
Volg hier de nieuwe liveblog van woensdag 2 maart:
Internationaal Gerechtshof buigt zich over oorlog Oekraïne
20:24 | Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag buigt zich volgende week over de oorlog in Oekraïne. President Volodimir Zelenski had het hoogste hof van de Verenigde Naties vorige week verzocht een oordeel te vellen over de Russische 'manipulatie' van het begrip genocide om de inval te rechtvaardigen. Hij heeft de VN-rechters gevraagd Moskou te bevelen de militaire operaties in Oekraïne te stoppen.
Het hof laat weten dat er maandag en dinsdag hoorzittingen over worden gehouden. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken is daarvan op de hoogte gesteld, maakte toprechter Joan Donoghue bekend.
De Oekraïense procureur-generaal zei eerder dat zijn land zal aantonen dat de Russische president Vladimir Poetin 'de oorlogscrimineel van de 21e eeuw' is. Rusland heeft Oekraïne beschuldigd van genocide op Russisch-sprekenden in de oostelijke regio Donbas. Daar zitten pro-Russische separatisten die sinds 2014 tegen het regeringsleger vechten, en er wonen ook veel mensen met een Russisch paspoort. Volgens Rusland is de 'speciale militaire missie' in Oekraïne nodig om Russen te beschermen.
PRESS RELEASE: the #ICJ will hold public hearings in the case concerning Allegations of Genocide under the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (#Ukraine v. #RussianFederation) on 7 and 8 March 2022 https://t.co/CPTJJQ1U7L pic.twitter.com/wDWUqgJn3w
— CIJ_ICJ (@CIJ_ICJ) March 1, 2022
Oekraïne haalt 250 miljoen euro op met oorlogsobligaties
20:19 | De Oekraïense overheid heeft dinsdag omgerekend 250 miljoen euro opgehaald met de uitgifte van speciale oorlogsobligaties om de strijd tegen Rusland te helpen financieren. Door geld te steken in deze leningen kunnen burgers, bedrijven en buitenlandse investeerders volgens het Oekraïense ministerie van Financiën de verdediging tegen de Russische invasie steunen.
Het gaat om een bedrag van 8,1 miljard Oekraïense grivna dat werd opgehaald met de uitgifte van de schuldpapieren. De Oekraïense overheid heeft ook een speciaal fonds opgezet waar mensen cryptomunten kunnen doneren. Daar zou nu al een bedrag van 27 miljoen euro aan digitale munten, zoals bitcoins, op zijn gestort.
Naast het financieren van de strijd tegen de Russische strijdkrachten wordt het ingezamelde geld ook gebruikt voor humanitaire doeleinden. zoals het helpen van slachtoffers van het oorlogsgeweld, aldus de Oekraïense regering.
Geen gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne, bevestigt Polen
19:29 | Polen stuurt geen militaire vliegtuigen om buurland Oekraïne bij te staan na de Russische invasie. Dat zou neerkomen op directe bemoeienis met het conflict, bevestigde president Andrzej Duda in een persconferentie met NAVO-chef Stoltenberg op een Poolse vliegbasis. Ook andere Oost-Europese EU-landen zien af van zo’n stap.
De Oekraïense krant The Kyiv Independent had bericht dat Polen, Slowakije en Bulgarije gezamenlijk zeventig gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne zouden leveren waarmee Oekraïense piloten overweg kunnen. Duda liet wel doorschemeren dat hij niet kan wachten om Oekraïne zoveel mogelijk hulp te bieden.
De NAVO heeft herhaaldelijk benadrukt geen troepen of vliegtuigen naar Oekraïne te sturen. Het westerse militaire bondgenootschap wil niet direct betrokken worden bij de oorlog.
Biden belt ruim halfuur met Oekraïense premier
19:20 | De Amerikaanse president Joe Biden heeft ruim een halfuur met de belaagde Oekraïense president Volodimir Zelenski gebeld. De twee hebben regelmatig contact sinds de Russische inval in Oekraïne vorige week.
Just had a conversation with @POTUS. The American leadership on anti-Russian sanctions and defense assistance to Ukraine was discussed. We must stop the aggressor as soon as possible. Thank you for your support!
— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 1, 2022
Oorlog in Oekraïne geeft pensioenfondsen kopzorgen
19:15 | De dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in februari opgelopen door de gestegen rente. Maar de oorlog in Oekraïne is reden voor zorg bij de fondsen, meldt onderzoeksbureau Aon. Die oorlog zorgt voor hogere prijzen voor energie en grondstoffen en zet aandelenkoersen naar verwachting de komende weken zwaar onder druk. De winst uit februari staat dus alweer op het spel.
De gemiddelde dekkingsgraad van de pensioenfondsen kwam in februari uit op 114 procent, van 110 procent in januari. Die toename was te danken aan de snel stijgende rente, omdat de markten verwachtten dat de Europese Centrale Bank (ECB) mogelijk al dit jaar een renteverhoging zou kunnen doorvoeren. Aandelen en obligaties deden het juist minder, maar door de hogere rente is het bedrag dat de pensioenfondsen nodig hebben voor alle verplichtingen ook lager.
Of de stijging genoeg is om de pensioenen te kunnen indexeren is lastig. Dat mag bij een dekkingsgraad van meer dan 110 procent, maar de pensioenfondsen voorzien waarschijnlijk dat de dekkingsgraad daar in maart weer onder gaat duiken. Om indexaties in beeld te houden, moeten er 'geen verdere klappen vallen', stelt Aon.
Olieprijzen stijgen flink door vanwege sancties tegen Rusland
19:06 | De olieprijzen zijn dinsdag hard doorgestegen vanwege onzekerheden over de toevoer van de brandstof nu Rusland hard getroffen wordt door westerse sancties. Een vat Amerikaanse olie steeg even voor 18.00 uur Nederlandse tijd met meer dan 10 procent in waarde en kwam uit op de hoogste stand sinds juni 2014. Later zakte de prijs weer iets terug.
Om de hoge olieprijzen tegen te gaan besloten de lidstaten van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) eerder op de dag om 60 miljoen vaten uit de strategische reserves vrij te geven, waarvan de helft voor rekening komt van de Verenigde Staten. Mogelijk kunnen de IEA-landen nog meer olie uit de strategische voorraden op de markt gaan brengen.
Oliekartel OPEC en bondgenoten als Rusland vergaderen woensdag over de productie, die momenteel elke maand geleidelijk wordt verhoogd. Er wordt niet verwacht dat de OPEC+ de oliekraan nog verder gaat opendraaien om zo de prijzen te drukken.
'Ik had het onderbuikgevoel dat we moesten vertrekken'
18:51 | Ondernemer Erik Gmelich Meyling is afgelopen weekend in Nederland aangekomen. Met zijn vrouw en kind is hij gevlucht voor de oorlog in Oekraïne, het land waar hij acht jaar zijn bedrijf had. 'Het voelt echt als het achterlaten van je huis en je bedrijf, maar je probeert altijd hoop te houden dat je weer een keer terug kan. Het is alleen zo moeilijk te zeggen wanneer', zegt Gmelig Meyling.
