Liveblog | Poetin laat nucleaire wapens op scherp zetten, EU stuurt wapens naar Oekraïne

Russische dreiging zet deur open voor Europees leger?

22:30 | Dat de EU wapens naar Oekraïne gaat sturen in de strijd tegen Rusland is zeer bijzonder en een 'geschiedmakend' moment. Dat zegt EU correspondent Stefan de Vries naar aanleiding de persconferentie van Ursula von der Leyen eerder vandaag. Daarin werd aangekondigd dat de EU komt met een nieuw sanctiepakket tegen Rusland komt, maar ook actief de oorlog tegen Rusland gaat steunen. 'Dit zou een het gesprek over een gezamenlijke defensiemacht nieuw leven in kunnen blazen'.

Oekraïne beschuldigt Rusland van plannen genocide

22:00 | Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag bevestigt dat Oekraïne een uitspraak van het hof wil over de Russische inval in Oekraïne. In het verzoek staat dat Oekraïne Rusland beschuldigt van 'het plannen van genocide'. Oekraïne stelt ook dat Rusland 'met opzet Oekraïense burgers doodt en ernstig letsel toebrengt'.

Tekst gaat door onder de tweet

De Oekraïense president Volodimir Zelenski meldde eerder dat zijn land een verzoek bij het gerechtshof heeft ingediend. Het hof bevestigt ook dat Oekraïne maatregelen tegen Rusland wil omdat het ten onrechte claimt dat Oekraïne genocide pleegde in de regio's Donetsk en Loehansk. Dit rechtvaardigde in de ogen van Rusland de inval in Oekraïne. Maar Oekraïne ontkent met klem dat dit waar is.

Oekraïne wil nu dat het gerechtshof voorlopige maatregelen neemt om verdere aantasting van de rechten van Oekraïeners te voorkomen. Het Internationaal Gerechtshof heeft niet gezegd wanneer het zich over de zaak buigt.

Poetin 'oorlogscrimineel'

Het juridische hoofdorgaan van de Verenigde Naties behandelt onder meer geschillen die staten voordragen, bijvoorbeeld over betwiste grenzen. De Oekraïense procureur-generaal zei dat zijn land zal aantonen dat de Russische president Vladimir Poetin 'de oorlogscrimineel van de 21e eeuw' is.

Stopt Rusland bij Oekraïne?

21:45 | Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, heeft zondag gezegd dat de lidstaten bezorgd zijn dat de crisis veroorzaakt door de Russische invasie van Oekraïne kan overslaan naar onder meer Moldavië, Georgië en de westelijke Balkan.

'We maken ons zorgen over wat er in de regio kan gebeuren', zei Borrell in Brussel na een virtuele bijeenkomst van de EU-ministers van Buitenlandse Zaken over de crisis. 'We zijn bang dat Rusland niet stopt in Oekraïne en dat de buurlanden onder Russische invloed komen te staan.'

Tevens kondigde Borrell aan dat Polen bereid is om als logistiek centrum te fungeren voor het transport van wapens naar Oekraïne.

Maandag noodzitting Algemene Vergadering van de VN

21:44 | De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft zondag gestemd voor het beleggen van een zeldzame spoedzitting van de Algemene Vergadering om de Russische aanval op Oekraïne te bespreken.

De vergadering wordt maandag gehouden. Alle 193 leden van het mondiale orgaan krijgen daarin de kans hun mening over de invasie te uiten.

De stemming in de 15-koppige Veiligheidsraad was procedureel, zodat Rusland zijn veto niet kon uitoefenen. De resolutie tot het bijeenroepen van de Algemene Vergadering werd aangenomen met 11 stemmen voor. Rusland stemde tegen, terwijl China, India en de Verenigde Arabische Emiraten zich van stemming onthielden.

Europese persbureaus schorsen Russisch persbureau TASS

21:15 | Het uitvoerend orgaan van de European Alliance of News Agencies (EANA), het Europese verbond van 32 nationale persbureaus waartoe ook het ANP behoort, heeft unaniem besloten om het Russische persbureau TASS met onmiddellijk ingang te schorsen. Reden is dat de andere persbureaus niet meer kunnen instaan voor de feitelijk juiste berichtgeving van TASS.

Op haar website schrijft EANA: 'Nu de Russische regering met nieuwe mediaregelgeving de mediavrijheid sterk heeft beperkt, is het bestuur van EANA van mening dat TASS (...) niet langer in staat is om onbevooroordeeld nieuws te brengen, de kern van EANA's missie.'

De alliantie is overgegaan tot de schorsing nadat Wojciech Surmacz, de CEO van het Poolse Persagentschap (PAP), daartoe zaterdag per brief opriep met een beroep op de strijd tegen desinformatie.

'Het Russische agentschap heeft op ongekende wijze en op een nooit eerder vertoonde schaal onware informatie verspreid over de Russische agressie tegen Oekraïne', schreef Surmacz onder meer. 'Laten we de onderbouwing en legitimering van desinformatie over de criminele aanval van Rusland op Oekraïne niet toestaan.'

Ook de EU pakt vermeende 'desinformatie' in Russische media aan. Als onderdeel van nieuwe sancties tegen Rusland kondigde het hoofd van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zondag aan de Russische staatsmedia Russia Today (RT) en Sputnik te verbieden. Sputnik schreef in een reactie onder meer: 'We stellen voor dat de Europese Commissie niet halverwege stopt en het internet helemaal verbiedt.'

Beelden: Russisch konvooi 60 km van Kiev met tanks en brandstof

21:05 | Satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies tonen een Russisch militair konvooi dat op weg is naar Kiev. Het konvooi is naar schatting 5 kilometer lang en omvat onder meer tanks, militaire voertuigen, zelfrijdende artillerie en tankwagens met brandstof.

Omstreeks 21.00 uur (lokale tijd) bevond het konvooi zich ten noordoosten van de Oekraïense stad Ivankiv, op ongeveer 60 kilometer van Kiev. De satellietbeelden toonden ook schade die mogelijk veroorzaakt is door recente luchtaanvallen en hevige gevechten op de Antonov-luchthaven in Hostomel, ten noordwesten van Kiev, meldde Maxar.

Poetin 'ontevreden'

21:00 | Volgens het Russische persbureau Tass zou president Vladimir Poetin zeer 'ontevreden' zijn met hoe de strijd in Oekraïne verloopt. Naast tientallen vernietigde tanks, helikopters en straaljagers zou het dodental aan Russische zijde inmiddels zijn opgelopen naar 4300.

FIFA straft Rusland

20:33 | Russische voetbalploegen en de nationale ploeg van het land moeten hun thuiswedstrijden op neutraal terrein zonder publiek afwerken. Dat heeft wereldvoetbalbond FIFA besloten naar aanleiding van de Russische inval in Oekraïne. Het besluit houdt onder meer in dat de duels uit de play-offs om WK-kwalificatie hoe dan ook niet in Moskou worden gespeeld. Polen, de eerste tegenstander daarin, heeft al geweigerd tegen Rusland uit te komen, ongeacht de locatie. Hetzelfde verklaarden Zweden en Tsjechië, de tegenstanders van Rusland wanneer het wint van Polen.

