijks die van Duitsland en Europa. Dat concludeert het Duitse onderzoeksinstituut IfW, met het oog op het escalerende conflict in Oekraïne en de sancties die door Europa en de Verenigde Staten tegen Rusland zijn ingesteld.

Het IfW onderzocht met welke maatregelen Rusland het hardst zou worden geraakt. Het stopzetten van de gasstromen zou zorgen voor een daling van de Russische economische productie met iets minder dan 3 procent. Als de oliehandel zou worden stilgelegd zou dat voor Rusland een daling met 1 procent betekenen. 'Voor Duitsland en de EU zou de economische schade in beide gevallen uiterst gering zijn', aldus IfW. Volgens het instituut maakt het daarbij niet uit of de EU een invoerembargo oplegt of dat Rusland besluit een leveringsembargo op te leggen.

Kamer wil donderdag nog debat over kwestie Oekraïne

14:38 | De Tweede Kamer wil nog deze week in debat over de situatie in Oekraïne. De Kamer had dinsdag al besloten dat er een debat zou komen, maar een datum was daarvoor nog niet vastgesteld. D66, de PvdA en CDA stelden voor het debat nog deze week te voeren, en een grote Kamermeerderheid was het daarmee eens.

D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma, die met het voorstel kwam om snel een debat te houden, heeft het kabinet gevraagd om nog voor het debat een brief te sturen met meer informatie, en ook meteen te laten weten wie er namens het kabinet aanwezig zal zijn. De VVD noemde het "logisch" als zowel minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken als minister-president Mark Rutte erbij is.

Rusland zint op wraak na Amerikaanse sancties

14:23 | De regering in Moskou komt met een 'krachtige' en 'pijnlijke' reactie op de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn de Amerikaanse strafmaatregelen 'contraproductief' en dus schadelijk voor de Verenigde Staten zelf.

De Amerikaanse president Joe Biden had een dag eerder de eerste maatregelen aangekondigd na het Russische besluit de afvallige pro-Russische regio's Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne te erkennen en zogenoemde vredestroepen die kant op te sturen. Volgens Biden is daarmee de invasie van Oekraïne begonnen.

De Amerikaanse sancties zijn gericht tegen twee grote banken, Russische handelaren en aanhangers van de Russische president Vladimir Poetin en zijn familie. Ook wordt Amerikaanse banken verboden in Russische staatsobligaties te handelen zodat de toegang van Rusland tot westerse kapitaalmarkten wordt afgesneden. Bij een verdere escalatie zullen ook meer maatregelen volgen.

Russische ambassade in Kiev laat vlag zakken, evacuatie van start

13:50 | Rusland is begonnen met de evacuatie van diplomaten uit Oekraïne, meldt persbureau TASS. Volgens getuigen is de Russische vlag bij de ambassade in Kiev weggehaald. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken besloot dinsdag tot de evacuatie 'om de levens en veiligheid van diplomaten en medewerkers van de ambassade en consulaten te beschermen'.

Op dinsdag gingen er al beelden rond waarop te zien is hoe personeel van het Russisch consulaat in Odessa documenten verbranden

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de ambassade in Kiev en consulaten in bijvoorbeeld Odessa en Lviv sinds 2014 herhaaldelijk zijn aangevallen, zonder daar uitleg bij te geven.

Geen pottenkijkers bij Oekraïense grens toegestaan

13:27 | De Oekraïense grenswacht verbiedt mensen om 's nachts in de buurt van de grenzen met Rusland, Belarus en de separatistische gebieden in Oost-Oekraïne te komen in verband met de opgelopen spanningen met Rusland. Ook is het verboden daar te filmen of fotograferen. Buitenlanders mogen niet in de grensstrook verblijven.

De autoriteit maakte nog meer maatregelen bekend. Zo mogen schepen 's nachts uit Oekraïense havens niet uitvaren naar de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Eerder op de dag kondigde de Oekraïense Veiligheidsraad de noodtoestand af voor dertig dagen uit vrees voor een invasie. Kiev heeft alle landgenoten in Rusland opgeroepen dat land direct te verlaten. Ook zijn 200.000 reservisten opgeroepen om het leger te komen versterken.

Separatisten Oekraïne denken oorlog 'met behulp van het grote Rusland' te kunnen winnen

13:25 | De Oekraïense separatisten denken dat ze de oorlog met de regering in Kiev gaan winnen met hulp van 'het grote Rusland'. In een persconferentie zei separatistenleider Denis Poesjilin dat er nog geen Russische militairen in de Donbas zijn, maar dat dit wel kan worden gevraagd aan Rusland.

Partijfunctionaris van de Russische regeringspartij Verenigd Rusland Andrej Toertsjak was ook aanwezig bij de persconferentie. Hij zei dat de inzet van het Russische leger in Oost-Oekraïne mogelijk is, als dat nodig is.

De informatiestrijd tussen Rusland en het Westen

11:55 | Het conflict aan de grens van Oekraïne is behalve een politiek conflict ook een informatiestrijd. Zowel de Russen als het Westen proberen met hun informatie en communicatiestrategie de zaken zoveel mogelijk naar hun hand te zetten. Er zijn verschillende narratieven om de desinformatiecampagne van Rusland te beschrijven', vertelt desinformatie-deskundige en oprichter van Defend Democracy Alice Stollmeyer. Volgens haar probeert Rusland op drie manieren desinformatie naar buiten te brengen.

De eerste manier is het omdraaien van oorzaak en gevolg. 'Poetin presenteert de NAVO namelijk als de agressor, in plaats van zichzelf.' Daarnaast beweert Rusland dat Oekraïne geen echte staat is. Poetin ontkent consequent dat Oekraïne bestaansrecht heeft, dit is in vele toespraken al naar voren gekomen, legt ze uit. De laatste en de meest recente manier van Rusland en het verspreiden van desinformatie zijn de 'vredesmissies'. 'Poetin speelt in op valse vlaggen en excuses om Oekraïne binnen te vallen. Er zou zogenaamd sprake zijn van een genocide, terwijl we allemaal weten dat dit niet waar is.'

Jetten: effect conflict op gasprijs moeilijk te voorspellen

11:50 | Het is moeilijk te voorspellen wat het effect zal zijn op de gasprijs voor Nederlanders, als het effect tussen Rusland en Oekraïne verder escaleert. Dat zei minister Rob Jetten (Energie en Klimaat) woensdag, voorafgaand aan een debat over de klimaatplannen van het kabinet.

Volgens Jetten houdt het kabinet 'continu' de energiemarkt in de gaten, en is er ook contact met buurlanden over de energieprijzen. Hij benadrukt dat Nederland momenteel wel voldoende gasvoorraden heeft om bijvoorbeeld huishoudens en ziekenhuizen te voorzien. Daar 'hoeven we ons momenteel geen zorgen over te maken'.

Europa importeert volgens Jetten momenteel ongeveer 20 tot 25 procent van zijn gas uit Rusland. Hij verwacht niet dat de regering in Moskou de gastoevoer naar Europa helemaal zal afknijpen, omdat dat land ook afhankelijk is van die inkomsten. 'Dat zie ik niet snel gebeuren.'

Oekraïne roept noodtoestand uit

11:28 | Veiligheidsfunctionarissen in Oekraïne hebben woensdagochtend de noodtoestand uitgeroepen. Deze noodtoestand geldt voor zeker dertig dagen in het hele land, behalve voor de twee Oostelijke provincies Loehansk en Donetsk, meldt persbureau Reuters. Mogelijk wordt de noodtoestand na dertig dagen verlengd. Het besluit moet nog worden goedgekeurd door het parlement. De Nationale Veiligheidsraad heeft dit beslist uit vrees voor een Russische invasie.

De autoriteiten in het land van meer dan 40 miljoen inwoners krijgen verregaande bevoegdheden, onder meer om de bewegingsvrijheid van mensen indien noodzakelijk in te perken. Er komen ook meer identiteitscontroles.

Oekraïners blijven kalm, ondanks escalatie

10:25 | In de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn de mensen vrij rustig ondanks de steeds hoger oplopende spanningen in het Oosten van het land. Voor velen kwam de Russische erkenning van de volksrepubliekjes Loehanks en Donetsk niet als een verrassing. Ook geloven mensen niet dat het tot een volledige Russische invasie komt, zo zegt correspondent Joost Bosman vanuit Kiev.