Zwitsers moederbedrijf Nord Stream 2 vraagt uitstel betaling aan
18:49 | Het in Zwitserland gevestigde moederbedrijf van de omstreden gaspijpleiding Nord Stream 2, die loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee, heeft uitstel van betaling aangevraagd. Dat zei economisch bestuurder Silvia Thalmann-Gut van het Zwitserse kanton Zug, waar dat bedrijf is gevestigd. Volgens haar zijn de lokale autoriteiten dinsdag ingelicht over het besluit om uitstel van betaling aan te vragen, waardoor een faillissement erg waarschijnlijk is.
Eerder op de dag meldde dat bedrijf, dat ook Nord Stream 2 heet, al dat de contracten met zijn werknemers zijn opgezegd als gevolg van Amerikaanse sancties. Daardoor verloren meer dan honderd mensen hun baan.
Vorige week had Duitsland vanwege de Russische oorlogsdreiging in Oekraïne al besloten dat het proces voor het verkrijgen van een vergunning voor Nord Stream 2 voorlopig wordt stilgelegd. De pijplijn waarmee gas rechtstreeks van Rusland naar Duitsland kan worden vervoerd, is klaar maar kan zonder die goedkeuring niet worden gebruikt. Het project is al langer omstreden. Met name de Verenigde Staten zien de verbinding als een mogelijkheid voor Rusland om druk op Europa op te voeren.
Het Zwitserse bedrijf is eigendom van het Russische staatsgasconcern Gazprom. Daardoor is Gazprom ook de eigenaar van de pijpleiding Nord Stream 2. Het bedrijf verwees eerder op de dag specifiek naar de Amerikaanse sancties als reden voor het opzeggen van de contracten met het personeel.
In het kanton Zug zijn meer Russische bedrijven gevestigd en Thalmann-Gut denkt dat er nog meer van hen in financiële problemen kunnen komen door de harde westerse sancties tegen Moskou.
EU-parlement: hardere acties om Rusland strategisch te verzwakken
18:29 | Het Europees Parlement eist hardere sancties tegen Rusland om het land strategisch te verzwakken. In een resolutie over de Russische agressie tegen Oekraïne eist het parlement dat het Kremlin alle militaire activiteiten in het land stopzet. En het veroordeelt de betrokkenheid van Belarussische dictator Alexandr Loekasjenko. Ook roept het parlement de EU-instellingen op de weg vrij te maken om Oekraïne de status van kandidaat-lidstaat te geven.
De tekst werd goedgekeurd met 637 stemmen voor, 17 tegen en 26 onthoudingen. Als enige van de 29 Nederlandse Europarlementariërs stemde Marcel de Graaff van Forum voor Democratie tegen, alle andere Nederlanders stemden voor.
Het parlement veroordeelt 'in de krachtigste bewoordingen de illegale, niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie tegen en invasie van Rusland'. De EU heeft snel gehandeld om Rusland te straffen, maar nu moet ook de invoer van Russisch olie en gas aan banden worden gelegd, vindt het parlement. Nieuwe EU-investeringen in Rusland en nieuwe Russische investeringen in de EU moeten worden verboden. Alle Russische banken moeten worden geblokkeerd uit het Europese financiële systeem en Rusland moet worden uitgesloten van het SWIFT-systeem, staat in het oordeel.
Weer klap voor ING op beurs vanwege sancties tegen Rusland
18:03 | ING kreeg dinsdag opnieuw een stevige klap op de Amsterdamse beurs. Net als een dag eerder werden banken en verzekeraars geraakt door de zware sancties die het Westen aan Rusland heeft opgelegd vanwege de inval in Oekraïne. ING daalde 10,7 procent. Maandag ging de bank, die van de Nederlandse banken de grootste blootstelling aan Rusland heeft, al 7,9 procent omlaag.
NAVO-ministers praten vrijdag over situatie Oekraïne
17:48 | De ministers van Buitenlandse Zaken van de dertig NAVO-landen komen vrijdag in Brussel bijeen om te overleggen over de situatie in Oekraïne. Secretaris-generaal Jens Stoltenberg leidt de vergadering in het hoofdkwartier van de militaire alliantie.
Wopke Hoekstra zal namens Nederland het overleg naar verwachting bijwonen. De NAVO heeft sinds de Russische invasie in Oekraïne meer materieel en troepen naar oostelijke lidstaten gestuurd, maar overweegt niet om militair in te grijpen in Oekraïne, dat geen lid is van het verbond.
IEA gaat 60 miljoen vaten oliereserves vrijgeven
17:32 | Lidstaten van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) gaan 60 miljoen vaten oliereserves vrijgeven om zo de hoge olieprijs tegen te gaan. De olieprijs is op zijn hoogste niveau sinds 2014 door de oorlog in Oekraïne. De IEA neemt dit besluit omdat er zorgen zijn over de oliereserves die in Rusland geraakt gaan worden door de strenge economische sancties van het Westen.
Russisch consulaat in Maastricht beklad: 'Hands off UKR'
17:13 | Het Russische consulaat in Maastricht is door onbekenden beklad in blauw en geel. Er zijn Oekraïense vlaggen op de muren en ramen gespoten. Ook is er in blauwe en gele letters 'Hands off UKR' in combinatie met een aantal teksten in cyrillische letterschrift, op de muren gezet.
Dinsdag sprak het consul lovend over Poetin, als de man de die Derde Wereldoorlog voorkomt, schrijft De Limburger. Ondernemer Baron Constantijn van Vloten (70) van het consulaat rechtvaardigt de oorlog in Oekraïne in bijna dezelfde woorden als Poetin. Wellicht dat deze uitspraken ervoor gezorgd hebben dat het gebouw van het consulaat een blauw-gele make-over heeft gekregen.
Onbekenden hebben ook het naamplaatje van het consulaat uit de muur geschroefd. Om verdere escalatie te voorkomen is de Russische vlag van het gebouw weggehaald.
Dodental in Charkov loopt verder op
17:08 | Lokale hulpdiensten meldden tien doden in de oostelijke stad Charkov, maar dat aantal loopt nu op. Hoeveel meer slachtoffers er zijn gevallen is nog niet duidelijk. Omdat Rusland zijn offensief nu in een rap tempo opvoert, neemt het dodental ook toe.
Tv-toren Kiev lijkt nog te staan, ondanks raketaanval
17:00 | Op beelden van onder andere correspondent Hans Jaap Melissen is te zien dat er een raketaanval op- of rondom een TV-mast in Oekraïne was gericht. De toren lijkt ondanks de aanval vooralsnog te staan.
Russische misdaden in Oekraïne nemen met het uur toe
16:40 | De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken laat weten dat de Russische misdaden in Oekraïne met het uur toenemen. Bij de raketaanvallen worden scholen, woonwijken en ziekenhuizen geraakt. Dit zegt Blinken in een videotoespraak bij de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in Genève.