De FIFA is in gesprek met de voetbalbonden van die landen om een oplossing te vinden. Vooralsnog schorst de bond Rusland niet. Wel mag het land van president Poetin niet meer onder de naam Rusland uitkomen, maar wordt het als de Voetbalbond van Rusland omschreven. Ook zal niet langer de Russische vlag te zien zijn bij interlands en wordt ook het volkslied niet langer afgespeeld.

Die laatste maatregelen lijken op de regelgeving van het Internationaal Olympisch Comité, dat sinds een dopingschandaal alleen sporters uit Rusland welkom heet onder de vlag van het olympisch comité van het land.

'Ongehoord, abnormaal, krankzinnig'

20:30 | We moeten ons heel erg veel zorgen maken over Poetins bevel om de nucleaire afschrikkingsmiddelen in gereedheid te brengen. Dat zegt Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'Dit is ongehoord, dit is totaal abnormaal, hier zijn kernwapens niet voor.' Volgens De Wijk is nucleair uitsluitend een optie wanneer je land wordt binnengevallen.

Zwitserland stapt van neutraliteit af

20:23 | Waar Zwitserland normaal bekend staat om de neutraliteit, lijkt het land daar nu van af te wijken. De Zwitsers president Cassis vertelde tegenover media in zijn land dat het 'zeer waarschijnlijk' is dat het land de EU zal volgen met sancties tegen Rusland. Het zou daarbij onder meer gaan om het bevriezen van tegoeden die Rusland en Russische oligarchen hebben in Zwitserland.

België stuurt wapens

19:55 | België gaat ook wapens leveren naar Oekraïne. Volgens Zelenski zullen onze zuiderburen zeker 3000 machinegeweren naar het land in oorlog sturen. Ook zullen er 200 anti-tankgranaatwerpers gestuurd worden.

'Poetin handelt niet rationeel'

19:30 | We zijn terechtgekomen in een sfeer van niet-rationeel handelen van de Russische regering.' Dat zegt Ruslanddeskundige Hubert Smeets van Raam op Rusland. Smeets leidt dit af uit Poetins retoriek. Volgens Smeets zijn de redenen die Poetin in zijn tv-toespraak noemt belangrijk: de sancties en de vijandige uitspraken van leiders van NAVO-landen. 'De uitspraken, en niet het handelen van die NAVO-leiders.'

Hoe ernstig we het nucleaire dreigement moeten nemen? Volgens Smeets kent ook Rusland het nucleaire systeem met een dubbele sleutel zodat niet alleen de president de knop kan indrukken, maar geeft dit wel aan 'tot welke prijs Poetin wil gaan'.

Zweden en Denemarken sturen wapens naar Oekraïne

19:25 | Zweden gaat militair materieel naar Oekraïne sturen, waaronder 5000 antitankwapens, heeft de Zweedse premier Magdalena Andersson zondag gezegd.

Verder sturen de Zweden nog helmen, uitrusting en veldrantsoenen. Zweden breekt daarmee met het beleid geen wapens te sturen naar landen die in een oorlog verwikkeld zijn. De laatste keer dat Zweden dit deed was in 1939, toen de Sovjet-Unie Finland binnenviel.

Ook Denemarken liet zondag weten wapens te sturen naar Oekraïne. Premier Mette Frederiksen kondigde aan het land te steunen met 2700 antitankwapens.

BP stapt uit Russische oliegigant

19:00 | Oliebedrijf BP gaat zijn belang in het Russische olieconcern Rosneft beëindigen. Reden is de Russische inval in Oekraïne.

De breuk is volgens BP-voorzitter Helge Lund onvermijdelijk. 'De aanval van Rusland op Oekraïne is een daad van agressie die tragische gevolgen heeft in de hele regio. Deze militaire actie betekent echter een fundamentele verandering. Het heeft het bestuur ertoe gebracht om na een grondig proces te besluiten dat onze betrokkenheid bij Rosneft, een staatsbedrijf, gewoon niet kan worden voortgezet. Wij kunnen niet langer aanvaarden dat vertegenwoordigers van BP een rol spelen in de raad van bestuur van Rosneft.'

Het bedrijf heeft sinds 2013 een belang van 19,75 procent in Rosneft. Bernard Looney, CEO van BP, treedt met onmiddellijke ingang terug uit het bestuur van het concern. De andere door BP voorgedragen Rosneft-bestuurder, de voormalige topman van de BP-groep Bob Dudley, treedt eveneens terug.

EU komt met nieuw sanctiepakket; stuurt wapens naar Oekraïne

17:45 | De EU komt met een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Ook gaat het nu actief de oorlog tegen Rusland steunen. Zo zal de EU nieuwe wapens voor Oekraïne betalen, leveren en zal er andere benodigdheden gestuurd worden. 'Het is de allereerste keer dat de EU dit doet', zo stelde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. 'We zullen de sancties tegen Rusland, en hun handlanger Belarus, nogmaals verzwaren', kondigde Von der Leyen aan.

De sancties bestaan onder meer uit het compleet sluiten van het luchtruim voor alle Russen. Ook mogen er geen Russische vliegtuigen en vliegtuigen die in bezit zijn van Russen meer door het luchtruim van de EU vliegen. 'De vliegtuigen mogen niet meer landen, opstijgen of vliegen over het territorium van de EU.' Het verbod geld ook voor privévliegtuigen van oligarchen, benadrukte de voorzitter.

Ook krijgen Russische media te maken met sancties. 'We zullen de mediamachine van het Kremlin verbannen uit de EU', volgens Von der Leyen. Dit verbod treft onder meer Russia Today en Sputnik, twee staatszenders van Rusland. 'Het zal voor hen niet meer mogelijk zijn om de leugens te verspreiden die Poetin gebruikt om deze oorlog te rechtvaardigen en en verdeeldheid zaaien in onze Unie.'

'Zwaarste vrachtvliegtuig ter wereld vernietigd bij Kiev'

17:25 | Het zwaarste vrachtvliegtuig ter wereld, de Antonov An-225 Mriya, is vernietigd tijdens gevechten in de buurt van de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens het radiostation Svoboda (Vrijheid) stond het toestel geparkeerd op het vliegveld Hostomel ten noordwesten van Kiev, waar al enkele dagen slag wordt geleverd.

'Rusland mag dan onze Mriya hebben vernietigd', twitterde de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba, 'maar ze zullen nooit onze droom vernietigen van een sterk, vrij en democratisch Europees land.'

VS: Oekraïens verzet en brandstoftekort vertragen opmars Rusland

17:16 | Het Amerikaanse ministerie van Defensie stelt vast dat gevechten in en rondom Kiev in intensiteit zijn afgenomen, wat volgens een defensiefunctionaris het gevolg is van de Oekraïense weerstand en een brandstoftekort bij Russische troepen. 'We weten niet of het een fout in de planning of in de uitvoering is', zei de functionaris tegen persbureau Reuters.

In ieder geval leek het de functionaris duidelijk dat Rusland niet geanticipeerd heeft op de mate van Oekraïense weerstand. Een andere reden voor het 'langzamer dan verwachte offensief' is dat Rusland niet veel ervaring heeft met het zich verplaatsen binnen een andere natie 'op dit complexe niveau en op deze grote schaal.'