Dat het weer fout kan gaan in de Donbas is voor veel Oekraïners geen verrassing, zegt Bosman. 'Vergeet ook niet dat ze hier al acht jaar oorlog hebben in het land. Ze zijn er tamelijk nuchter onder. Wat er nu is ondertekend, die erkenning van die twee separatistenrepubliekjes dat was te verwachten.' Volgens Bosman zijn mensen eigenlijk vooral verbaasd dat dit niet eerder is gebeurd.

Verzekeraars keren mogelijk niet uit bij cyberaanval

10:15 | Nederlandse bedrijven lopen het risico dat hun verzekeraar niet uitkeert bij een cyberaanval door Russische hackers. Dat zeggen experts op het gebied van cyberbeveiliging en -verzekeringen tegen BNR. Verzekeraars kunnen zo'n aanval als oorlogsdaad bestempelen waardoor ze niet hoeven te betalen.

Effecten van sancties

09:55 | Honderden leden van de Doema - het Russische parlement – kunnen niet meer bij hun Westerse banktegoeden, in de VS en de EU. Dat geldt ook voor 27 functionarissen. Een tweetal banken wordt in de ban gedaan, na de Russische erkenning en inval in Donetsk en Loehansk. Ook de Nederlandse banken gaan aan de slag met de sancties die de EU heeft opgelegd. 'De banken gaan aan de slag', zegt adviseur veiligheidszaken van Nederlandse Vereniging van Banken Yvonne Willemsen.

Volgens haar zijn sancties iets waar banken wel vaker mee te maken krijgen. 'Sancties worden bij conflicten standaard ingevoerd.' Zij legt uit dat banken gaan kijk naar wie op de lijsten met sancties staan. 'Personen en bedrijven op de lijsten worden door de systemen van banken gehaald om te kijken of zij daar rekeningen hebben. In de meeste gevallen is dat niet zo, maar dat moet je natuurlijk wel controleren.' Als dat wel het geval is, dan moet een rekening zo snel mogelijk bevroren worden en moet er een melding gedaan worden bij de toezichthouder van De Nederlandse Bank, zegt Willemsen. 'Dat betekent dat er vanaf die rekening geen geld meer in en uit mag gaan.'

China wijst sancties tegen Rusland af

09:45 | China heeft de westerse sancties tegen Rusland afgewezen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Beijing stelt dat sancties nooit de beste manier zijn om problemen op te lossen. Het land dringt erop aan dat de betrokken partijen in het conflict over Oekraïne hun onenigheid in dialoog oplossen. 'Ze moeten daarbij kalm blijven en behoedzaam te werk gaan.'

China steunde eerder deze maand uitdrukkelijk het Russische standpunt dat de NAVO zich niet verder zou mogen uitbreiden met bijvoorbeeld Oekraïne. Beijing liet daarbij weten dat het de zorgen van Rusland over zijn nationale veiligheid begrijpt. Maar China, dat grote economische belangen in het Westen heeft, heeft ook beklemtoond dat de soevereiniteit van alle naties dient te worden gerespecteerd, inclusief Oekraïne.

Troepen gezien bij grens met Belarus

08:58 | In Belarus zijn ruim 100 militaire voertuigen en tientallen troepententen opgesteld nabij de grens met Oekraïne. Dat is te zien op satellietbeelden die vrijgegeven zijn door Maxar Technologies. De Russische president Poetin heeft met de Belarussische dictator Loeksjenko een verbond gesloten. Eerder werden er al tienduizenden Russische troepen naar Belarus gestuurd voor oefeningen in het land. De oefeningen werden mede gehouden vanwege 'verhoogde militaire activiteiten' in Oekraïne en de spanningen in Oost-Europa.

Poetin is ineens weer bereid tot diplomatie

08:35 | President Vladimir Poetin is bereid te zoeken naar 'diplomatieke oplossingen' in het conflict over Oekraïne. Rusland staat volgens hem 'altijd open voor een directe en eerlijke dialoog en voor het zoeken naar diplomatieke oplossingen voor de meest ingewikkelde problemen'. Maar de belangen van Rusland zoals de veiligheid van zijn burgers zijn niet onderhandelbaar volgens Poetin.

Poetin sprak in een videoboodschap ter gelegenheid van een nationale feestdag, de Dag van Verdediging van het Vaderland.

Russen beter voorbereid op sancties

07:25 | Nieuwe sancties tegen Rusland van de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten (VS) zullen voorlopig weinig directe impact op Nederlandse bedrijven hebben. Toch zal onze economie er last van krijgen, niet in de laatste plaats omdat Rusland terug kan slaan met strafmaatregelen. Bovendien zijn de Russen economisch beter op sancties voorbereid dan de EU, schrijft De Telegraaf.

Hoe de nieuwe sancties tegen Rusland ook uitvallen, er worden weinig Nederlandse bedrijven door getroffen. Er zijn hooguit duizend Nederlandse ondernemers regelmatig in het land actief. Pakweg vierhonderd bedrijven hebben er een kantoor of dochterbedrijf.

Nederland verkoopt vooral (landbouw)machines, motoren, bussen en vrachtwagens aan Rusland. Of die allemaal het predicaat hoogwaardige technologie krijgen - en dus straks misschien getroffen worden door een exportban - is volgens kredietverzekeraar Atradius de vraag. Want hoeveel pijn zou het Moskou doen als het geen melkrobots of bestelbusjes meer krijgt?

Ook Australië en Japan gaan over tot sancties tegen Rusland

06:11 | Australië heeft woensdag sancties tegen Rusland aangekondigd na wat premier Scott Morrison de 'ongerechtvaardigde, niet-uitgelokte, onaanvaardbare invasie van Oekraïne' noemde. Acht leden van de Russische Veiligheidsraad zullen te maken krijgen met sancties, waaronder reisverboden, en Australië zal zich gaan richten op 'militair gelieerde' Russische banken. Eerder woensdag legde ook Japan sancties op aan Rusland, zoals het verbieden van de uitgifte van Russische obligaties in Japan en het bevriezen van de activa van Russische personen die niet bij naam genoemd zijn.

De Russische ambassadeur in de VS Anatoli Antonov zei woensdag tegen het Russische persbureau TASS dat 'sancties niets zullen oplossen' als het gaat om de situatie in Oekraïne.

Ontmoeting tussen buitenlandministers VS en Rusland gecanceld

23:00 | De Amerikaanse minister Blinken, van Buitenlandse Zaken, heeft zijn ontmoeting voor donderdag met de Russische buitenlandminister geannuleerd. 'Nu we zien dat Rusland begonnen is met de invasie in Oekraïne, heeft het voor mij geen zin meer', stelde Blinken. Blinken heeft zijn collega er eerder vandaag al over geïnformeerd per brief, vertelde hij de pers. Daarnaast heeft hij gedreigd met zwaardere sancties zal invoeren op Rusland als de Russische agressie tegen Oekraïne toeneemt.

Oekraïne roept reservisten op

22:35 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft besloten reservisten op te roepen, maar vindt een 'algemene mobilisatie vandaag niet nodig', zei hij dinsdagavond in een videoboodschap. Het besluit volgt nadat Rusland had aangekondigd troepen naar Oost-Oekraïne te sturen en de separatistische regio's Donetsk en Loehansk te erkennen.

Zelenski benadrukte nog steeds via diplomatieke weg een oplossing na te streven. Hij zei blij te zijn met de bereidheid van Turkije om te bemiddelen in het hoogopgelopen conflict tussen beide landen, maar liet weten niet van plan te zijn grondgebied aan Rusland af te staan.

De Oekraïense president kondigde een programma van 'economisch patriottisme' aan dat het stimuleren van lokale productie en belastingverlagingen op benzine omvat. Hij verwelkomde de economische sancties die door de EU en de VS zijn aangekondigd tegen Moskou.

IEA wil genoeg olie op markten verzorgen rond Oekraïne-crisis

22:02 | Het Internationale Energieagentschap (IEA) maakt zich zorgen om de crisis in Oekraïne. De organisatie zegt te praten met landen die lid zijn, en andere belangrijke partners, om te zorgen dat er genoeg olie is voor de wereldmarkt als Rusland stopt met leveren. De IEA-lidstaten hadden eind december olievoorraden ter grootte van ruim 4,1 miljard vaten olie. 1,5 miljard vaten olie werden door overheden in strategische reserves aangehouden.

De meeste Europese landen zijn lid van de IEA. Maar ook bijvoorbeeld de Verenigde Staten, Canada, Japan en Zuid-Korea. De landen die veel olie produceren, zoals Saudi-Arabië, Iran, verschillende kleinere Golfstaten, Rusland, Nigeria, Libië en Venezuela zijn dat niet.