Blinken waarschuwt voor een humanitaire ramp als Poetin een regering in Oekraïne instelt. Volgens hem zou de situatie rondom de mensenrechten 'alleen maar erger worden'.
Explosies in Kiev
16:12 | In Kiev zijn zojuist meerdere grote explosies gehoord. Het zou gaan om ontploffingen in het noordwesten van Kiev. Correspondent Hans Jaap Melissen deelt op twitter beelden van minstens één van de explosies. Op andere beelden wordt duidelijk dat de aanval gericht is op een TV-toren in Kiev. Onduidelijk is of doelwit de toren is, of omliggende gebouwen van televisiestations
Video vd twee de explosie. #kiev ik ga nu de schuilkelder in. pic.twitter.com/sGz7LMfh3j
— Hans Jaap Melissen (@HansJMelissen) March 1, 2022
BREAKING: The 385 m Kyiv TV tower has been targeted by a Russian strike. pic.twitter.com/3GfVGcK27W
— Conflict News (@Conflicts) March 1, 2022
Oekraïne ruilt Russische officier voor vijf Oekraïners
16:07 | In de regio Soemi in het noordoosten van Oekraïne is een Russische gevangengenomen officier vrijgelaten in ruil voor de vrijlating van vijf Oekraïense militairen. Dat meldt de gouverneur van de regio, Dmitro Zjivitskii, in een bericht op sociale media. Volgens de gouverneur is het de eerste keer dat gevangengenomen soldaten uitgeruild worden tijdens het conflict in Oekraïne.
De gouverneur deelt een video van een blonde man in handboeien, die in de Russische stad Omsk geboren zou zijn. In de video vertelt Zjivitskii dat de officier zal worden vrijgelaten in ruil 'voor Oekraïense strijders'. De video is nog niet geverifieerd.
Nederland geeft 100 miljoen garantie
16:04 | Nederland geeft een garantie aan de Wereldbank waarmee Oekraïne 100 miljoen euro extra kan lenen. Het kabinet hoopt zo de economie van het land te stutten en te voorkomen dat de staatskas leeg raakt, laat het ministerie van Financiën weten.
De Wereldbank had de aandeelhouders, waaronder Nederland, om meer geld gevraagd. Er is momenteel 350 miljoen euro beschikbaar, maar het land heeft meer middelen nodig. Met de garantie van Nederland kan de organisatie geld lenen op de financiële markten. Dat is voor Oekraïne zelf veel moeilijker geworden na de Russische inval in het land.
'Oekraïne verdient op alle mogelijke manieren onze steun, in dit geval via de Wereldbank', zegt minister van Financiën Sigrid Kaag in een verklaring bij de bekendmaking. Nederland behoudt volgens haar ministerie de mogelijkheid om de garantie op een andere manier te gebruiken als het zittende regime van president Volodimir Zelenski en premier Denys Shmyhal wordt verdreven. In dat geval zal Nederland het geld gebruiken 'ten gunste van de Oekraïense bevolking'.
Nederlandse bedrijven trekken zich nog niet terug
16:00 | Grote Nederlandse bedrijven hebben nog niet aangekondigd zich terug te trekken uit Rusland, vanwege de oorlog in Oekraïne. Onder andere Phillips, Heineken en ING zeggen de situatie in de gaten te houden, en nog te kijken naar wat sancties tegen Rusland precies voor gevolgen hebben. Dat terwijl andere grote buitenlandse bedrijven, zoals Shell en BP, wel hebben gezegd zich voornamelijk terug te trekken uit het land.
Atoomwaakhond kritisch op Rusland
15:25 | Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) gaat zich naar verluidt zeer kritisch uitlaten over de Russische invasie in Oekraïne. Het orgaan dat namens de VN over de nucleaire activiteiten waakt, houdt woensdag in Wenen spoedberaad over Oekraïne.
In een concepttekst voor de bijeenkomst van het IAEA-bestuur, waarin 35 landen zijn vertegenwoordigd, wordt scherpe kritiek geuit op de inval. Volgens diplomaten is er een meerderheid voor een 'veroordeling in de krachtigste termen van de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne'.
Er wordt nog wel onderhandeld over de tekst. Als die wordt afgezwakt zouden meer landen ervoor kunnen stemmen. Rusland is een van de leden van het bestuur van de organisatie, waarbij 173 landen zijn aangesloten.
Het beraad van woensdag gaat over de veiligheid van kerncentrales en de opslag van kernafval. Er zijn zorgen over het terrein van de in 1986 ontplofte reactor in Tsjernobyl, dat afgelopen week in Russische handen kwam. Hoewel er iets meer nucleaire straling is gemeten, vormt dat volgens het IAEA geen gevaar voor de volksgezondheid.
500 miljoen humanitaire hulp vanuit EU
15:20 | De Europese Commissie trekt 500 miljoen euro uit voor humanitaire steun aan Oekraïne. Het geld is bedoeld om de nood van burgers te verzachten en vluchtelingen te verzorgen, zei voorzitter Ursula von der Leyen tijdens een speciale zitting in het Europees Parlement.
De Russische invasie van Oekraïne is een 'moment van de waarheid', zei ze. 'De toekomst van dit continent staat op het spel.' Niet alleen antwoordt de EU met zware sancties tegen Rusland, maar ook met hulp aan Oekraïne. De 500 miljoen komt bovenop de 500 miljoen uit de EU-begroting voor de aankoop en levering van wapens en ander materiaal voor Oekraïne.
Von der Leyen sprak tijdens de zitting haar speciale dank uit aan Polen, Roemenië, Slowakije en Hongarije, de vier EU-buurlanden van Oekraïne, 'voor het opvangen van de duizenden mannen, vrouwen en kinderen die voor de Russische bommen zijn gevlucht. Ze zijn welkom en daarom stellen we een tijdelijke noodregeling voor om deze vluchtelingen een veilige status te geven, met toegang tot scholen, medische zorg en werk', zei ze.
Woensdag gaan Rusland en Oekraïne opnieuw in gesprek
15:10 | Rusland en Oekraïne gaan woensdag opnieuw in gesprek over de oorlog in Oekraïne. Dinsdag vonden er al eerste gesprekken plaats in Belarus, om zo te kijken of er een bestand plaats kan vinden. Volgens het Russische staatspersbureau Tass zal woensdag een tweede ronde onderhandelingen gehouden worden. Of het opnieuw plaats zal vinden in Belarus, is nog onduidelijk.
'Brood gaat duurder worden'
14:40 | De sancties tegen Rusland, vanwege de invasie in Oekraïne, hebben gevolgen voor de export van Nederlandse landbouw, zegt voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Nederland. 'Denk bijvoorbeeld aan de export van sierteelt, zoals planten, bollen en bloemen. Heel veel van die producten gaan vanuit Nederland naar Rusland.' Volgens hem raakt de oorlog in Oekraïne ook de import van bepaalde producten. 'Zoals de import van graan en maïs. Maar ook van zaden, zoals koolzaad en zonnebloempitten.' Oekraïne en Rusland zijn bij elkaar opgeteld goed voor 30 procent van de import van al die producten in Europa, benadrukt Van der Tak. 'Ons brood gaat dus duurder worden.' Helemaal als de oorlog lang duurt, verwacht hij. 'Er zijn mannen die het werk op de akkers stilleggen om te vechten voor hun land. Er wordt dan dus geen graan verbouwd. Dus als de oorlog lang duurt, gaat het ons zeker hard raken.'