De oproep van de Russische president Vladimir Poetin aan de militaire leiding om nucleaire 'afschrikkingsmiddelen' op scherp te zetten, verandert weinig aan de Amerikaanse benadering van de oorlog in Oekraïne, mede omdat de VS niet goed kunnen inschatten wat Poetins oproepen 'in tastbare termen' behelzen, zei de functionaris. De VS zullen derhalve 'doorgaan met het verlenen van militaire bijstand aan Oekraïne.'

Miljoenen aan cryptomunten gedoneerd aan Oekraïense leger

17:03 | De afgelopen dagen is er veel geld aan onder meer ether en bitcoin gedoneerd aan het Oekraïense leger. In totaal is er aan meer dan 91 bitcoin gedoneerd, wat neerkomt op meer dan 3 miljoen euro. Er is omgerekend zelfs bijna 5 miljoen euro aan ether gedoneerd aan het leger.

Zaterdag riep de Oekraïense regering via Twitter op tot cryptodonaties. De eerste acht uur na die oproep werd er al voor een kleine 4,5 miljoen euro aan donaties gedaan.

Rode Kruis: duizenden voedselpakketten naar Oekraïne

16:37 | Het Rode Kruis heeft in Oekraïne tot nu toe 30.000 pakketten met voedsel en zaken als zeep, shampoo en tandpasta uitgedeeld aan vluchtelingen. De hulporganisatie heeft duizend mensen in opvangcentra getraind in het verlenen van eerste hulp, laat het Rode Kruis weten.

In de regio Donbas in het oosten van Oekraïne heeft het Rode Kruis de afgelopen weken ruim 16.000 liter water gebracht. In Rusland helpen duizend vrijwilligers zo'n 18.000 mensen die daarheen zijn gevlucht. Ook in andere buurlanden van Oekraïne biedt het Rode Kruis opvang en hulp. In Polen is er voedsel en medische hulp en tijdelijke opvang voor honderden vluchtelingen.

Russische politie arresteert meer dan 900 demonstranten

16:34 | De Russische politie heeft meer dan negenhonderd mensen aangehouden die zondag deelnamen aan demonstraties tegen de oorlog in Oekraïne in 44 Russische steden. Daarmee komt het totaal van aangehouden demonstranten sinds het begin van het gewapende conflict boven de 4000, stelt de onafhankelijke mensenrechtenorganisatie OVD-Info.

Het is zondag zeven jaar geleden dat de Russische oppositieleider Boris Nemtsov vlakbij het Kremlin werd vermoord. Bij een vredesdemonstratie op de plaats waar hij werd doodgeschoten was een geïmproviseerd monument voor hem ingericht.

'Ik geloof niet dat Poetin onder de indruk is van verwijdering uit Swift'

16:05 | Een deel van de Russische banken wordt afgesloten van het internationale betalingssysteem Swift en dat kan grote impact hebben voor de Russen, zegt sectoreconoom Albert Jan Swart van ABN Amro. BNR-commentator Bernard Hammelburg twijfelt of de maatregel Poetin hard zal raken.

Lees het hele artikel hier.

Nederlands luchtruim eerder gesloten voor Rusland

16:04 | Het Nederlandse luchtruim is per 16:00 uur al gesloten voor alle Russische vliegtuigen. Dat meldt minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat op twitter. Eerder werd bekend dat het luchtruim pas vanavond gesloten zou worden voor Russische vliegtuigen.

Nederlandse wapens onderweg

15:50 | De antitankwapens en luchtdoelraketten die Nederland aan Oekraïne heeft toegezegd, zijn inmiddels onderweg. Het gaat om vijftig raketwerpers met vierhonderd bijbehorende antitankraketten, en tweehonderd Stinger-luchtdoelraketten. Ook de al eerder beloofde honderd scherpschuttersgeweren, dertigduizend stuks bijbehorende munitie en twee duikvaartuigen zijn verzonden, meldt Defensie.

Een transportvliegtuig met alle militaire goederen is zondagmiddag vertrokken vanaf vliegbasis Eindhoven naar een land in Oost-Europa. Vanwege veiligheidsoverwegingen deelt Defensie niet hoe de goederen in Oekraïne komen.

Witte Huis: Poetin verzint dreiging om agressie te rechtvaardigen

15:43 | Het bevel van de Russische president Vladimir Poetin om nucleaire afschrikkingsmiddelen op scherp te zetten als reactie op 'agressieve verklaringen' van westerse landen past volgens het Witte Huis in een patroon. Volgens een woordvoerder van de Amerikaanse president Joe Biden verzint Poetin niet-bestaande dreigingen om zijn eigen agressie te rechtvaardigen. Op geen enkel moment is Rusland bedreigt door de NAVO, stelt de woordvoerder.

De Verenigde Staten overwegen verdergaande sancties in te stellen. Zo zou de Russische energiemarkt kunnen worden getroffen, maar het effect op de wereldwijde energiemarkt zou moeten worden geminimaliseerd.

Turkije zint op sluiten Bosporus voor Rusland

15:30 | Turkije zet zijn zinnen op het sluiten van de Bosporus voor Russische militaire vaartuigen. 'We hebben besloten dat de situatie in Oekraïne is veranderd in een oorlog. We zullen de bepalingen van Montreaux transparant toepassen', liet Mevlut Cavusoglu, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, weten tegenover CNN in Turkije. Door de situatie in Oekraïne een oorlog te noemen, kan Turkije besluiten om de toegang tot Turkse wateren te sluiten voor andere landen in oorlogstijd. Door het verdrag van Montreaux in werking te stellen, bestaat die mogelijkheid er. Dat betekent dat onder meer de Dardanellen en de Bosporus, de enige routes van en naar de Zwarte Zee, gesloten kunnen worden voor andere landen. Rusland en Oekraïne liggen beiden aan de Zwarte Zee en Rusland gebruikt het water om oorlog te voeren tegen Oekraïne.

Doordat Turkije zich nu actief tegenover Rusland opstelt, is het risico groot dat een NAVO-lidstaat rechtstreeks in conflict raakt met Rusland. Turkije is de op een na grootste lidstaat van de NAVO. 'Dit zou een verandering van het Turkse standpunt kunnen zijn, met - inderdaad - het gevaar dat een Turks oorlogsschip een confrontatie krijgt met een Russisch oorlogsschip. Dat zou een rechtstreekse confrontatie zijn met de NAVO', zo vertelt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.

Oekraïne en Rusland gaan onderhandelen bij grens Belarus-Oekraïne

14:44 | Oekraïne en Rusland gaan onderhandelingen voeren bij de grens van Belarus en Oekraïne. Kiev meldt dat de delegaties van de landen elkaar zullen treffen zonder voorwaarden. Het zullen de eerste onderhandelingen zijn sinds het begin van de Russische invasie afgelopen zondag.

Het kantoor van president Volodimir Zelenski heeft de stap aangekondigd, na een publieke ruzie over de gesprekslocatie. Het Kremlin maakte bekend dat een Russische delegatie in Belarus was gearriveerd en klaar was voor onderhandelingen, maar die actie werd door Oekraïne als 'propaganda' omschreven.