Benzineprijs naar nieuw record door spanningen Oekraïne

21:10 | De adviesprijs voor benzine staat woensdag op een nieuwe recordstand van 2,193 euro per liter. Dat meldt consumentencollectief UnitedConsumers, dat dagelijks de adviesprijzen van vijf grote oliemaatschappijen in de gaten houdt. De olieprijs ging dinsdag hard omhoog door de spanningen rond Oekraïne. Diesel kost vanaf woensdag 1,87 euro per liter, maar was vorige week al eens iets duurder.

Tanken kost al langer steeds meer geld. Dat komt onder andere door de grote vraag naar brandstof vanwege het economische herstel uit de coronacrisis. Ook speelt het mee dat de grote olieproducerende landen van oliekartel OPEC en bondgenoot Rusland de oliekraan maar niet flink extra open willen zetten.

De Verenigde Staten komen met het eerste sanctiepakket tegen Rusland

20:56 | De Amerikaanse president Joe Biden heeft het eerste sanctiepakket tegen Rusland bekendgemaakt. De strafmaatregelen zijn gericht tegen twee grote banken, Russische handelaren en aanhangers van de Russische president Vladimir Poetin. Ook wordt Amerikaanse banken in de toekomst verboden in Russische staatsobligaties te handelen om er zo voor te zorgen dat het land geen toegang heeft tot de westerse kapitaalmarkten. Biden benadrukte dat de sancties de Russische economie raken en 'niet de onze', maar hij gaf wel toe dat het pijn kan doen. Als Russische agressie tegen Oekraïne door blijft gaan, komen er volgens Biden nog zwaardere sancties. De VS blijft 'defensieve' wapens leveren aan Oekraïne om een Russische invasie tegen te gaan. Ook worden meer Amerikaanse troepen ingezet om NAVO-bondgenoten in Oost-Europa te versterken.

Geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne enige oplossing?

19:48 | 'Ik hoop dat we nu teruggaan naar de onderhandelingstafel, dat we met elkaar gaan praten en het hierbij laten, zegt Ron Keller, oud-ambassadeur in zowel Oekraïne als Rusland. 'Dat wil niet zeggen dat dit voor eeuwig is opgelost, want Oekraïne is in de kern van zijn integriteit aangetast en de internationale rechtsregels zijn geschonden. Maar Rusland heeft er geen enkel belang bij om nu een grootscheepse oorlog in Oekraïne te beginnen. Het lijkt mij dat Rusland zijn doel bereikt heeft: het NAVO lidmaatschap wordt bijna onmogelijk voor Oekraïne.'

Russische diplomaten worden uit Oekraïne geëvacueerd

18:58 | Rusland heeft besloten zijn diplomatieke personeel uit Oekraïne te evacueren. Dat heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. 'Onze eerste prioriteit is om te zorgen voor Russische diplomaten en medewerkers van de ambassade en het consulaat. Om hun leven en veiligheid te beschermen, heeft de Russische leiding besloten het personeel van de Russische missies in Oekraïne te evacueren.' In de verklaring staat dat de evacuatie 'in de zeer nabije toekomst zal worden uitgevoerd'.

Poetin: Rusland erkent onafhankelijkheid hele Donbas-regio

18:47 | Rusland erkent de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Oost-Oekraïense republieken Donetsk en Loehansk in een aanzienlijk groter gebied dan ze nu controleren. Poetin heeft daar duidelijkheid over gegeven nadat hij een dag eerder de separatistenstaatjes in de Donbas-regio als landen had erkend.

De rebellen controleren ongeveer een derde van het zogenoemde Donbas-bekken, maar claimen in hun grondwet een veel groter gebied. Dat neemt ook Poetin als uitgangspunt.

Vandaag kreeg Poetin groen licht van het Russische parlement om militaire steun te geven aan de Russisch sprekende separatisten in het buurland. Zo kan direct de strijd aan worden gegaan met het Oekraïense leger in de gebieden die Kiev controleert. De separatisten hebben nu de controle over ongeveer 30 procent van Donetsk en Loehansk.

Of en wanneer er Russische militairen naar Oekraïne gaan is volgens Poetin afhankelijk van de situatie. Al eerder heeft Poetin aangegeven dat hij naar de gebieden Russische militairen toe wil sturen voor een zogenaamde ‘vredesmissie’. Volgens Russische media zijn ze echter de grens afgelopen nacht al overgestoken. In een toespraak vandaag riep Poetin op tot 'een bepaalde mate' van demilitarisering van Oekraïne.

EU-landen zijn het eens over sancties tegen Rusland

18:25 | De EU-landen zijn het eens geworden over een pakket sancties tegen Rusland. Ook in hun kijk op de erkenning van twee afvallige regio's in Oekraïne door Rusland zijn de lidstaten eensgezind, zegt huidig EU-voorzitter Frankrijk. De ministers van Buitenlandse Zaken kwamen vandaag samen tijdens een spoedoverleg in Parijs.

'Dit pakket zal Rusland pijn doen en veel ook', zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell. De EU trekt volgens hem nauw samen op met de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Canada.

Nederland raadt reizen naar Oekraïne en grens met Rusland af

18:06 | Het ministerie van Buitenlandse Zaken raadt Nederlanders af naar Oekraïne te reizen. Wie in het land is, wordt aangeraden daar zo snel mogelijk weg te gaan. De kleurcode voor Oekraïne is vandaag aangepast naar rood.

NAVO-baas: Rusland maakt zich op voor aanval op Oekraïne

18:02 | Alles wijst erop dat Rusland zich nog steeds opmaakt voor een volledige aanval op Oekraïne, stelt NAVO-baas Jens Stoltenberg. Moskou laat het volgens hem niet bij de erkenning van twee afvallige Oekraïense regio's. De veiligheid in Europa is tientallen jaren, 'een generatie lang', niet in zulk groot gevaar geweest als nu, zegt de secretaris-generaal van de westerse alliantie.

Er is volgens Stoltenberg 'een echt gevaar' dat het van een oorlog tussen Rusland en Oekraïne komt. 'We hebben dit maanden geleden voorspeld en Rusland heeft gedaan wat we verwachtten.'

Poetin verklaart vredesakkoord voor Oost-Oekraïne dood

17:55 | In een persconferentie heeft Poetin gezegd dat volgens hem het vredesakkoord van Minsk al niet meer bestond voordat Rusland de afvallige Oekraïense regio's erkenden. Volgens de president is het akkoord door de Oekraïense autoriteiten afgeschoten. In dezelfde persconferentie erkende Poetin ook dat hij de complete provincies Loehansk en Donetsk als onafhankelijke staten erkent, en niet alleen het gebied dat in handen is van de pro-Russische rebellen, zo meldt Reuters. Eerder op de dag was daar nog onduidelijkheid over. In dezelfde persconferentie heeft Poetin ook gezegd dat 'Oekraïne moet demilitariseren', meldt Reuters. 'Ze moeten het via dialoog oplossen'.

Energiesector maakt zich zorgen om Duitse sanctie

17:35 | De Nederlandse energiesector maakt zich zorgen om de escalatie van het conflict rond Oekraïne. Ook het stilleggen van het certificeringsproces van gaspijplijn Nord Stream 2 door de Duitse regering baart branchevereniging Energie-Nederland zorgen. Of en wat voor impact de situatie gaat hebben, weet Energie-Nederland niet. De branchevereniging verwijst naar een in 2019 door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat opgesteld plan over wat er moet gebeuren als er een 'aanzienlijke verslechtering van de gaslevering' komt.

Parlement geeft Poetin akkoord om troepen naar Oekraïne te sturen

17:08 | Het Russische parlement geeft Poetin toestemming Russische militairen in het buitenland in te zetten. De regering in het Kremlin wil troepen sturen naar twee afvallige pro-Russische regio's in het buurland Oekraïne, om ze te steunen in hun strijd tegen het Oekraïense leger. Het unanieme groene licht komt van het hogerhuis van het parlement, de zogeheten Federatieraad. De voorzitter uitte de verwachting dat de Russische militairen de taak krijgen de 'vrede te handhaven'. Poetin zelf spreekt over een vredesmissie.

Washington verhardt toon en spreekt over Russische invasie

16:41 | De Amerikaanse regering in Washington heeft haar toon tegenover Moskou verhard. Voor de eerste keer beschuldigt het Witte Huis de Russen openlijk ervan een nieuwe invasie in het buurland Oekraïne te zijn begonnen.