Rusland kondigt aanval aan op Oekraïense veiligheidsdienst Kiev
14:40 | Rusland gaat locaties aanvallen die toebehoren aan de Oekraïense veiligheidsdienst in Kiev, schrijft persbureau RIA op basis van uitspraken van het Russische ministerie van Defensie. Ook komen er aanvallen op locaties van een speciale legereenheid van Oekraïne, welke precies is niet bekendgemaakt. Het ministerie roept mensen in de buurt van deze locaties op om de omgeving te verlaten.
Om hoeveel en welke locaties het gaat is niet bekendgemaakt, net als wanneer deze zullen worden aangevallen. Met de aanvallen zegt het Russische ministerie 'informatie-aanvallen' op Rusland te willen voorkomen.
Rusland wil voorkomen dat buitenlandse bedrijven vertrekken
14:08 | Rusland hoopt met het tijdelijke verbod voor buitenlandse investeerders op de verkoop van hun Russische bezittingen de uittocht van investeringen in het land te beperken. Het verbod moet ervoor zorgen dat buitenlandse investeerders 'een weloverwogen beslissing nemen die niet wordt gedreven door politieke druk', zei de Russische premier Michail Misjoestin dinsdag.
De Russische centrale bank heeft beurshandelaren maandag al verboden om buitenlanders onder meer Russische aandelen te laten verkopen. Met de maatregel wil het land zich beschermen tegen de ingrijpende sancties die zijn opgelegd door het Westen vanwege de invasie in Oekraïne. Ook blijft de beurs in Moskou de hele week dicht.
'Om het bedrijfsleven de kans te geven een weloverwogen beslissing te nemen, is een presidentieel bevel opgesteld om tijdelijke beperkingen op te leggen aan de verkoop van Russische activa door buitenlandse investeerders', verklaarde Misjoestin tijdens een vergadering van de regering.
'In het huidige sanctieklimaat worden buitenlandse ondernemers gedwongen om beslissingen te nemen onder politieke druk en niet op basis van economische factoren', aldus de premier, die geen nadere details gaf over de tijdelijke verkoopbeperkingen. 'We verwachten dat degenen die in ons land hebben geïnvesteerd hier verder kunnen blijven werken en we praten graag met investeerders die bereid zijn mee te denken.'
Scholz waarschuwt voor meer sancties als Rusland niet terugtrekt
13:50 | De Duitse bondskanselier Olaf Scholz waarschuwt Rusland dat er meer sancties kunnen volgen als het leger zich niet terugtrekt uit Oekraïne. "Maak een einde aan het bloedvergieten."
Scholz zei tegen verslaggevers dat het Russische leger moet vertrekken uit Oekraïne en dat het moet stoppen met vijandigheden. De problemen kunnen volgens de Duitser het beste worden uitgesproken. 'We gaan zeker meer sanctiemaatregelen toevoegen. Oekraïne vecht nu om te overleven', zegt Scholz.
Lokale hulpdiensten melden zeker tien doden in Charkov
13:35 | Er zijn zeker tien mensen overleden door de Russische beschietingen dinsdag in het centrum van de Oost-Oekraïense stad Charkov. Verder zijn er twintig mensen gewond geraakt, aldus lokale hulpdiensten. Zij laten weten dat reddingsdiensten tien mensen levend onder het puin hebben gevonden. De raketten kwamen neer in woonwijken en op het gebouw van het stadsbestuur. Volgens de regionale autoriteiten zouden er onder meer kruisraketten zijn afgevuurd. In Charkov wonen 1,4 miljoen mensen, het is de tweede stad van Oekraïne.
Geëmotioneerde journalist legt een beschaamde Boris Johnson het vuur aan de schenen
“NATO is afraid of World War III. But it has already started. And it’s Ukrainian children taking the hit”
— Carole Cadwalladr (@carolecadwalla) March 1, 2022
Brilliant, impassioned question from Ukrainian journalist to Boris Johnson. Who looks shocked & shamed. As he should be. (h/t @lisaocarroll)
pic.twitter.com/lwCGAE5Inj
Rusland weerhoudt Westerse bedrijven hun Russische investeringen te verlaten
13:15 | De Russische premier Mikhail Mishustin zegt in een videoboodschap dat Rusland Westerse bedrijven zal verhinderen hun Russische investeringen in de steek te laten.
Russia is temporarily banning western companies from exiting Russian investments, PM Mikhail Mishustin says. pic.twitter.com/g2E0kC3eim
— max seddon (@maxseddon) March 1, 2022
Zelenski in live-video aan EU: niemand zal ons breken
13:05 | Niemand zal ons kapot maken, zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski in een live-videostream tegen het Europees Parlement. 'Niemand zal ons breken. Wij zijn sterk. We willen onze kinderen zien opgroeien.' Zelenski hield een emotionele toespraak tijdens een speciale zitting van het parlement in Brussel. Hij zei dat hij het parlement niet met een 'goedemorgen, goedemiddag, of goedenavond' kan begroeten, 'want de dagen zijn niet goed en voor sommigen zelfs de laatste dag'.
Britse premier: duidelijk dat Poetin gaat falen in Oekraïne
13:00 | De Britse premier Boris Johnson denkt dat het nu al duidelijk is dat de Russische president Vladimir Poetin gaat falen in Oekraïne. Johnson zegt dat het de beste oplossing zou zijn als Poetin zijn leger beveelt zich terug te trekken naar Rusland.
De premier is in Polen voor overleg over de situatie in Oekraïne. Tijdens een persconferentie noemde hij het onwaarschijnlijk dat Poetin nog een gesprekspartner kan blijven bij eventuele vredesoverleggen tussen Rusland en Oekraïne. 'Wat iedereen in de internationale gemeenschap zich moet beseffen is dat de uitkomst van de onderhandelingen aan de Oekraïners is. Het gaat erom wat zij willen, zij beslissen over de toekomst van hun land', aldus Johnson.
De Britse premier zegt dat hij klaar is om de druk op Rusland lang hoog te houden. 'De sancties werken nu al', constateert hij. Het is volgens Johnson belangrijk dat Europa snel stopt met het gebruiken van Russische olie en gas.
Volgens Johnson moet er worden gerekend op nog veel meer vluchtelingen en een grotere humanitaire crisis in Oekraïne. 'Het aantal vluchtelingen kan oplopen tot miljoenen.' Het Verenigd Koninkrijk trekt 220 miljoen pond (263 miljoen euro) uit voor humanitaire hulp. Ook worden de nareisregels verruimd, waardoor ongeveer 200.000 Oekraïners zich bij familie in het Verenigd Koninkrijk kunnen voegen.