Zelenski heeft meermaals gezegd niet te willen onderhandelen in Belarus, omdat het Russische leger vanuit dat land aanvallen op Oekraïne uitvoert. Hij herhaalde zijn standpunt zondagochtend. Hij zei toen ook open te staan voor overleg met Rusland. De Russische president Vladimir Poetin zei vervolgens dat de Oekraïense autoriteiten 'een kans' verspeelden.

Berlijnse mars voor Oekraïne trekt meer dan 100.000 deelnemers

14:43 | Een Berlijnse solidariteitsmars voor Oekraïne heeft naar schatting meer dan 100.000 deelnemers getrokken. De schatting van de politie ligt flink lager dan die van de organisatoren, die beweren dat een half miljoen mensen zijn komen opdagen. Er werden zo'n 20.000 betogers verwacht.

De demonstranten eisen dat Rusland direct een einde maakt aan de oorlog in Oekraïne. Op hun spandoeken en posters staan teksten zoals 'stop de oorlog', 'vrede' en 'stop Poetin'. De route van de mars voert de betogers onder meer langs de Brandenburger Tor, een van de bekendste bouwwerken in de stad.

Ook in andere landen zijn zondag demonstraties tegen de oorlog in Oekraïne, ook in Nederland. Sinds het begin van de invasie donderdag vinden dagelijks wereldwijd betogingen plaats.

Poetin beveelt leger nucleaire wapens op scherp te zetten

14:21 | De Russische president Poetin heeft het Russische leger bevolen om nucleaire afschrikkingsmiddelen op scherp te zetten. Dit naar aanleiding van de sancties die steeds meer landen tegen Rusland hebben uitgeroepen.

'Zoals te zien is zijn het niet alleen Westerse landen die onvriendelijke maatregelen nemen tegen ons land op economisch vlak - dan bedoel ik de illegale maatregelen die iedereen kent - maar ook veroorlooft de top van NAVO-landen het zich om agressieve uitspraken te doen ten opzichte van ons land', zei Poetin op de Russische staatstelevisie.

Duizenden mensen betuigen op Dam solidariteit met Oekraïne

14:07 | Enkele duizenden mensen zijn zondagmiddag op de Dam in Amsterdam om hun solidariteit te betuigen met Oekraïne. 'Het staat hier al bijna vol', zegt een woordvoerder namens een van de organisatoren van de steunbetuiging.

Veel mensen hebben een Oekraïense vlag bij zich. Op borden en met leuzen wordt kritiek geuit op de Russische president Vladimir Poetin. Ook wordt er opgeroepen tot vrede en een onmiddellijk einde aan de oorlog. 'De sfeer is wel zwaar. Het is geen leuk protest natuurlijk. Maar we zijn wel eensgezind', aldus de woordvoerder.

Om 15.30 uur zou een stiltemoment moeten plaatsvinden, maar onduidelijk is nog of dat kan doorgaan. Mocht het nog drukker worden, dan wordt mogelijk besloten tot een mars richting het Westerpark. 'En ik weet niet wat het programma dan wordt. Maar dan gaan we improviseren', aldus de woordvoerder van MiGreat. Volgens haar staat de organisatie in goed contact met de gemeente en de politie.

EU overlegt over financiering wapenmaterieel voor Oekraïne

14:01 | Lidstaten van de Europese Unie buigen zich zondagavond over de mogelijkheden om wapentuig voor de Oekraïense strijdmacht te financieren. EU-buitenlandchef Josep Borrell stelt voor dat daarvoor de Europese Vredesfaciliteit wordt ingezet. Dat is het vorig jaar opgerichte fonds voor alle EU-acties op militair of defensief vlak buiten de grenzen van het landenblok.

De Vredesfaciliteit heeft een budget van ongeveer 5 miljard euro voor de periode tussen 2021 en 2027. Wat Borrell betreft moet het geld deels naar de aanschaf van 'dodelijk materieel voor het heldhaftige Oekraïense leger' gaan. Daarnaast spreken de EU-lidstaten over de financiering van niet-militaire middelen, zoals brandstof en medische benodigdheden.

Oekraïners reizen vanuit Polen gratis met de trein naar Duitsland

13:43 | Oekraïense vluchtelingen die in Polen zijn aangekomen, mogen vanaf daar gratis met de Deutsche Bahn doorreizen naar Duitsland. De Duitse vervoerder wil op deze manier de reis van de vluchtelingen makkelijker maken.

De vluchtelingen moeten wel in het bezit zijn van een Oekraïens paspoort of identiteitskaart, zodat zeker is dat zij recht hebben op het gratis vervoer. Momenteel rijden per dag tot zes treinen van de Deutsche Bahn van Polen naar Duitsland.

De Deutsche Bahn laat weten in nauw contact te staan met de Duitse overheid en spoorwegbedrijven in buurlanden Polen, Tsjechië en Oostenrijk. Met Polen wordt gekeken naar de eventuele uitbreiding van het aantal ritten tussen de twee landen.

Scholz: wereld in 'nieuw tijdperk' na Russische invasie

13:12 | De wereld is in een nieuw tijdperk beland nu Rusland buurland Oekraïne is binnengevallen, zei de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Volgens hem moeten westerse bondgenoten besluiten of ze krachtig genoeg zijn om beperkingen op te leggen aan 'oorlogszuchtige' mensen, zoals de Russische president Vladimir Poetin.

De bondskanselier deed zijn uitspraken tijdens een ingelaste zitting van de Duitse Bondsdag. 'In essentie moeten we ons afvragen of macht dat wat juist is kan verslaan', zei hij. Scholz vermoedt dat Poetin een Russisch Rijk wil creëren.

Volgens Scholz gaat Duitsland naar aanleiding van de Russische invasie meer investeren in de nationale veiligheid. Zo wordt dit jaar 100 miljard euro geïnvesteerd in het Duitse leger, wat neerkomt op 2 procent van het bruto binnenlands product. Ook de komende jaren zal dit budget gelden. Ook wil de bondskanselier dat Duitsland minder afhankelijk wordt van individuele gasleveranciers. Op dit moment is de Europese Unie grotendeels afhankelijk van Russisch gas.

VN: 368.000 Oekraïners gevlucht naar buitenland

13:06 | Ongeveer 368.000 Oekraïners zijn hun land ontvlucht vanwege de Russische invasie, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Het aantal Oekraïense vluchtelingen in buurlanden stijgt snel, zaterdagochtend waren het er nog ongeveer 120.000, eerder vanochtend werd gemeld dat het er 200.000 waren.

De VN vreest dat in totaal zo'n 4 miljoen Oekraïners naar het buitenland willen vluchten als de situatie niet verbetert. Ook binnen Oekraïne zelf zijn mensen op de vlucht. De meeste Oekraïners trekken naar Polen. Sinds donderdag zijn vanuit Oekraïne meer dan 156.000 mensen de grens overgestoken, aldus de Poolse grenswacht. Zaterdag waren het er 77.300. Dat is niet alleen een nieuw record, maar ook meer dan wat Polen eigenlijk aan kan. Het land kan per dag tot 50.000 vluchtelingen opnemen bij de grens met Oekraïne. In Hongarije zijn 66.000 mensen aangekomen.