'Wij geloven dat dit, ja, het begin is van een invasie', aldus een topfunctionaris van het Witte Huis. De Verenigde Staten zijn het eerste westerse land dat de Russische operaties als invasie bestempelt, aldus waarnemers. Met de stap zet het Witte Huis de deur open voor strengere sancties.

Extra podcast!

16:40 | De situatie in Oekraïne staat flink op scherp nadat president Poetin de afvallige regio's Donetsk en Loehansk heeft erkend als zijnde onafhankelijk. Het Russische leger zal binnentrekken en de EU roept op tot sancties, en de kans op een diplomatieke oplossing lijkt steeds verder uit zicht te raken. Hoe zijn de kaarten geschud? Dat hoor je in de alliantie van geopolitieke podcasts van BNR. Of bekijk onderstaande video waarin Bernard Hammelburg, Geert Jan Hahn, Stefan de Vries, Arend Jan Boekestijn en Hugo Reitsma de hoogopgelopen spanningen tussen Rusland en Oekraïne bespreken.

'Sancties doen Poetin niet beven'

16:20 | De sancties van de Europese Unie tegen Rusland zijn 'het meest minimale dat de EU kan doen', zegt Rem Korteweg, deskundige Europees buitenlandbeleid bij Instituut Clingendael. Korteweg verwacht dat het aanpakken van de financiering van 'agressief beleid', zoals de EU wil gaan doen, weinig zal uithalen en de Russische president Poetin 'niet zal doen beven'.

Zo zijn sancties opgelegd aan banken die Russische operaties in de Oekraïense regio's bekostigen. Ook wordt de toegang van Rusland tot EU-geld op kapitaal- en financiële markten ingeperkt, aldus de voorzitters van de raad van EU-leiders en van de Europese Commissie.

Volgens Korteweg zal president Poetin 'op korte termijn geen traan laten' om de banksancties. 'Poetin heeft een goedgevulde staatskas die hiervoor is bedoeld. Ook is het Russische leger wel gewend een paar maanden geen salaris te krijgen. Dit leidt niet op korte termijn tot problemen.'

Witte Huis verwelkomt stilleggen Nord Stream 2

16:07 | Het Witte Huis verwelkomt het Duitse besluit om het goedkeuringsproces voor de gaspijplijn Nord Stream 2 van Rusland naar Duitsland op te schorten. Dat zei perswoordvoerder Jen Psaki van het Witte Huis. 'We staan in nauw overleg met Duitsland en verwelkomen hun besluit. We zullen zelf vandaag met onze eigen maatregelen komen', aldus Psaki. Biden was altijd kritisch over Nord Stream 2 omdat daardoor Rusland meer geopolitieke invloed zou krijgen in Europa.

Rode Kruis bezorgd over schoon drinkwater in Oost-Oekraïne

15:58 | Het Rode Kruis maakt zich zorgen over de drinkwatervoorziening in Oost-Oekraïne, nu de gevechten daar opgelaaid zijn. Volgens de hulporganisatie zijn belangrijke watervoorzieningen in de afgelopen dagen beschadigd geraakt. Meer dan een miljoen mensen en ook ziekenhuizen zijn afhankelijk van deze voorzieningen, zegt Florence Gilette, hoofd van het Internationale Rode Kruis in Oekraïne.

Oekraïne accepteert Nederlandse hulp tegen cyberaanvallen

15:45 | Oekraïne heeft een Nederlands aanbod voor hulp tegen cyberaanvallen geaccepteerd. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Defensie weten. Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) deden het aanbod onlangs tijdens een bezoek aan Kiev.

Luister ook | 'Nederland gaat Oekraïne vooral helpen bij cyberaanvallen'

Het gaat om het Cyber Rapid Response Team. Dat is een EU-project geleid door Litouwen en biedt technische steun op het gebied van cyberveiligheid. De Nederlandse bijdrage aan dit team komt van het Defensie Cyber Security Centrum, meldde het kabinet eerder aan de Kamer.

Rusland: 'Nog geen troepen naar Donbas gestuurd'

15:39 | Rusland heeft naar eigen zeggen nog geen militairen gestuurd naar de pro-Russische republieken in de Oost-Oekraïense regio Donbas. Het heeft daarvoor 'momenteel' ook geen plannen, maar er worden wel troepen gestuurd in geval van een 'dreiging', zei het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou. Verscheidene Russische media hebben echter gemeld dat er al militaire voertuigen de grens zijn overgestoken.

Oekraïense regering blij met stopzetten Nord Stream 2

15:32 | De Oekraïense regering is blij dat Berlijn de goedkeuring van de omstreden gaspijplijn Nord Stream 2 heeft opgeschort. Rusland zelf lijkt niet onder de indruk te zijn van het Duitse besluit.

Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba is het besluit van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om te stoppen met het certificeringsproces van Nord Stream 2 'moreel en politiek gezien een juiste stap onder de huidige omstandigheden'. 'Echt leiderschap betekent moeilijke beslissingen in moeilijke tijden. Duitsland bewijst dat', schreef Koeleba op Twitter.

Rutte: ambassadeur van Rusland op matje geroepen

15:24 | De ambassadeur van Rusland wordt op het matje geroepen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat zei premier Mark Rutte. Rusland heeft twee afvallige regio's in Oekraïne erkend als onafhankelijk en een 'vredesmissie' daarheen gestuurd, de ambassadeur zal worden gezegd dat dit 'totaal onacceptabel is', aldus Rutte.

Volgens de minister-president valt in deze zaak Oekraïne 'niets te verwijten'. Alle verwijten liggen volstrekt aan de kant van Rusland, voegde de premier eraan toe.

Rutte hoopvol dat dinsdag sancties worden ingesteld

14:44 | Minister-president Mark Rutte is 'hoopvol' dat er vanmiddag in de Europese Unie nog een 'zeer stevig en zeer vergaand' sanctiepakket tegen Rusland wordt ingesteld. Het pakket wordt afgestemd met de Amerikanen en Britten.

'Er is een zeer grote mate van instemming', aldus de premier. De sancties moeten 'het bewind in Moskou hard raken wat betreft economie en hun belangen'. Over wat voor soort sancties precies wordt gesproken, wilde Rutte niet in detail treden. Wel zei hij dat die 'zoveel mogelijk' de Russische elite moeten raken, en mensen die 'betrokken zijn bij deze besluitvorming' of een militaire rol spelen.

Nederland zou indirect ook geraakt kunnen worden als er maatregelen tegen Rusland getroffen worden. 'Maar dat is niet leidend. Daarvoor is dit te groot en te belangrijk.' Rusland is een zeer belangrijke gasleverancier van lidstaten van de Europese Unie. Rutte wilde nog niet spreken van een Russische invasie in Oekraïne, zoals Johnson doet. Hij is wel 'bevreesd' dat het al zover is. Of die vrees klopt, 'dat moeten we de komende uren vaststellen'.

Britten straffen Russische banken en miljardairs

14:38 | Het Verenigd Koninkrijk stelt sancties in tegen Russische instanties en individuen. De maatregelen treffen vijf financiële instellingen, waaronder de banken Rossja en Promsvjazbank, en drie miljardairs die nauwe banden hebben met Poetin, onder wie de oligarch Gennadi Timtsjenko. De Britse premier Boris Johnson zegt dat hij nog meer 'krachtige sancties' klaar heeft liggen, mocht het nodig zijn.

Alle tegoeden die de betreffende instanties en personen in het Verenigd Koninkrijk hebben, worden bevroren. De Britse regering ontzegt de drie miljardairs toegang tot het land. Johnson wil voorkomen dat Russische bedrijven nog geld kunnen verdienen op Britse markten.

EU: gasleveringen niet geraakt door stopzetten Nord Stream 2

14:28 | De gasleveringen aan de Europese Unie worden op dit moment niet geraakt door het besluit van de Duitse regering om het goedkeuringsproces voor de gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland op te schorten vanwege de crisis in en rond Oekraïne. Dat zei een woordvoerder van de Europese Commissie. Volgens de woordvoerder zit de EU vooralsnog in een een 'behoorlijk veilige situatie', als het gaat om gasvoorraden en -leveringen.

Rusland dreigt met hoge gasrekening voor Europeanen

14:19 | De Russische premier Michail Misjoestin dreigt op Twitter met een hoge gasrekening voor Europeanen. 'Welkom in de dappere nieuwe wereld waar Europeanen zeer binnenkort 2000 euro gaan betalen voor 1000 kubieke meter aardgas', schrijft de premier op Twitter.