Deutsche Post DHL schort pakketleveringen naar Rusland op
13:00 | De Duitse post- en pakketbezorger Deutsche Post DHL heeft zijn dienstverlening naar Rusland opgeschort. De onderneming meldt dinsdag op haar website "tot nader order" geen zendingen naar Rusland meer te accepteren. Het logistieke bedrijf verklaarde afgelopen zondag al zijn bezorgdiensten van en naar Oekraïne tijdelijk op te schorten en als gevolg daarvan geen DHL-zendingen van en naar het land te accepteren.
Lviv bereidt zich 'koortsachtig' voor op komst Russische leger
12:55 | In de West-Oekraïense stad Lviv wordt koortsachtig gewerkt aan de afweer tegen het Russische leger. De stad wordt gezien als belangrijk doelwit zodra de Russen meer vorderingen maken in het oosten en voornamelijk in het zuiden van Oekraïne. Dat zegt correspondent Joost Bosman vanuit Lviv.
NAVO-leden investeren meer in Defensie door Russische dreiging
12:45 | Door de Russische inval in Oekraïne staat het ineens weer hoog op de agenda: investeren in Defensie. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere NAVO-lidstaten is de roep om meer geld te steken in het leger luider geworden. Verschillende landen willen ineens weer voldoen aan de NAVO-norm om minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product te investeren in het leger.
Beurzen verder omlaag door oorlog in Oekraïne
12:20 | De Europese aandelenbeurzen zakten dinsdag dieper in het rood door de oorlog in Oekraïne. De vrees dat de zware sancties van het Westen tegen Rusland ook een grote impact zullen hebben op de wereldeconomie hield de markten in de greep. Ook de opmars van een groot Russisch militair konvooi richting de Oekraïense hoofdstad Kiev zorgde voor terughoudendheid.
De AEX-index op Beursplein 5 noteerde rond het middaguur 1,4 procent lager op 719,45 punten. De MidKap zakte 1,5 procent tot 1011,95 punten. De beurzen in Frankfurt en Parijs verloren tot 2,3 procent. Londen hield het verlies beperkt tot 0,7 procent.
In Moskou blijft de beurs de hele week dicht. Alleen de handel in vreemde valuta gaat voorlopig door. De Russische roebel steeg licht in waarde na de koersval een dag eerder die volgde op de zwaardere sancties tegen Rusland.
Rentestap ECB dit jaar onwaarschijnlijker door inval in Oekraïne
12:05 | De kans dat de Europese Centrale Bank (ECB) nog dit jaar de rente zal verhogen lijkt door de Russische de inval in Oekraïne en de daaropvolgende sancties tegen Rusland een stuk onwaarschijnlijker. Volgens handelaren en analisten is het aannemelijk dat de ECB wacht met een rentestap vanwege de economische gevolgen van de oorlog.
Volgens ramingen van persbureau Bloomberg wordt op de financiële markten nu alom rekening gehouden met een eerste rentestap in 2023. Bij een eerdere raming werd nog ingezet op een eerste rentestap dit najaar, waarbij de depositorente voor het eerst sinds 2014 weer op nul zou uitkomen. Nu is het nog zo dat banken moeten betalen om geld bij de ECB te stallen.
De ECB zei onlangs de gevolgen van het conflict voor de economie van de eurozone nauwlettend in de gaten te houden. Eerder was de verwachting dat de ECB zijn steunpakket versneld zou afbouwen. Dat zou ook ruimte bieden voor een renteverhoging dit jaar. Vanwege de hoge inflatie zinspelen verschillende ECB-leden hier al enige tijd op.
De Russische inval in Oekraïne maakt dat de situatie anders is. Zo stegen de prijzen voor olie en gas sterk, wat weer effect heeft op de inflatie. Ook sancties tegen Rusland hebben een prijsopdrijvend effect. Die inval kan er ook toe leiden dat beleidsmakers voorzichtiger zijn en de afbouw van de steunpakketten vertragen om de economie een extra steuntje te blijven geven.
Sancties veranderen houding Rusland richting Oekraïne niet
12:00 | Westerse sancties veranderen de houding van Rusland ten opzichte van Oekraïne niet. De woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, zegt dat de strafmaatregelen geen effect hebben op Rusland. Peskov zei verder dat er geen sprake is van oorlogsmisdaden in Oekraïne. Hij verwees alle vragen over de oorlog door naar het ministerie van Defensie. Hij wilde ook niet zeggen of Rusland vindt dat Oekraïne wordt geregeerd door nazi's. Dat is een standpunt dat Rusland al vaak heeft uitgesproken.
'Zelenski is de rechtmatige president van Oekraïne', aldus Peskov. Volgens de woordvoerder zijn er nog geen plannen voor een gesprek tussen Zelenski en Poetin. Het overleg tussen beide landen gaat volgens hem nog gewoon door. 'Het is nog te vroeg om in te schatten waar we staan na de gesprekken.'
Oekraïne roept cryptomarktplaatsen op tot extra sancties tegen Russen
11:50 | De Oekraïense vice-premier Mykhailo Fedorov heeft cryptomarktplaatsen gevraagd het voor alle Russen onmogelijk te maken om digitale munten te kopen. Daarmee roept hij de marktplaatsen op om verder te gaan dan de huidige sancties. Op dit moment worden gesanctioneerde Russen al geblokkeerd in het handelen.
Rusland blijft in Oekraïne tot doelen zijn bereikt
11:40 | Rusland blijft in Oekraïne tot alle doelen zijn bereikt, zegt minister van Defensie Sergej Sjojgoe dinsdag. De minister zegt dat het streven is om Oekraïne te demilitariseren en te ontdoen van 'nazi's'. 'Rusland beschermt zichzelf ook tegen militaire dreiging die is gecreëerd door het Westen', zei Sjojgoe. Het is volgens de minister niet de bedoeling Oekraïne te bezetten.
De Britse premier Boris Johnson zei tijdens een bezoek aan Polen dat het Westen de sancties in stand houdt zolang als nodig is. 'Rusland heeft onze eenheid onderschat. De sancties hebben nu al een dramatisch effect en we zijn klaar om die aan te scherpen.'
Ruim 660.000 mensen gevlucht uit Oekraïne
11:35 | Meer dan 660.000 mensen zijn de afgelopen zes dagen Oekraïne ontvlucht en naar een buurland gereisd, aldus de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Volgens de VN zijn er berichten van mensen die tot 60 uur moesten wachten voordat ze Polen binnenkwamen en stonden er wachtrijen aan de Roemeense grens tot 20 kilometer lang. De meeste vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen.
Er zijn ook veel Oekraïners die in eigen land op zoek zijn naar een veilig heenkomen. Op meerdere plekken vinden dinsdag explosies en beschietingen plaats, waaronder in havenstad Marioepol en een militaire basis in Ochtirka, circa 300 kilometer ten oosten van hoofdstad Kiev. Ruim 100 burgers zijn omgekomen in de eerste dagen van de Russische invasie, meldden de Verenigde Naties maandag.