De cijfers van de VN zijn gebaseerd op die van landen die de vluchtelingen hebben opgevangen. UNHCR maakte zondagochtend bekend dat het om ruim 200.000 mensen ging, maar meldde kort daarna dat nieuwe cijfers waren verwerkt en het aantal gevluchte Oekraïners flink was opgelopen.

'Steun van Slowaken voor Oekraïners groot'

12:42 | Aan de Slowaakse kant van de grens met Oekraïne is het voorlopig nog rustig. Mondjesmaat druppelen er mensen door de douane, ziet Michiel Bicker Caarten, oud-hoofdredacteur van BNR en nu aanwezig bij de Slowaakse grens. De Slowaken lijken alles goed voorbereid te hebben voor als het drukker wordt. 'De bereidwilligheid is meer dan voldoende', aldus Bicker Caarten.

Lees hier het hele artikel.

Nederland sluit zondagavond luchtruim voor Russische vliegtuigen

12:29 | In navolging van veel andere Europese landen sluit ook Nederland het luchtruim voor Russische vliegtuigen. Dat heeft minister Harbers zojuist bekend gemaakt. Het verbod gaat zondagavond in. 'In het Nederlandse luchtruim is geen ruimte voor een regime wat onnodig en bruut geweld toepast', schrijft Harbers op Twitter.

Oekraïne stuurt extra militairen naar hoofdstad Kiev

12:11 | Oekraïne stuurt extra militairen naar Kiev om de hoofdstad te verdedigen. Troepen in het hele land worden gemobiliseerd om voornamelijk het Russische leger ten noorden en noordwesten van de hoofdstad af te weren, meldt minister Oleksii Reznikov van Defensie. Het Oekraïense leger vecht op meerdere plekken in het land tegen de Russische troepen, waaronder in de buitenwijken van Kiev.

Het leger beweert dat de Russische aanval in kracht afneemt, terwijl de invasie de vierde dag ingaat. 'De Russische bezetter heeft het tempo van het offensief verlaagd, maar probeert op sommige gebieden nog steeds succes te boeken in het offensief tegen Oekraïne.'

De strijd om Kiev is ook volgens de Britse inlichtingendiensten in 'intensiviteit afgenomen.' De Russische troepen in Oekraïne zijn nog steeds bezig met een opmars uit verschillende richtingen, meldde het Verenigd Koninkrijk zondagochtend, maar hebben te maken met flink wat weerstand van het Oekraïense leger.

Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski bombarderen Russische troepen woonwijken en vernietigen ze civiele infrastructuur, terwijl ze verder landinwaarts proberen te trekken. Hij omschrijft de nacht van zaterdag op zondag als 'wreed'. 'Er is niets in het land dat de bezetters niet als een acceptabel doelwit zien.' De president stelt dat de Russische soldaten in zijn land tegen 'alle levende wezens' vechten.

Zelenski stapt naar Gerechtshof in Den Haag

12:00 | De Oekraïense president Zelenski heeft een zaak tegen Rusland aangevraagd bij het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties in Den Haag. 'Rusland moet verantwoordelijk gehouden worden voor het manipuleren van het begrip genocide, om zo agressie te rechtvaardigen', tweet de Oekraïense president. Hij wil dat het Gerechtshof zo snel mogelijk besluit om Rusland te dwingen om te stoppen met hun militaire acties. Daarnaast wil Zelenski dat er aankomende week al processen starten tegen Rusland. Of de zaak ook echt opgepakt wordt door het hof in Den Haag, is nog onbekend. Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg merkt op dat zowel Rusland als Oekraïne geen lid is van het Gerechtshof.

Kabinet trekt 20 miljoen euro uit voor vluchtelingen Oekraïne

11:39 | Het kabinet trekt 20 miljoen euro uit voor hulp aan vluchtelingen uit Oekraïne, meldt minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking). Het geld is bedoeld voor voedsel, water en medische zorg. Vooral richting Polen is inmiddels een grote vluchtelingenstroom op gang gekomen.

'Nederland gaat naast de Oekraïners staan in deze donkere tijden', aldus Schreinemacher. 'We helpen waar we kunnen.'

Meer dan 200.000 Oekraïners gevlucht naar buitenland

11:13 | Meer dan 200.000 Oekraïners zijn hun land ontvlucht vanwege de Russische invasie, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Het aantal Oekraïense vluchtelingen in buurlanden stijgt snel, zaterdagochtend waren het er nog ongeveer 120.000.

Het was die dag volgens een VN-woordvoerder erg druk bij de grensovergangen in Polen. De wachttijd was in de avond opgelopen tot 40 uur. De VN vreest dat in totaal zo'n 4 miljoen Oekraïners naar het buitenland willen vluchten als de situatie niet verbetert.

Oekraïne meldt dood van 4300 Russische soldaten

10:56 | Oekraïense autoriteiten melden dat Rusland in Oekraïne zo'n 4300 soldaten heeft verloren sinds het begin van de invasie. Ook zouden bijna 150 tanks en ruim 700 bewapende voertuigen zijn vernietigd.

De informatie, die niet door een onafhankelijke partij zijn geverifieerd, is naar buiten gebracht door de Oekraïense viceminister van Defensie. Zij laat weten dat gegevens met vertraging kunnen binnenkomen, waardoor ze soms pas een dag later worden opgenomen in de cijfers.

Ook Roemenië sluit luchtruim voor Rusland

10:38 | Roemenië voegt zich bij een steeds langere lijst van landen die vanwege de Russische invasie in Oekraïne het luchtruim sluiten voor Russische vliegtuigen. Roemenië verbiedt alle commerciële en niet-commerciële vluchten, maar maakt wel een uitzondering voor noodvluchten en humanitaire hulp.

Eerder besloten veel Europese landen al tot dezelfde maatregel, waaronder Finland, Estland, Litouwen, Letland, Bulgarije, Polen en Duitsland. Als gevolg hiervan moeten vluchten die vanuit Rusland westwaarts vliegen ver uitwijken. Als tegenmaatregel heeft Rusland zijn luchtruim ook gesloten voor vliegtuigen uit veel van deze landen.

Een functionaris van de Europese Unie laat zondag weten dat de EU vermoedelijk op korte termijn met een formeel besluit komt nu het merendeel van de EU-landen zijn luchtruim heeft gesloten voor Rusland.

Verenigd Koninkrijk: Rusland moet weg uit Oekraïne voordat er onderhandeld kan worden

10: 12 | De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss heeft zondag gezegd dat er geen gesprekken met Rusland gevoerd kunnen worden zolang er Russische troepen in Oekraïne zijn. 'Als de Russen serieus zijn over onderhandelingen, dan moeten ze hun troepen terugtrekken. Ze kunnen niet onderhandelen met een geweer op het hoofd van de Oekraïners gericht. Dus ik vertrouw deze zogenoemde pogingen tot onderhandelingen niet', aldus Truss.

Poetin eert 'heldhaftigheid' van speciale eenheden in Oekraïne

09:59 | De Russische president Vladimir Poetin heeft zondag de speciale eenheden van het Russische leger gefeliciteerd. Volgens Poetin hebben de troepen 'heldhaftig' gevochten in Oekraïne.