EU wil banken en leenvermogen Rusland raken om erkenning rebellen

14:09 | De Europese Unie wil niet alleen honderden betrokkenen bij de Russische erkenning van afvallige Oekraïense regio's straffen, maar ook de financiering bemoeilijken van 'zulk agressief beleid' bemoeilijken. Banken die Russische operaties in Donetsk en Loehansk bekostigen kunnen sancties verwachten. Daarnaast wordt de toegang van Rusland tot EU-geld ingeperkt. Dat zeggen EU-kopstukken Ursula von der Leyen en Charles Michel dinsdagmiddag.

Zwaardere economische sancties waarmee de EU al enige tijd dreigt als gevolg van een Russische invasie in Oekraïne, blijven in Brussel voorlopig nog op de plank. De lidstaten van de EU kiezen voor een stapsgewijs pakket aan sancties. De aangewezen personen die hierdoor getroffen zullen worden zijn hoogstwaarschijnlijk de Russische parlementariërs, zoals veiligheidsfunctionarissen, die hebben aangedrongen op en ingestemd met de erkenning van de beide regio's van de separatisten.

Eerste slachtoffers gemeld van beschietingen tussen strijdende partijen Oekraïne

13:53 | Bij beschietingen in het oosten van Oekraïne hebben zowel de pro-Russische separatisten als het Oekraïense leger slachtoffers gemeld. De vijandigheden zijn intensiever geworden na de Russische erkenning van de twee zelfverklaarde rebellenrepublieken Donetsk en Loehansk.

Het leger rapporteerde twee doden en achttien zwaargewonde soldaten. Ook kwamen er meldingen van een overleden burger en vijf gewonde bewoners in het door Oekraïne gecontroleerde deel. De separatisten in de provincie Donetsk maakten melding van één dode en drie gewonde militairen. In Loehansk zou een burger gewond zijn geraakt.

Het regeringsleger en de separatisten zijn sinds 2014 in Oost-Oekraïne verwikkeld in een burgeroorlog die aan meer dan 14.000 mensen het leven heeft gekost. De Minsk-akkoorden die onder meer voorzien in een wapenstilstand worden vrijwel dagelijks geschonden. Volgens het Oekraïense leger waren er dinsdag 84 beschietingen met zware artillerie van de rebellen.

Voorlopig geen Europese handbalwedstrijden in Oekraïne

13:36 | Oekraïne houdt voorlopig geen Europese handbalwedstrijden door de onrustige situatie bij de grens met Rusland. 'De veiligheid van teams, spelers en officials heeft de hoogste prioriteit', laat de Europese bond EHF weten. Duels in de Champions League tussen de Oekraïense club HC Motor en de handballers van Paris Saint-Germain en Barcelona, die begin maart zouden plaatsvinden, zijn verplaatst naar 'neutraal terrein' in Slowakije.

Ook de twee kwalificatiewedstrijden voor het EK tussen de handbalsters van Oekraïne en Tsjechië worden niet in het land gespeeld, maar zullen begin maart wel doorgang vinden in Tsjechië. Over latere wedstrijden - waaronder over het WK in 2023 - is nog geen besloten genomen.

Oekraïne overweegt diplomatieke breuk met Rusland

13:30 | Oekraïne overweegt de diplomatieke banden met Rusland te verbreken, aldus president Volodimir Zelenski. Oekraïne heeft voor overleg over de crisis inmiddels een hooggeplaatste diplomaat uit de ambassade in Moskou teruggeroepen.

De Oekraïense regering bespreekt met die gezant stappen tegen Rusland, nadat Moskou de zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne als onafhankelijk heeft erkend.

Volgens het Kremlin zou een diplomatie breuk de toestand alleen maar erger maken dan die al is. Rusland blijft naar eigen zeggen op alle niveaus open voor diplomatiek contact, en alles hangt van onze tegenstanders af, aldus een woordvoerder van het Kremlin.

EU wil Russische organisaties raken met sancties

13:25 | Niet alleen personen, maar ook organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de Russische erkenning van twee afvallige Oekraïense regio's moeten vrezen voor Europese sancties. De EU-landen werken volgens ingewijden aan een lijst met honderden personen en 'entiteiten'. Ook denken ze erover de handel in Russische staatsobligaties te verbieden, melden persbureaus DPA en Reuters.

De sancties zouden bijvoorbeeld Russische banken kunnen raken die een rol spelen in de Oekraïense separatistenrepubliekjes Donetsk en Loehansk. Personen die in aanmerking komen zijn de leden van het Russische parlement, de Doema, die hebben aangedrongen op en ingestemd met de erkenning van de beide regio's en de rebellenleiders.

Xi Jinping wil Poetin steunen in Oekraïne-crisis

13:00 | De Russische president Poetin heeft bewust gewacht met verdere acties in Oekraïne tot na de Olympische Spelen. Dat was het feestje van Xi Jinping en dat heeft 'hij hem gegund.' Als tegenprestatie schaart China zich in de Oekraïnecrisis achter Rusland. Dat zegt sinoloog Ardi Bouwers in BNR's Big Five.

De Olympische Spelen zijn nog maar net afgelopen of Rusland begint een nieuwe actie in Oekraïne. Het lijkt in zekere zin op een herhaling van het scenario in 2014, waarbij Rusland vlak na de Spelen in Sotsji met ongemarkeerde soldaten de Krim binnenviel. Volgens sinoloog Ardi Bouwers is er vooraf overleg geweest tussen Xi Jinping en Poetin hierover. Meer weten? Hier vindt je het hele artikel.

OVSE opnieuw bijeen over situatie in Oekraïne

13:00 | De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) last dinsdag een extra vergadering in vanwege het besluit van Rusland de twee zelfverklaarde republiekjes in Oost-Oekraïne als onafhankelijk te bestempelen en 'vredestroepen' naar het gebied te sturen. Rusland is lid van de OVSE.

De in Wenen gevestigde organisatie wil met de extra ontmoeting de actie van president Vladimir Poetin aan de kaak stellen. De organisatie die momenteel onder Pools voorzitterschap valt noemt de erkenning van de pro-Russische 'volksrepublieken' Donetsk en Loehansk 'een overduidelijke overtreding van het internationaal recht'

Sancties, reacties en geld: vier vragen over de Russische inval in Oekraïne

12:50 | Dat de spanningen tussen Rusland en Oekraïne hoog oplopen, mag geen geheim meer heten. Maandagavond kenmerkte een nieuwe stap in het conflict, waarbij Vladimir Poetin de pro-Russische zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk officieel erkende, en besloot om 'vredestroepen' te sturen. Dat betekent dus dat Rusland officieel militair actief wordt ín Oekraïne, maar wat betekent dat voor de wereld?

Russisch parlement bekrachtigt overeenkomst van Poetin met Donbas

12:19 | Het Russische parlement heeft zoals verwacht ingestemd met de overeenkomsten die president Vladimir Poetin heeft gesloten met de twee zelfverklaarde republieken in de Oost-Oekraïense regio Donbas.

De volksvertegenwoordigingen in de twee republieken, Donetsk en Loehansk, hebben eerder op maandag al ingestemd. Rusland en de twee republieken beloven samen te werken op het gebied van buitenlands beleid en defensie. Rusland belooft ook bijstand. Het wordt mogelijk dat Rusland er militaire bases vestigt. Poetin heeft een 'vredesmacht' naar de regio gestuurd.

Poetin erkende de twee provincies als onafhankelijk omdat hij vindt dat die bedreigd worden door onder meer de Oekraïense strijdkrachten en milities en door de jarenlange weigering van de regering van Oekraïne te onderhandelen met de pro-Russische separatisten daar die zich daar in 2014 afscheidden. In de streek woedt sindsdien een burgeroorlog. Het Kremlin heeft dinsdag aangegeven dat het voor Donetsk en Loehansk geen gebieden claimt die nu niet in handen zijn van de separatisten.

Duitsland schort goedkeuring omstreden Nord Stream 2 op

12:14 | De Duitse bondskanselier Olaf Scholz schort het goedkeuringsproces voor de omstreden gaspijpleiding Nord Stream 2 op, die loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee. Reden hiervoor zijn de oplopende spanningen in het grendsgebied in Oekraïne.

Scholz gaf aan geen certificering te zullen geven voor de ingebruikname van de pijplijn. De gaspijpleiding is al afgebouwd, maar wacht nog op formele goedkeuring van de Duitse overheid.