'Trek Europese paspoorten Russische oligarchen in'
11:30 | Vrijwel alle denkbare economische sancties zijn al ingezet tegen Rusland, maar toch heeft de EU nog wat ijzers in het vuur: de zogeheten gouden paspoorten. De paspoorten worden veelal verstrekt door Malta, Cyprus of Bulgarije aan vermogende buitenlanders. In ruil voor veel geld kunnen bijvoorbeeld Russische oligarchen een EU-paspoort krijgen. De Zweedse EU-minister wil dit een halt toeroepen.
Diplomaten verlaten zaal bij videoboodschap Lavrov
11:25 | De Oekraïense ambassadeur en diplomaten van andere landen hebben de zaal verlaten toen een videoboodschap van de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov werd afgespeeld bij een conferentie over ontwapening in Genève. Het weglopen was een protest tegen de Russische invasie van Oekraïne.
Lavrov zou eigenlijk naar de conferentie toevliegen, maar dat kon niet meer door het sluiten van het Europese luchtruim voor Russische vliegtuigen. Hij zei dinsdag dat de NAVO geen militaire bases moet bouwen in voormalige Sovjet-landen en dat Amerikaanse nucleaire wapens weg moeten uit Europa.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba sprak de conferentie ook toe via een videoverbinding. Hij zei dat Rusland oorlogsmisdaden pleegt in Oekraïne. Kuleba noemde het bombardement op Charkov als voorbeeld. Daar worden burgerdoelen aangevallen met Russische raketten
In Genève wordt een door de Verenigde Naties gesteunde ontwapeningsconferentie gehouden waar verscheidene landen aan deelnemen, inclusief de Verenigde Staten. Er staat een zitting 'op hoog niveau' gepland. Het neutrale Zwitserland is geen lid van de EU, maar volgt op de meeste punten het beleid van de unie. Genève is een diplomatieke hoofdstad geworden omdat er van 1919 tot 1946 de Volkenbond was gevestigd, een voorloper van de VN.
NS: Oekraïense vluchtelingen kunnen gratis met trein in Nederland
11:20 | Oekraïense vluchtelingen kunnen gratis met de trein reizen in Nederland. NS meldt dinsdag dat Oekraïners die hun land ontvluchten vanwege de oorlog een treinkaartje kunnen krijgen door hun paspoort of ID-bewijs te laten zien.
Volgens een woordvoerder reizen vluchtelingen uit Oekraïne via bijvoorbeeld Duitsland, België of Frankrijk naar Nederland. 'In die landen krijgen ze een treinkaartje op basis van de regels die daar gelden. Als ze in onze treinen komen accepteren wij dat kaartje in combinatie met hun paspoort als ticket naar Nederland.'
TotalEnergies investeert niet meer in nieuwe projecten Rusland
11:15 | TotalEnergies zal niet langer geld steken in nieuwe energieprojecten in Rusland. De Franse onderneming doet daarmee een bescheiden concessie aan de toenemende politieke druk om Rusland economisch te isoleren vanwege de inval in Oekraïne. TotalEnergies gaat namelijk niet zo ver als branchegenoten BP, Equinor en Shell, die hun handen aftrekken van Rusland.
TotalEnergies is betrokken bij grote projecten voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) in Rusland. De Russische activiteiten van het Franse concern zijn goed voor circa 1,5 miljard dollar van zijn totale kasstroom, wat neerkomt op 5 procent van het totaal. TotalEnergies bezit ongeveer een vijfde van de gasproducent Novatek. Ook hebben de Fransen een groot belang in het Yamal lng-project, Ruslands grootste producent van vloeibaar gemaakt aardgas. Ook heeft TotalEnergies een aandeel van 10 procent in de toekomstige ontwikkeling van Arctic LNG 2.
Oekraïne: Marioepol stevig in handen
11:05 | Het Oekraïense leger heeft sinds dinsdagochtend de zuidelijke havenstad Marioepol onder controle, meldt het Oekraïense persbureau UNIAN op basis van de regering. De stad in de regio Donetsk was de afgelopen dagen het toneel van felle gevechten tussen het Russische en Oekraïense leger. Door de Russische luchtaanvallen is de stroom in de stad uitgevallen. Ook is een deel van de internet- en telefoonverbindingen uitgevallen. De stad aan de Zwarte Zee is een van de belangrijkste havens van Oekraïne.
'Marioepol en Volnovacha zijn van ons!', liet het hoofd van de regio weten op een bericht op Facebook. Volnovacha ligt ook in de regio Donetsk, maar meer landinwaarts dan de havenstad. 'De twee steden staan onder druk van de vijand, maar ze houden stand.'
In een bericht via Telegram hebben de regionale autoriteiten van Donetsk laten weten dat er in overleg met de Russen wegen vrij zijn voor burgers om Marioepol te verlaten tot 2 maart. 'We garanderen de veiligheid van het verkeer op delen van de E58-snelweg, zowel in de richting van de regio Zaporizja als naar het grondgebied van de Russische Federatie', zo staat in het bericht.
Een door Rusland gesteunde separatistische leider in Oost-Oekraïne zei dat zijn troepen dinsdag Marioepol willen omsingelen, aldus persbureau RIA.
Topbankier waarschuwt voor 'onbedoelde gevolgen' SWIFT-sancties
10:55 | De uitsluiting van een aantal Russische banken van het interbancaire communicatiesysteem SWIFT kan 'onbedoelde gevolgen' hebben, onder meer dat Rusland erin slaagt om met een manier te komen om de sanctie te omzeilen. Daarvoor waarschuwt Jamie Dimon, de topman van de grote Amerikaanse bank JPMorgan Chase en een grote naam in de financiële wereld.
Inval Poetin 'totale miscalculatie'
11:00 | Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies noemt de inval van Poetin een 'totale miscalculatie'. Volgens De Wijk dacht Poetin op veel plekken als een bevrijder te worden binnengehaald, bijvoorbeeld in Charkov dat voor de helft uit Russen bestaat, maar dat pakte anders uit. 'Een totale miscalculatie, hij dacht echt dat denazificering wel in goede aarde zou vallen.'
Meerderheid Russen steunt Poetin in oorlog Oekraïne
10:50 | Het zware sanctiepakket van Europa en de VS kan ervoor zorgen dat de Russische bevolking nog meer tegen het Westen in opstand komt. Dat zegt historicus en Rusland-deskundige Marc Jansen. Uit een nieuwe peiling blijkt dat 68 procent van de Russische bevolking Poetin steunt in de oorlog met Oekraïne. 'Protest is heel beperkt'.
Orkest München ontslaat Russische chef-dirigent Valeri Gergiev
10:50 | Het Münchner Philharmoniker orkest heeft de Russische chef-dirigent Valeri Gergiev ontslagen vanwege zijn vriendschap met Vladimir Poetin en omdat hij weigerde afstand te nemen van de Russische inval in Oekraïne. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest staat voor dezelfde beslissing, want daar is Gergiev ook aan verbonden.