'Speciale dank aan degenen die deze dagen op heldhaftige wijze hun militaire plicht vervullen tijdens een speciale operatie om hulp te bieden aan de mensen van de Donbas-regio', zei de Russische leider in een televisietoespraak ter ere van een militaire feestdag. Sinds 2015 wordt in Rusland op 27 februari een feestdag ter ere van de Russische speciale eenheden gehouden.

In de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne strijden pro-Russische separatisten sinds 2014 tegen het Oekraïense regeringsleger. Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne is het geweld in de regio toegenomen.

Finland sluit luchtruim voor Russische vliegtuigen

09:56 | Finland sluit vandaag het luchtruim voor Russische vliegverkeer. Dat heeft de Finse minister van Transport Timo Harakka bekend gemaakt. Een verwachte tegenactie van de Russen is het sluiten van het luchtruim voor Finse vliegtuigen. De Finse luchtvaartmaatschappij Finnair vliegt vaak over Rusland naar Azië.

Ook andere Europese landen als Litouwen en Letland hebben aangegeven het luchtruim te sluiten voor Russische vliegtuigen. Ook Duitsland is een dergelijke maatregel aan het voorbereiden.

Zelenski: schrap stemrecht Rusland voor VN-Veiligheidsraad

09:36 | De Oekraïense president Zelenski heeft opgeroepen om het stemrecht dat Rusland heeft in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties te schrappen. Vrijdag sprak Rusland nog een veto uit over een resolutie van de Veiligheidsraad waarin de invasie van Moskou in Oekraïne werd betreurd. Verder zegt Zelenski dat de huidige acties van de Russen richting Oekraïne 'tekenen van genocide' vertonen.

'Dit is terreur. Ze zullen meer van onze Oekraïense steden bombarderen en meer van onze kinderen vermoorden. Dat is het kwaad dat ons land binnen is gedrongen en dat vernietigd moet worden', zei Zelenski in een korte videoboodschap.

Gevechten op straat in Charkov

09:06 | Russische troepen zijn de Oekraïense stad Charkov binnengetrokken, waarna gevechten op straat zijn ontstaan. De lokale autoriteiten zeggen dat het Oekraïense leger 'de vijand elimineert.' Er wordt op meerdere plekken in Charkov gevochten. Daarbij worden machinegeweren gebruikt en er hebben ook explosies plaatsgevonden, meldt een journalist van persbureau AFP. De bevolking is door de autoriteiten opgeroepen binnen te blijven.

De autoriteiten meldden eerder in de ochtend dat het Russische leger met 'lichte voertuigen' de noordoostelijke stad was binnengetrokken. Op video's zijn Russische militaire voertuigen te zien die door de straten rijden. Andere beelden tonen een brandende tank. Charkov is met 1,4 miljoen inwoners de tweede grootste stad van Oekraïne en ligt op ongeveer 400 kilometer ten oosten van hoofdstad Kiev.

'Wrede nacht' in Oekraïne

09:05 | Oekraïne heeft afgelopen nacht een 'wrede nacht' meegemaakt, liet de Oekraïens president Zelenski weten. 'Er vonden beschietingen plaats van civiele infrastructuur. Er worden civiele doelen beschoten, terwijl daar geen militaire infrastructuur is. De Russen vallen alles aan, zelfs ambulances', liet Zelenski weten.

Rusland en Oekraïne ruziën over locatie onderhandelingen

08:55 | Zowel Rusland en Oekraïne willen met elkaar onderhandelen over het mogelijk beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Alleen wordt er geruzied over de locatie. Rusland wil in het bevriende Belarus onderhandelen, maar Oekraïne wil dat niet. Reden: Rusland valt Oekraïne ook aan vanuit Belarus.

Zondag zou er zelfs al een Russische delegatie naar Belarus zijn afgereisd om te onderhandelen. 'Onderhandelingen in Minsk (de hoofdstad van Belarus, red.) zouden mogelijk zijn geweest als Rusland ons niet had aangevallen vanuit dat land. We staan open om te praten, maar dan wel in landen die geen agressie hebben getoond tegenover ons', liet de Oekraïense president Zelenski weten. 'De Russische delegatie is in Minsk gekomen, ook al weet het dat het nutteloos is', zei een adviseur van Zelenski.

Oekraïne vormt vreemdelingenlegioen

08:25 | Oekraïne zet een legioen op met vrijwilligers uit het buitenland, om het land te verdedigen. President Volodimir Zelenski spreekt van 'het belangrijkste bewijs van jullie steun voor ons land'.

Het leger vecht sinds donderdag tegen de Russische troepen die het land zijn binnengevallen. Zelenski zei snel na het uitbreken van de oorlog dat alle Oekraïners een wapen kunnen krijgen. De president verklaarde later ook wapens te zullen geven aan vrijwilligers uit het buitenland.

Oekraïne: Russische troepen trekken Charkov binnen

07:10 | Russische troepen zijn Charkov in het noordoosten van Oekraïne binnengetrokken, heeft Anton Cherasjtsjenko, een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken, bekendgemaakt via Telegram.

Op video's die door de adviseur en de Oekraïense Staatsdienst voor Speciale Communicatie en Informatiebescherming zijn gepubliceerd, zijn Russische militaire voertuigen te zien die door de straten rijden. Andere beelden tonen een brandende tank.

Media: Oekraïners hebben Tsjetsjeense speciale eenheid verslagen

05:50 | Tijdens hevige gevechten rond het vliegveld in Hostomel ten noordwesten van Kiev zeggen Oekraïense troepen een uit Rusland komende Tsjetsjeense speciale eenheid te hebben verslagen. De commandant, het zou gaan om een generaal, zou ook zijn gedood.

Volgens Oekraïense media hebben soldaten van het land tijdens deze gevechten grote hoeveelheden wapens buitgemaakt. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Hostomel was aan het begin van de oorlog het doelwit van zware Russische aanvallen. Naast de internationale luchthaven is er ook een groot spoorwegknooppunt.

Meerdere burgers gedood in Oekraïne door Russische beschietingen

05:15 | In meerdere steden in Oekraïne zijn burgerslachtoffers gevallen. In de hoofdstad Kiev is een 6-jarige jongen door meerdere kogels getroffen. Volgens een dokter raakten ook twee tieners en drie volwassen bij het vuurgevecht gewond, meldt CNN. In Charkov werd een negen verdiepingen tellende flat geraakt door Russisch artillerievuur en kwam een vrouw om het leven, aldus Oekraïense hulpdiensten. Ongeveer tachtig mensen konden worden gered.

Sinds Rusland buurland Oekraïne is binnengevallen zijn ten minste 198 Oekraïners omgekomen, berichtte het Oekraïense ministerie van Gezondheid zaterdagochtend. Onder de doden zijn volgens het ministerie drie kinderen. Zeker 1115 mensen zijn gewond geraakt, onder wie 33 kinderen. Het is niet bekend of het aantal slachtoffers enkel burgerslachtoffers betreft of dat ook militairen in de cijfers zijn opgenomen.

G7 zondag bijeen voor spoedberaad over Oekraïne

04:00 | De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen komen zondag online bijeen voor een spoedvergadering over de Russische inval in Oekraïne, heeft de Japanse minister Yoshimasa Hayashi bekendgemaakt op tv-zender NHK.