Rusland erkent alleen bezet gebied Russische rebellen

11:59 | Rusland ziet niet heel Donetsk en Loehansk als de afgescheiden republieken in het oosten van Oekraïne, maar alleen het deel dat in handen is van de pro-Russische separatisten. Dat meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken volgens persbureau Interfax dinsdagmiddag, een dag nadat Rusland als eerste land de republieken als onafhankelijk erkende.

De separatisten hebben de controle over ongeveer 30 procent van de provincies Donetsk en Loehansk. Hun zelfuitgeroepen republieken claimen wel het hele grondgebied. Als de grenzen ruim werden geïnterpreteerd, zou Rusland ook militairen kunnen sturen naar gebieden waar de separatisten momenteel niet de dienst uitmaken.

Rutte: Sowieso sancties tegen Rusland

10:59 | Sancties tegen Rusland zijn 'sowieso nodig', maar hoe zwaar die zullen uitpakken wordt nog bekeken. Dat zei minister-president Mark Rutte dinsdagochtend tijdens een korte persverklaring. Als blijkt dat Rusland daadwerkelijk militair nieuwe stappen heeft gezet in het oosten van Oekraïne, zullen 'veel zwaardere sancties moeten volgen', aldus de premier. Maar dat Rusland Oekraïne is binnengevallen, staat volgens hem nog onvoldoende vast.

'Het erkennen van de republiek is al een onacceptabel feit en raakt aan de stabiliteit in ons deel van de wereld', zei Rutte. Hij zei niet te willen 'speculeren' over de vraag of de Russische krijgsmacht al bezig is met militaire acties in het gebied. Er wordt 'met bondgenoten' overleg over gevoerd, aldus de premier.

Russen niet onder de indruk van sancties

10:47 | De Russische Buitenlandminister Lavrov is niet onder de indruk van de sancties die het Westen wil invoeren tegen Rusland. Volgens Lavrov zouden de sancties ongeacht de erkenning van het rebellengebied in Oekraïne, ingevoerd worden door het Westen. 'Onze Europese, Amerikaanse en Britse collega's zullen niet stoppen en kalmeren totdat ze alle mogelijkheden om Rusland te 'straffen' uitgeput hebben', zegt Lavrov, volgens Reuters. 'Ze bedreigen ons met allemaal soorten sancties, of zoals ze nu zeggen: 'De moeder alle sancties'', aldus Lavrov.

Poetin erkent grotere regio's rebellen

10:25 | Vladimir Poetin heeft grotere regio's erkend van de pro-Russische rebellen in Oekraïne dan dat de rebellen in handen hebben, zo melden internationale media. De rebellen hebben in de regio's Donetsk en Loehansk een deel van het gebied in handen, maar Rusland heeft besloten om de complete provincies te erkennen als onafhankelijke staten, zo zegt ook de Britse minister Wallace van Defensie.

Ollongren keert vervroegd terug

10:14 | Minister van Defensie Kajsa Ollongren keert eerder terug uit het Verenigd Koninkrijk vanwege de situatie in Oekraïne. Ze was daar voor overleg met een aantal ambtgenoten uit landen die samenwerken in de Joint Expeditionary Force (JEF), die geleid wordt door het Verenigd Koninkrijk. Een deel van die landen grenst aan Rusland.

De landen hebben hun 'unanieme veroordeling uitgesproken voor de illegale erkenning van zelfverklaarde volksrepublieken in de Donbas-regio en de aangekondigde militaire actie van Rusland', twitterde Ollongren. De ministers hebben volgens haar afgesproken 'vanuit de hoofdsteden nauw contact te houden'. Ollongren keert dinsdagmiddag terug naar Nederland.

Johnson: Rusland lijkt uit op invasie

10:10 | Rusland lijkt volgens de Britse premier Boris Johnson uit te zijn op een "grootschalige invasie" van Oekraïne. Dat zei de premier dinsdagochtend na afloop van een crisisberaad van zijn kabinet. Johnson zal later op de dag in het parlement het eerste pakket Britse sancties tegen Moskou uit de doeken doen.

Volgens de premier zullen die maatregelen Rusland "hard raken". Eerder kondigde Johnson aan dat de Britten niet zullen twijfelen om Russisch geld op de kapitaalmarkt aan sancties te onderwerpen bij een inval in Oekraïne.

De Britse regeringsleider stelt dat Moskou de soevereiniteit van Oekraïne heeft geschonden door de twee zelfverklaarde pro-Russische 'volksrepublieken' in het oosten van het land te erkennen als onafhankelijke staten. 'Ik denk dat de tragedie van de huidige situatie is dat president Poetin zichzelf omringd heeft met gelijkgestemde adviseurs die hem vertellen dat Oekraïne geen fatsoenlijk land is', aldus Johnson. 'En ik denk dat hij zal ontdekken dat hij zich ernstig heeft misrekend.'

Gasprijs stijgt door conflict

09:50 | De Europese gasprijzen zijn flink gestegen door de verdere escalatie van het conflict tussen het Westen en Rusland over Oekraïne. De prijs van een megawattuur gas op de Nederlandse termijnmarkt, die leidinggevend is voor de Europese gasprijzen, steeg dinsdagochtend met 10 procent tot zo'n 80 euro om daarna weer iets terug te zakken tot 78 euro, een stijging van 7,5 procent. Ook de olieprijzen zijn de afgelopen dagen al behoorlijk gestegen.

De Verenigde Staten en de Europese Unie zeiden nieuwe sancties tegen Rusland te zullen aankondigen door de beslissing van Poetin om de regio's te erkennen. Sancties kunnen een verdere bedreiging vormen voor de Russische gasleveringen aan Europa, waarvan ongeveer een derde via pijpleidingen door Oekraïne loopt. Dat deel kan bij een Russische inval in Oekraïne in gevaar komen. Bijbehorende sancties tegen Rusland zouden er daarnaast voor kunnen zorgen dat de hele gasstroom uit Rusland afgesneden wordt.

Beurzen onder druk door spanning

09:40 | De aandelenbeurzen in Europa stonden dinsdag kort na opening op verlies. De graadmeters zakten weg onder druk van de spanningen in Oekraïne. De Russische president Vladimir Poetin erkende twee separatistische regio's in Oost-Oekraïne officieel als staten en kondigde aan er een 'vredesmissie' heen te sturen. De spanningen zorgen onder andere voor hogere goud- en energieprijzen.

De AEX-index in Amsterdam noteerde kort na de openingsbel 1,5 procent lager op 718,77 punten. De MidKap stond 2,3 procent lager op 1002,44 punten. De graadmeters in Londen, Frankrijk en Parijs leverden tot 2,1 procent in. De Europese Unie zal sancties tegen Rusland instellen. Ook de Verenigde Staten laten het er niet bij zitten en zullen met maatregelen tegen Rusland komen, net als een aantal andere landen waaronder het Verenigd Koninkrijk. In Moskou verloor de leidende RTS-index dik 6 procent na een dag eerder ook al 10 procent te hebben verloren.

EU komt dinsdagmiddag met sancties

09:20 | Dinsdagmiddag worden er vanuit de EU sancties verwacht tegen Rusland, vanwege de escalatie van Poetin in Oost-Europa. De hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken, Josep Borrell, heeft dit aangekondigd.

Zware sancties zullen het nog niet zijn, stellen ingewijden. Het zou vooral gaan om inreisverboden en vermogen dat bevroren wordt van personen die betrokken zijn bij het conflict. Ook wordt de handel met de rebellenrepubliekjes Donetsk en Loehansk mogelijk verder ingeperkt. Het is de bedoeling de sancties nauw af te stemmen met de Verenigde Staten en andere bondgenoten.

De ambassadeurs van de EU-landen vergaderen dinsdagochtend vanaf 09.30 uur over de sancties. Later op de dag volgt waarschijnlijk ingelast overleg van de ministers van Buitenlandse Zaken.

Britse minister spreekt van 'invasie'

09:10 | De Britse minister van Gezondheid, Sajid Javid, heeft gezegd dat de Russische invasie van Oekraïne is begonnen. Premier Boris Johnson houdt spoedberaad met zijn kabinet over de Russische erkenning van twee afgescheiden regio's in het oosten van Oekraïne en het sturen van Russische 'vredestroepen' naar die regio. Ooggetuigen hebben die troepen volgens persbureau Reuters al in bijvoorbeeld Donetsk gezien. Javid noemt het 'een aanval op de soevereiniteit en territoriale onschendbaarheid van Oekraïne'.