KLM heeft geen zicht op mogelijk gestrande reizigers in Rusland
10:35 | KLM heeft geen zicht op hoeveel Nederlandse klanten zich nog in Rusland bevinden die het land willen verlaten. Dat meldt de luchtvaartmaatschappij desgevraagd.
KLM heeft zeker tot eind maart alle vluchten naar Moskou en Sint-Petersburg geannuleerd, ook omdat Rusland zijn luchtruim heeft gesloten. Daardoor vliegt KLM voorlopig ook niet meer over Rusland naar andere bestemmingen. KLM liet zaterdag twee vluchten die op weg waren naar Rusland nog rechtsomkeert maken.
YouTube blokkeert Russische media
10:30 | YouTube blokkeert met onmiddellijke ingang de videokanalen in heel Europa van Russisch persbureau Sputnik en televisienetwerk RT. Beide worden gefinancierd door de Russische staat. Ze worden geblokkeerd vanwege 'de situatie in Oekraïne', liet moederbedrijf Alphabet Inc. dinsdag weten in een verklaring.
Afgelopen weekend maakte YouTube al bekend dat verschillende Russische YouTube-kanalen voorlopig geen geld meer verdienen met hun video-uitzendingen, door de mogelijkheid om inkomsten te genereren te blokkeren. Dat gold al voor RT (voorheen Russia Today), een pro-Russische nieuwszender.
YouTube volgt nu het voorbeeld van Meta, het moederbedrijf van Facebook. Dat liet maandag weten de toegang van RT en Sputnik op al haar platforms in Europa te beperken vanwege het conflict in Oekraïne.
Maersk stopt containervervoer naar Rusland
10:09 | Vrachtschipvervoerder Maersk stopt al het vervoer van en naar Rusland in reactie op de Westerse sancties tegen het land. Eerder besloten containervervoerders NE, Hapag Lloyd en het Zwitserse MSC dit ook al. De ban geldt niet voor voedsel, medische en humanitaire goederen die van en naar Rusland vervoerd worden, zo meldt Maersk.
'Russische economie stort ineen'
09:43 | De strenge economische sancties tegen Rusland naar aanleiding van de aanval op Oekraïne veroorzaken volgens de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire de ineenstorting van de Russische economie.
Le Maire zei ook dat er in Frankrijk een speciale onderzoekseenheid komt 'om elke Russische oligarch in Frankrijk te identificeren'. Dan kunnen hun tegoeden en bezittingen worden bevroren en in beslag genomen worden, aldus de bewindsman. 'Zo zullen we het hart van de Russische macht treffen.'
De regering van de Russische president Vladimir Poetin stoelt voor een belangrijke deel op de middelen en macht van steenrijke ondernemers en hun grote bedrijven. Zij worden oligarchen genoemd. Velen hebben vermogens uit Rusland naar het Westen gesluisd.
Shell verwacht verlies bij afstoten Russische bedrijven
09:35 | Na BP en het Noorse Equinor trekt ook Shell zich grotendeels terug uit Russische bedrijven. Shell wil onder meer volledig stoppen met de samenwerking met Gazprom. Ook stoot het zijn belang van meer dan een kwart in het LNG-project Sachalin 2 af. De waarde van de Russische aandelen stonden vorig jaar voor ongeveer 2,7 miljard euro in de boeken. De verwachting is er niet bij het bedrijf dat de aandelen voor dat bedrag verkocht gaan worden en er dus verlies geleden gaat worden op de verkoop.
'Westen mogelijk betrokken bij oorlog door beelden humanitaire ramp'
09:30 | Dat de strijd zich overal in Oekraïne intensiveert geeft aan dat Poetin gefrustreerd is geraakt over de trage vooruitgang die geboekt wordt en dat hij het geweldniveau aan het opvoeren is. Dit zegt oud-luchtmachtofficier en defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Wijninga denkt dat het Westen mogelijk niet lijdzaam blijft toekijken wanneer een humanitaire ramp zich voltrekt in Kiev.
Visa en Mastercard sluiten Russische instellingen af van netwerk
09:10 | Creditcardmaatschappijen Visa en Mastercard hebben meerdere Russische financiële instellingen van hun netwerk geblokkeerd. Daarmee voldoen de Amerikaanse bedrijven aan de sancties die zijn opgelegd tegen Rusland vanwege de invasie in Oekraïne.
De sancties zouden de creditcardmaatschappijen ook verplichten om de toegang tot het netwerk op te schorten voor Russen en Russische instellingen die op een zwarte lijst staan. De Verenigde Staten hebben onlangs verschillende Russische financiële bedrijven aan de lijst toegevoegd, waaronder de centrale bank van het land en de op één na grootste kredietverstrekker VTB.
Visa zei dat het onmiddellijk actie heeft ondernomen om ervoor te zorgen dat de sancties worden nageleefd. Het bedrijf voegde eraan toe dat het 2 miljoen dollar zal doneren voor humanitaire hulp. Mastercard beloofde ook 2 miljoen dollar bij te dragen.
Raketaanvallen in het centrum van Oost-Oekraïense stad Charkov
09:10 | In de Oost-Oekraïense stad Charkov hebben dinsdagochtend Russische raketten het centrum getroffen, meldt het hoofd van de regio, Oleg Sinegoebov. De raketten zouden zijn gevallen in woonwijken en op het gebouw van het stadsbestuur. Volgens Sinegoebov zouden er onder meer kruisraketten zijn afgevuurd. Het is nog onduidelijk of er doden of gewonden zijn gevallen door de raketaanvallen. Maandag vielen er zeker elf burgerdoden door Russische beschietingen in Charkov. Charkov is met ongeveer 1,4 miljoen inwoners de tweede stad van Oekraïne.
Missile attack on the Kharkiv regional administration, Sumska 64. Grad shelling at residential areas. Putin now in total war with Ukraine. pic.twitter.com/eXyfA4E4YI
— Maria Avdeeva (@maria_avdv) March 1, 2022
Renteverhoging Kirgizië mede vanwege oorlog in Oekraïne
08:55 | De centrale bank van Kirgizië heeft de rente in het Centraal-Aziatische land flink verhoogd. Volgens de instelling in Bishkek was ingrijpen niet alleen nodig omdat de inflatie wereldwijd hard is opgelopen, maar ook vanwege nieuwe geopolitieke risico's als gevolg van de nauwe economische banden van de voormalige Sovjetstaat met Rusland.
De stap laat zien dat de Russische inval in Oekraïne ook economische impact kan hebben in andere landen die vroeger deel uitmaakten van de voormalige Sovjet-Unie. Het onder meer aan Tadzjikistan en China grenzende Kirgizië is weliswaar geen buurland van Rusland, maar de economie is toch nog sterk verweven met die van de Russen.