Hayashi wil de samenwerking met de andere partners herbevestigen 'om de situatie te verbeteren', zo zei hij. De Russische invasie is volgens hem 'een eenzijdige poging om de status-quo met geweld te veranderen'.

De acties van Rusland zijn 'absoluut onaanvaardbaar omdat het duidelijk het internationaal recht schendt', aldus de minister. Japan heeft zich aangesloten bij de VS en Europa bij het opleggen van sancties aan Rusland.

De leden van de G7 zijn de VS, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk. De EU is ook altijd vertegenwoordigd.

Anti-oorlogsprotesten in Rusland houden aan, weer arrestaties

03:50 | Minstens 467 mensen zijn zaterdag volgens de onafhankelijke mensenrechtenorganisatie OVD-Info in Rusland opgepakt bij demonstraties tegen de invasie in buurland Oekraïne. Het gaat om arrestaties in 34 steden, meldt de organisatie. In de afgelopen drie dagen zijn ruim 3000 mensen aangehouden, aldus OVD-Info.

In meerdere steden zijn Russen sinds donderdag de straat opgegaan om te demonstreren. De Russische autoriteiten hebben mensen gewaarschuwd niet deel te nemen aan protestacties. Doen ze dat toch dan kunnen ze rekenen op zware sancties. In veel gevallen zijn boetes opgelegd.

VN: minstens 64 burgerdoden in Oekraïne

03:40 | Sinds de Russische inval in Oekraïne, die donderdag begon, zijn er volgens de Verenigde Naties zeker 240 burgerslachtoffers gevallen. Het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken (OCHA) meldt zaterdag (lokale tijd) dat minstens 64 van hen om het leven zijn gekomen. 'Maar de echte cijfers liggen waarschijnlijk hoger', waarschuwt OCHA.

De schade aan huizen en infrastructuur heeft ertoe geleid dat honderdduizenden burgers zonder elektriciteit of water zijn komen te zitten, zo zegt het agentschap.

Vicepremier Oekraïne kondigt vorming IT-leger aan

02:25 | De Oekraïense vicepremier Michailo Fedorov heeft zaterdag op Twitter de vorming van een IT-leger aangekondigd. Dat moet via een speciaal Telegram-kanaal DDoS-aanvallen op belangrijke Russische websites coördineren. Op het kanaal hebben zich inmiddels meer dan 100.000 mensen aangemeld.

'We hebben digitale talenten nodig. Alle operationele taken zullen hier worden gegeven: https://t.me/itarmyofukraine. Voor iedereen zal er wel iets te doen zijn. We gaan door met het gevecht aan het cyberfront. De eerste opdracht op het kanaal is voor de cyberspecialisten', aldus de tweet van Fedorov.

Op het Telegram-kanaal staan onder meer de namen van Russische bedrijven die grotendeels in staatshanden zijn, zoals Gazprom en Lukoil. Ook meerdere banken en overheidswebsites zijn aangemerkt als doelwitten. Het zogenoemde IT-leger wordt ook opgeroepen klachten in te dienen over YouTube-kanalen van Russische media die 'openlijk liegen over de oorlog in Oekraïne'.

De website van het Kremlin werd zaterdag platgelegd door hackers. Vermoedelijk was dat het werk van de groep Anonymous, die al gezegd had computeraanvallen op de Russische regering voor te bereiden.

Russische troepen laten gaspijpleiding en oliedepot ontploffen

02:05 | Op diverse plekken in Oekraïne wordt in de nacht van zaterdag op zondag zwaar gevochten, melden verschillende media. In een verklaring laat het Oekraïense leger weten dat onder meer een Russische aanval vlakbij Charkov is afgeweerd. Volgens de Kyiv Independent zouden de Russen een gaspijplijn in de tweede stad van Oekraïne tot ontploffing hebben gebracht.

Ook in de buitenwijken van de hoofdstad Kiev zijn zware gevechten gaande. Op Twitter melden diverse inwoners dat er een zware explosie is geweest aan de rand van de stad. Het zou kunnen gaan om een ontploffing in Vasilkiv, op 30 kilometer van Kiev. De burgemeester bevestigde dat Russische troepen een brandstofdepot hebben gebombardeerd. 'Een ecologische ramp', bericht de Kyiv Post.

Russische troepen slaagden er na hevige gevechten in op te rukken in de buurt van Cherson, in het zuiden van het land.

Musk schakelt satellietnetwerk Starlink in voor Oekraïne

01:30 | Het satellietnetwerk Starlink voor breedbandinternet van ruimtevaartbedrijf SpaceX is ingeschakeld voor Oekraïne. Dat zegt eigenaar Elon Musk op Twitter, nadat de Oekraïense vicepremier Mychajlo Fjodorov hem om hulp had gevraagd. Ook stuurt Musk naar eigen zeggen meer ontvangers naar het door Rusland binnengevallen land.

Volgens Oekraïne zijn de internetdiensten op verschillende plaatsen in het land verstoord door de Russische invasie. Met name in het oosten en westen van het land, waar hevig gevochten wordt, zijn er volgens waarnemers problemen met de verbinding.

'Terwijl u Mars probeert te koloniseren, probeert Rusland Oekraïne te bezetten', schreef vicepremier Fjodorov in een bericht op Twitter aan Musk. 'We vragen u Oekraïne te voorzien van Starlink-stations en verstandige Russen aan te spreken om op te staan.' Musk reageerde daarop dat Starlink 'nu actief is Oekraïne'. 'Meer ontvangers zijn onderweg.'

Voor Starlink zijn geen grondkabels nodig, omdat de dienst gebruikmaakt van satellieten. Wel is een ontvanger vereist. SpaceX heeft inmiddels 1900 satellieten in een baan rond de aarde gebracht voor de dienst. Daarmee wil het bedrijf van Musk breedbandinternet kunnen aanbieden in afgelegen gebieden, waar bijvoorbeeld geen glasvezelnetwerken liggen.

VS: SWIFT-actie bedoeld om oorlogskas Poetin te blokkeren

00:45 | De Verenigde Staten en hun bondgenoten 'ontwapenen 'fort Rusland'' met nieuwe sancties die belangrijke banken in Rusland afsnijden van het internationale betalingssysteem SWIFT en pakken ook de Russische centrale bank aan, zei een hoge functionaris van de regering-Biden zaterdag.

De acties zijn bedoeld om de voorkomen dat de Russische president Vladimir Poetin 630 miljard dollar (559 miljard euro) aan deviezenreserves van de centrale bank gebruikt om de invasie in Oekraïne te financieren en de dalende roebel te ondersteunen. 'De regering van Poetin wordt uit het internationale financiële systeem gezet', aldus de functionaris.

Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie maakte de forse sanctie, die wordt gesteund door de VS, Canada en het Verenigd Koninkrijk, zaterdagavond laat bekend.

Poolse premier vreest Russische inval in Polen en Finland

00:15 | De Poolse premier Mateusz Morawiecki vreest voor een Russische aanval op zijn land, Finland of de Baltische staten. Morawiecki dringt bij Europa aan op verdubbeling van de defensie-uitgaven na de invasie van Moskou in Oekraïne.