Johnson heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski maandagavond in een telefoongesprek beloofd Oekraïne meer defensieve steun te sturen. Hij heeft Zelenski ook verteld dat er dinsdag Britse sancties van kracht worden tegen Russen die 'medeplichtig zijn' aan het schenden van de territoriale integriteit van Oekraïne.

Rusland had volgens waarnemers al militairen in de regio voor de aankondigingen maandag van president Vladimir Poetin. De Verenigde Staten spreken daarom vooralsnog niet van een invasie. Het is volgens een anonieme Amerikaanse functionaris 'geen verdere invasie omdat het om gebied gaat dat ze al bezet hadden'.

Welke grenzen erkent Rusland?

09:05 | Het is volgens Rusland te vroeg om een discussie te voeren over de exacte grenzen van de door separatisten uitgeroepen volksrepublieken Donetsk en Loehansk. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat eerst de zogeheten vriendschapsverdragen met de regio's moeten worden bekrachtigd door het parlement, meldt het Russische persbureau RIA.

Rusland heeft de volksrepublieken maandagavond erkend, maar toen is niet duidelijk gemaakt welke gebieden daar precies onder vallen. De pro-Russische separatisten maken de dienst uit in een deel van Donetsk en Loehansk. Zij hebben niet die volledige regio's in handen. Het Russische parlement zal de verdragen naar verwachting dinsdag ratificeren.

Woeste reacties

08:43 | 'Poetin lijdt aan paranoia, Rusland is een agressor, onacceptabel'. Dat zijn de reacties uit Europa op de acties van de Russische president Vladimir Poetin, die gisteravond in zijn televisietoespraak de onafhankelijkheid van de twee afvallige regio's Donetsk en Loehansk in Oekraïne erkende. 'Die vredeshandhaving, zoals Poetin het noemt, is gewoon een ordinaire en vreselijke invasie,' zegt Europa-correspondent Stefan de Vries.

Lavrov nog bereid om te onderhandelen

08:12 | De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov blijft bereid te onderhandelen met zijn Amerikaanse collega Antony Blinken. 'Ook op moeilijke momenten zijn we klaar voor onderhandelingen', aldus een woordvoerster van Lavrov. De twee hebben een afspraak om elkaar donderdag in Genève te treffen.

NAVO gaat aanwezigheid in Oost-Europa versterken

08:05 | De NAVO gaat zijn militaire aanwezigheid in Oost-Europa versterken en het wapenarsenaal daar uitbreiden als signaal naar Poetin. Dat zegt VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans. Brekelmans was gisteren in Brussel en is daar samen met collega's van andere NAVO-lidstaten bijgepraat door secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Er gaan geen Nederlandse militairen naar Oekraïne, zegt Brekelmans.

Russische tanks in Donetsk

07:40 | Buitenlandse persbureaus maken melding van Russische colonnes die Donetsk binnenrijden. Volgens correspondent Joost Bosman vanuit Kiev is het de vraag hoe ver Rusland gaat in zijn expansie: blijft het bij de beide republiekjes of gaat het hem om gehele regio?

07:30 | De NAVO moet zijn militaire aanwezigheid in Oost-Europa versterken en het wapenarsenaal daar uitbreiden als signaal naar Poetin. Dat zegt VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans op BNR. Brekelmans was gisteren in Brussel en is daar samen met collega's van andere NAVO-lidstaten bijgepraat door secretaris-generaal Jens Stoltenberg.

China roept op tot kalmte

05:00 | China riep maandagavond (lokale tijd) tijdens een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad alle partijen in het Oekraïne-conflict op tot terughoudendheid. 'Alle partijen moeten hun best doen geen acties te ondernemen die de spanningen aanwakkeren.' De huidige situatie is volgens China het resultaat van 'vele complexe factoren.' Het land riep de betrokken partijen tenslotte op de diplomatieke dialoog aan te blijven gaan.

04:50 | De Oekraïense gezant bij de Verenigde Naties zegt dat Rusland met de erkenning van Donetsk en Loehansk als onafhankelijke republieken en het sturen van vredestroepen de Russische, militaire aanwezigheid in het oosten van Oekraïne probeert te legaliseren. 'Rusland houdt deze gebieden al sinds 2014 bezet', zei Sergei Kislitsia maandagavond (lokale tijd) tegen de Veiligheidsraad. 'Het is aan Rusland zelf om de langdurende strategie tegen Oekraïne los te laten', zei Kislitsia. 'We eisen van Rusland om de erkenning van Donetsk en Loehansk ongedaan te maken en terug te keren naar de onderhandelingstafel.'

Hij waarschuwde ook voor verdere Russische agressie tegen andere landen. "De erkenning vandaag was een exacte kopie, woord voor woord, van het decreet dat Rusland in 2008 over delen van Georgië uitsprak. Wie van de leden van de Verenigde Naties is de volgende? Die vraag blijft open.

Russen staan open voor diplomatiek

04:45 | De Russische afgevaardigde bij de Verenigde Naties zei tijdens een spoedzitting van de Veiligheidsraad dat zijn land open blijft staan voor een diplomatieke oplossing voor het Oekraïne-conflict. 'Maar we zullen niet toestaan dat er opnieuw een bloedbad plaatsvindt in de Donetsbekken.'

De spoedzetting werd maandag bijeen geroepen nadat de Russische president Vladimir Poetin de twee separatistische regio's in Oost-Oekraïne officieel had erkend en er zogeheten vredestroepen heen had gestuurd. Die beslissing werd door verschillende permanente en tijdelijke leden van de Veiligheidsraad veroordeeld. Zo zei de gezant van het Verenigd Koninkrijk dat Rusland met het besluit de situatie 'naar de afgrond' had gebracht.

Maar volgens de Russische afgevaardigde, Vassily Nebenzia, hadden de overige leden van de Veiligheidsraad het bij het verkeerde eind. 'Vergeet niet dat Donetsk en Loehansk zich al in 2014 onafhankelijk hebben verklaard. Maar Kiev heeft consequent geweigerd met afgevaardigden uit die regio's in dialoog te gaan over hoe de rechten van inwoners in de Donetsbekken beschermd konden worden.'

Nebenzia had ook nog boze woorden voor het Westen. 'De afgelopen weken hebben westerse staten onder het mom van een aanstaande invasie wapens Oekraïne ingeduwd. Vooral de VS hebben Oekraïne aangemoedigd. Het werd een ballon die wel moest barsten. Daarom moest onze president vandaag de onafhankelijkheid van de Donetsbekken wel erkennen en er veiligheidstroepen heen sturen, om een nieuw bloedbad te voorkomen.'

VS: Nieuwe sancties

04:05 | De Verenigde Staten zullen dinsdag nieuwe sancties tegen Rusland aankondigen, als reactie op de Russische erkenning van separatistische regio's in Oost-Oekraïne. 'We voeren op dit moment overleg met bondgenoten en partners over de aankondiging', zegt een woordvoerder van het Witte Huis.

VS: Russische veiligheidstroepen 'onzin'

03:30 | De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield zegt maandagavond (lokale tijd) in een toespraak voor de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties dat Ruslands erkenning van de volksrepublieken in Oost-Oekraïne een 'duidelijk voorwendsel voor oorlog' is. De veiligheidstroepen die de Russische president Vladimir Poetin naar het oosten van Oekraïne heeft gestuurd zijn 'onzin', aldus Thomas-Greenfield.

'We hoeven niet te raden naar Poetins motieven', zei Thomas-Greenfield tijdens de ingelaste spoedzitting van de Veiligheidsraad. 'Hij heeft maandag totaal buitensporige uitspraken gedaan om een voorwendsel voor oorlog te creëren. Hij zei dat Oekraïne het Westen om kernwapens gevraagd heeft. Dat is niet waar.'

Volgens de Amerikaanse ambassadeur wil Poetin terug in de tijd reizen. 'Terug naar een tijd toen keizerrijken de wereld overheersten, voordat de Verenigde Naties bestonden. Hij wil het internationale systeem testen en zien hoe ver hij kan gaan.'

VS evacueren ambassade naar Polen

03:00 | De Verenigde Staten verhuizen ambassadepersoneel in Oekraïne tijdelijk naar Polen, meldt de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken. 'Om veiligheidsredenen zal het personeel dat in Lviv werkt de nacht doorbrengen in Polen', aldus de minister. Eerder deze maand verhuisden de VS de ambassade al van hoofdstad Kiev naar Lviv, in het westen van Oekraïne.

Russen mogen bases bouwen in Volksrepublieken

02:00 | De Russische president Vladimir Poetin heeft met de leiders van de twee afgescheiden regio's in het oosten van Oekraïne verdragen gesloten die Rusland het recht geven militaire bases op te zetten in de gebieden. Eerder op maandag had Poetin de twee zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk al officieel erkend, wat tot veroordeling en sancties van veel westerse staten leidde.

De overeenkomsten zijn door Poetin voorgelegd voor ratificatie door het Russische parlement dinsdag. In de akkoorden wordt ook de afspraak gemaakt dat Rusland en de twee regio's eraan zullen werken de economieën met elkaar te integreren, en beloven Rusland en de regio's elkaars grenzen te verdedigen. De separatisten in het oosten van Oekraïne claimen stukken land die op dit moment gecontroleerd worden door het Oekraïense leger.

Oekraïense president: We willen vrede

01:15 | In een nachtelijke toespraak riep de Oekraïense president Zelenski op tot vrede. 'We willen vrede', zei de president in een toespraak voor het volk. Zelenski noemde de stappen die Poetin heeft ondernemen in Oost-Oekraïne een schending van de integriteit en soevereiniteit van Oekraïne. Ook is zijn land 'op alles voor een lange tijd voorbereid', zo meldt persbureau Reuters. Zelenski ziet de acties van Rusland als een terugtrekking uit de Minsk-akkoorden, waarin een staakt-het-vuren werd afgesproken tussen Oekraïne, Rusland en de pro-Russische rebellen. 'Pogingen om de vrede te bewaren en te onderhandelen zijn verwoest', zo ziet Zelenski.

Ook al kondigde Poetin vanavond pas aan dat het Russische leger de Donbass-regio intrekt, volgens Zelenski zit het Russische leger er al sinds 2014. De president van het land in Oost-Europa wacht nu op 'duidelijke en effectieve' stappen van partnerlanden van Oekraïne. Daarnaast wordt benadrukt dat het land de regio's niet zomaar wil weggeven aan Rusland. 'We zullen niets aan niemand geven.'

Militaire voertuigen trekken Donetsk in

01:08 | Op beelden op sociale media is te zien hoe grote militaire voertuigen de regio Donetsk binnentrekken. Ook persbureau Reuters meldt dat 'ongewoon grote militaire voertuigen' in colonne door de grootste stad van Oost-Oekraïne trekken. Donetsk is de hoofdstad van de zelf-verklaarde Volksrepubliek Donetsk, dat in handen is van pro-Russische rebellen.

Toespraak Oekraïense president Zelenski

01:00 | Op dit moment houdt de Oekraïense president Volodimir Zelenski een toespraak waarin hij reageert op de Russische escalatie van het conflict. Voor de polyglotten: De toespraak is hier te zien:

Dit is het gebied waar het Russisch leger heen gaat

00:45 | Poetin heeft een bevel uitgegeven aan het leger om de Oekraïense provincies Loehansk en Donetsk binnen te vallen, maar die gebieden zijn niet compleet in handen van de pro-Russische rebellen, zoals hieronder te zien is. De gebieden zijn samen even groot als Groningen en Friesland en worden nu door Rusland als onafhankelijke staten erkend. Klik op de tweet om de hele reeks aan tweets van onze Europa-correspondent Geert Jan Hahn te lezen.

VN Veiligheidsraad komt bijeen

00:30 | De VN Veiligheidsraad zal in een spoedoverleg bijeenkomen, meldt Reuters. Het overleg zal om 03:00 uur 's nachts Nederlandse tijd plaatsvinden. Onder meer de permanente leden Frankrijk, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk riepen maandagavond op tot zo'n spoedzitting om over de escalatie in Oost-Europa te praten. Rusland is ook lid van de Veiligheidsraad en is op dit moment zelfs voorzitter.

Johnson: inval kan binnen enkele uren starten

00:27 | De Verenigde Staten overwegen de ambassade in Oekraïne naar Polen te verhuizen, melden anonieme bronnen aan persbureau Bloomberg. Eerder deze maand verhuisden de VS de ambassade al van hoofdstad Kiev naar Lviv, in het westen van Oekraïne.

De VS gaven eerder deze maand ook een negatief reisadvies af voor Oekraïne, Belarus en Moldavië en adviseerden Amerikaanse burgers die zich in Oekraïne of grensgebieden met het land bevinden direct te vertrekken.

00:15 | De Britse premier Boris Johnson heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski maandagavond in een telefoongesprek gewaarschuwd dat een Russische invasie binnen enkele uren of dagen 'een reële mogelijkheid' is.

Johnson beloofde Oekraïne meer defensieve steun te sturen, waar het land al om gevraagd had. Johnson heeft Zelenski ook verteld dat de Britse sancties die klaarstonden tegen Russische actoren die 'medeplichtig zijn' aan het schenden van de 'territoriale integriteit' van Oekraïne dinsdag van kracht zullen worden.

Oekraïnse president bereidt toespraak voor; wil spoedvergadering VN

00:10 | Oekraïne wil dat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zo snel mogelijk bijeenkomt om te spreken over de Russische agressie tegen Oekraïne. Rusland maakt ook deel uit van de Veiligheidsraad. Frankrijk riep eerder al op tot een spoedzitting en ook de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk steunen de oproep.

President Volodimir Zelenski heeft laten weten een toespraak voor te bereiden, die zou hij maandagavond nog gaan geven. Hij heeft ondertussen al gesproken met zijn Amerikaanse collega Joe Biden en met de Britse premier Boris Johnson. Snel volgen ook gesprekken met EU-leider Charles Michel en de Turkse president Recep Erdogan.

Ook EU-Buitenlandchef wil spoedvergadering

23:55 | Ook Josep Borell, de EU-buitenlandchef, wil dat de Verenigde Naties met een spoedvergadering van de Veiligheidsraad komt. Hij noemt de Russische inval en het erkennen van de de gebieden van de pro-Russische gebieden een 'schending van territoriale integriteit en soevereiniteit'. De Veiligheidsraad moet wat hem betreft dan ook zo snel mogelijk bijeenkomen over de kwestie.

Rutte: Poetin is 'totaal paranoia'

23:45 | 'Die man is natuurlijk totaal paranoia.' Dat zei premier Mark Rutte maandagavond over de Russische president Vladimir Poetin, nadat bekend was geworden dat een Russische 'vredesmissie' naar de opstandige Oekraïense republieken Donetsk en Loehansk gaat.

Macron wil spoedvergadering VN

23:10 | Op het moment dat Poetin zijn leger de opdracht gegeven had om Oekraïne binnen te vallen, riep de Franse president Emmanuel Macron de VN op om een spoedvergadering van de Veiligheidsraad te beleggen. Macron heeft gezegd dat hij de Russische erkenning van Donetsk en Loehansk veroordeelt. De president wil dat de Europese Unie snel sancties aankondigt tegen Rusland.

Het liveblog gaat verder onder de video

'Grove schending internationaal recht'

23:05 | De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock noemt de Russische erkenning van de afvallige Oost-Oekraïense regio's Loehansk en Donetsk een 'grove schending van het internationaal recht'. Baerbock zegt dat er een passend antwoord komt en ze roept Rusland op de beslissing terug te draaien.

'De erkenning van de separatistische zelfverklaarde volksrepublieken in Oost-Oekraïne door Vladimir Poetin zijn een grove schending van het internationale recht en een serieuze klap voor de diplomatieke pogingen om tot een oplossing te komen', aldus de minister.

Het kantoor van bondskanselier Olaf Scholz zegt dat hij al heeft gesproken met de Franse en Amerikaanse presidenten over de situatie. Een woordvoerder van de bondskanselier meldt dat de drie wereldleiders pal staan achter de onafhankelijkheid van Oekraïne en zijn territoriaal gebied. Ook meldt het kantoor van de bondskanselier dat het besluit van Poetin niet onbeantwoord zal blijven.

Poetin geeft bevel voor inval

23:00 | De Russische troepen hebben het bevel van president Poetin gekregen om de provincies Loehansk en Donetsk in te gaan. De twee gebieden zijn ingenomen door pro-Russische rebellen die de regio's hebben uitgeroepen tot onafhankelijke staten. Eerder op maandag heeft Poetin de onafhankelijkheid van de 'volksrepublieken' erkend tijdens een toespraak. De pro-Russische separatisten die daar zitten zijn sinds 2014 verwikkeld in een burgeroorlog met de Oekraïense regering, waarbij zo'n 15.000 doden zijn gevallen.