Poetin zal 'zijn agressieve beleid willen ontwikkelen, zijn invasie', vertelde Morawiecki aan het Franse dagblad Ouest-France. 'Hij begon in Georgië, nu Oekraïne', voegde hij eraan toe. 'Het volgende doelwit zouden de Baltische staten, Polen, Finland of andere landen aan de oostflank kunnen zijn.' Polen, een voormalige Sovjet-satelliet en nu lid van de NAVO, deelt een lange grens met Oekraïne.

Terwijl de Russische president Vladimir Poetin troepen aan de grens van zijn buurland verzamelde voordat hij donderdag aanviel, ontving Polen meer militairen van de door de VS geleide NAVO. Maar volgens Morawiecki is dat niet genoeg. 'We hebben een sterk Europees leger nodig.' Het continent moet de defensie-uitgaven verhogen van zo'n 300 miljard euro naar maximaal 600 miljard euro per jaar, betoogde de Poolse minister-president.

Aantal Russische banken wordt afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT

Zaterdag 23:45 | Een aantal Russische banken wordt afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT. De toonaangevende landen van de Europese Unie en de belangrijkste bondgenoten zijn het daarover eens geworden, zegt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Ze willen Rusland treffen in zijn 'oorlogskas' nu dat land Oekraïne is binnengevallen. Ook de Russische centrale bank en oligarchen en andere leden van de Russische elite worden aangepakt.

De afkoppeling van Russische banken van de cruciale berichtendienst voor betalingsverkeer geldt als een zeer forse sanctie. EU-landen als Duitsland en Italië voelden er tot dusver niet voor, maar bedachten zich de afgelopen uren. Niet alleen Rusland, maar ook westerse economieën kunnen flinke nadelige gevolgen ondervinden van de strafmaatregel.

De maatregel treft 'geselecteerde Russische banken', zegt Von der Leyen. Door de uitsluiting van SWIFT 'verliezen ze de toegang tot het mondiale financiële systeem en wordt hun vermogen om wereldwijd te opereren geschaad'.

Het is pas één keer voorgekomen dat een land werd afgesloten van SWIFT. Iran werd toen hard geraakt.

Ook de Russische centrale bank kan maatregelen verwachten, zegt Von der Leyen mede in naam van EU-zwaargewichten Frankrijk, Duitsland en Italië en de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada. De westerse landen willen voorkomen dat die 'zijn internationale reserves inzet om de impact van onze sancties te ondergraven'.

Verder worden de geldschieters en andere steunpilaren en vertrouwelingen van het Kremlin verder aangepakt. Oligarchen kunnen niet meer zomaar een Europees paspoort kopen, zegt Von der Leyen. 'Nog meer Russische functionarissen en leden van de elite rond de Russische regering, evenals hun families, en de mensen die hun gedrag mogelijk maken', kunnen strafmaatregelen verwachten.

Duitsland levert Oekraïne zware wapens uit legervoorraad

23:20 | De regering in Berlijn heeft zaterdag besloten uit de Duitse legervoorraad duizend antitankwapens en 500 luchtdoelraketten van het type Stinger aan Oekraïne te leveren. Dat gebeurt zo snel mogelijk.

'De Russische overval op Oekraïne markeert een keerpunt in de geschiedenis. Die bedreigt onze gezamenlijke naoorlogse orde', zei bondskanselier Olaf Scholz. 'In deze situatie is het onze plicht Oekraïne naar onze mogelijkheden te steunen bij de verdediging tegen het invasieleger van Vladimir Poetin. Duitsland staat pal aan de zijde van Oekraïne.'

Eerder op de dag had de regering-Scholz Nederland toestemming gegeven raketwerpers van Duitse makelij om tanks uit te schakelen naar Oekraïne te sturen. Ook de Baltische NAVO-partner Estland kreeg daartoe toestemming. Tot zaterdag weigerde Duitsland principieel de export van dodelijk oorlogstuig naar Oekraïne, dat daar al maanden om vroeg.

Duitsland zegde Kiev in eerste instantie alleen 5000 helmen toe. Die werden zaterdag overgedragen aan het Oekraïense leger. Tevens kwam er goedkeuring voor de levering van veertien extra-beveiligde, gepantserde voertuigen. Deze zijn bij uitstek geschikt om mensen te evacueren. Ook werd beloofd via Polen 10.000 ton brandstof te brengen. In de avonduren viel het besluit ook zwaarder materieel te leveren.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski, die Rusland zaterdag van genocide beschuldigde, was zeer ingenomen met de Duitse ommezwaai. 'Ga zo door, kanselier Scholz', reageerde hij op Twitter. 'De anti-oorlogscoalitie treedt op!'

Frankrijk volgde het Duitse voorbeeld. President Emmanuel Macron maakte bekend brandstof en militaire uitrusting naar Oekraïne te sturen om te helpen in de strijd tegen het invasieleger. Hij kondigde tevens extra economische maatregelen aan tegen Moskou. Onder die sancties 'het bevriezen van financiële bezittingen van Russische figuren' maar ook 'nieuwe', die in Europees verband kunnen worden genomen zoals Rusland afsluiten van het internationale betaalsysteem SWIFT.

Macron sprak zaterdag ook met Alexandr Loekasjenko, de sterke man van Belarus en bondgenoot van Poetin, over de rol van Minsk in de aanval op Oekraïne. Volgens de verklaring uit Belarus hebben beide leiders het gehad over 'de toekomst van Europa' en 'de relatie tussen Belarus en Rusland.' Loekasjenko herhaalde dat de strijdende partijen altijd welkom zijn voor vredesonderhandelingen. Macron liet weten Loekasjenko te hebben gevraagd 'zo snel mogelijk de terugtrekking van de Russische troepen van zijn grondgebied te eisen.'

Duitsland sluit luchtruim voor Russisch vliegverkeer

22:45 | Duitsland sluit zijn luchtruim voor Russische vliegtuigen. De Duitse minister van Transport heeft daartoe opdracht gegeven, meldt het ministerie op Twitter.

Eerder op de avond besloot luchtvaartmaatschappij Lufthansa al voorlopig niet meer naar of over Rusland te vliegen.

Biden stuurt wapens ter waarde van 350 miljoen naar Oekraïne

21:40 | President Joe Biden heeft een extra wapenzending naar Oekraïne goedgekeurd ter waarde van 350 miljoen dollar (310 miljoen euro). Dat heeft Pentagon-woordvoerder John Kirby zaterdag in een persbericht laten weten. De Amerikaanse president voerde vrijdag telefonisch overleg met zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodimir Zelenski over meer steun.

De VS haalt de nieuwe zending uit de eigen voorraad. Het gaat om antitankwapens, handvuurwapens, verschillende soorten munitie en kogelwerende vesten om de Oekraïense militairen in de voorste verdedigingslinie te beschermen. Sinds vorig jaar hebben de Amerikanen nu voor een miljard dollar hulp geleverd voor de beveiliging van Oekraïne.

'En de VS steunen Oekraïne niet alleen. Veel andere landen dragen eraan bij dat Oekraïne zich kan verweren tegen deze Russische agressie waarvoor geen enkele aanleiding bestond', aldus voormalig marineofficier Kirby.