Het belangrijkste rentetarief gaat er van 8,5 naar 10 procent. Daarmee grijpt de Kirgizische centrale bank niet zo hard in als de Russische centrale bank onlangs. Om de koersval van de Russische roebel en hogere inflatie tegen te gaan, is het belangrijkste rentetarief in Rusland verhoogd van 9,5 procent naar 20 procent. Eigenlijk had de Russische centralebankbaas Elvira Nabiullina zelfs nog met een krachtigere actie willen komen. Maar ze heeft toegegeven dat de internationale sancties richting de centrale bank dat verhinderden. Zo kon niet worden voorkomen dat de roebel maandag fors aan waarde inleverde.
Recordoogst Australië helpt bij graantekort door oorlog Oekraïne
08:50 | De Australische recordoogst van tarwe valt dit jaar naar verwachting nog groter uit dan gehoopt dankzij gunstige weersomstandigheden. De zorgen over wereldwijde graantekorten door droogte elders in de wereld en de oorlog in Oekraïne, de grote graanschuur van Europa, nemen daardoor wat af.
De oogst in Australië, een van 's werelds grootste exporteurs van graan, wordt geschat op 36,3 miljoen ton, blijkt uit een rapport van overheidsorganisatie Abares. Dat is ongeveer 5,5 procent meer dan eind november werd voorspeld. Sommige particuliere voorspellers gaan zelfs nog verder, waarbij IKON Commodities de oogst op 39 miljoen ton schat.
De wereldwijde graanmarkt is in grote beroering gebracht door de Russische invasie van Oekraïne. Handelaren zijn terughoudend om nieuwe deals met de twee landen aan te gaan na de zware sancties van het Westen tegen Rusland. Rusland en Oekraïne vertegenwoordigen meer dan 25 procent van de wereldwijde export van tarwe en ongeveer een vijfde van de maïsverkoop en een vergelijkbaar aandeel voor gerst. De prijzen van tarwe en maïs gingen maandag stevig omhoog op de beurs in Chicago in een reactie op de nieuwe sancties.
Beurzen blijven in greep van zware sancties tegen Rusland
08:10 | De zware sancties van het Westen tegen Rusland zullen naar verwachting de Europese beurshandel dinsdag opnieuw in de greep houden. De bankensector kreeg maandag al rake klappen door het afsluiten van verschillende Russische banken van het internationale betalingssysteem SWIFT. Defensiebedrijven lieten daarentegen stevige winsten zien doordat landen meer gaan uitgeven aan wapentuig.
De AEX-index op Beursplein 5 koerst af op een vrijwel vlak begin van de nieuwe beursmaand. Ook de andere Europese beurzen lijken met kleine koersuitslagen te openen. Buiten het Damrak kwamen onder meer de Duitse webwinkel Zalando en maaltijdboxenbedrijf HelloFresh met cijfers.
In de Aziatische regio gingen de belangrijkste aandelenmarkten dinsdag vooruit, mede dankzij positieve cijfers over de Chinese industrie. De Nikkei in Tokio eindigde 1,2 procent hoger.
De aandelenbeurs in Moskou blijft de hele week dicht. Rusland heeft in een reactie op de sancties de verkoop van Russische aandelen door buitenlanders verboden. Alleen de handel in vreemde valuta gaat voorlopig door. De Russische roebel toonde wat herstel na de koersval een dag eerder die volgde op de zwaardere sancties tegen Rusland.
Op het Damrak gaat de aandacht uit naar Shell. Het olie- en gasconcern trekt zich grotendeels terug uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Daarmee volgt Shell het voorbeeld van het Britse BP en het Noorse Equinor, die ook al aankondigden afscheid te nemen van samenwerkingen met Russische staatsbedrijven. De boekwaarde van de Russische belangen bedraagt zo'n 2,7 miljard euro en Shell verwacht een verlies te lijden op de verkoop.
De euro was 1,1204 dollar waard, tegen 1,1228 dollar een dag eerder. De prijs van Amerikaanse olie steeg 1,7 procent tot 97,35 dollar per vat. Brentolie werd 1,9 procent duurder op 99,86 dollar per vat.
Taekwondobond ontneemt president Poetin eretitel en zwarte band
08:05 | De Russische president Vladimir Poetin is ook zijn eretitel en zwarte band van de internationale taekwondobond kwijt. 'We zijn met onze gedachten bij de oorlog in Oekraïne', laat de bond weten. "We hopen op een snel einde van de oorlog."
Poetin, die vorige week opdracht gaf voor het binnenvallen van Oekraïne, is voor zover bekend geen beoefenaar van taekwondo. Hij deed in het verleden wel aan judo. De internationale judofederatie schorste hem zondag al als erevoorzitter.
Veel grote sportorganisaties leggen Rusland sancties op na de inval in Oekraïne. Wereldvoetbalbond FIFA en de Europese voetbalbond UEFA hebben Rusland tot nader order van het internationale voetbal geschorst. Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) wil dat sportbonden wereldwijd geen sporters uit Rusland en Belarus mee laten doen aan evenementen.
De finale van de Champions League van dit seizoen in verplaatst van Sint-Petersburg naar Parijs. De race van de Formule 1 in Sotsji is van de kalender gehaald.
Zeventig doden gemeld bij aanval op Oekraïense basis
08:00 | Bij Russische beschietingen van een militaire basis in Ochtirka, circa 300 kilometer ten oosten van Kiev, zijn volgens Oekraïense meldingen meer dan zeventig Oekraïense militairen omgekomen. Aantallen slachtoffers zijn niet te verifiëren in de strijd.
Uit het zuiden van Oekraïne wordt een opmars gemeld van Russische troepen rond en in Cherson. Deze haven aan de rivier de Djnepr en aan de Zwarte Zee zou zijn omsingeld, Russische militairen zouden rond de stad controleposten hebben opgezet volgens burgemeester Igor Kolichajev. Russische infanteristen zouden vanuit het oosten de stad ingaan.
Boeing sluit kantoor in Kiev en legt campus in Moskou stil
07:50 | Vliegtuigfabrikant Boeing heeft zijn kantoor in Kiev gesloten vanwege de oorlog in Oekraïne. Daarnaast zijn de werkzaamheden op de trainingscampus van het Amerikaanse concern in Moskou tijdelijk stilgelegd.
Wat de Russische inval in Oekraïne op de langere termijn betekent voor de banden van Boeing met de regio is niet duidelijk. Een woordvoerster sprak van "gepauzeerd" maar trad in antwoorden op vragen van persbureau Bloomberg niet in detail. Ook is niet duidelijk hoeveel medewerkers van Boeing er precies aan de slag waren op de betreffende vestigingen. Wereldwijd telt het concern meer dan 140.000 medewerkers.
'Europese vliegtickets naar Azië duurder door sluiten Russisch luchtruim'
07:50 | Vliegtickets naar Noordoost Azië worden waarschijnlijk duurder bij Europese maatschappijen omdat ze niet meer over Rusland mogen vliegen. Daardoor moeten zij naar de zuidelijke, langere route uitwijken. Dat kost meer geld, verwachten experts die BNR sprak. Hun Aziatische concurrenten hebben daar geen last van.
'100 miljard voor Duitse defensie vloeit deels naar Nederland'
07:20 | Een deel van 100 miljard euro die Duitsland gaat investeren in defensie komt bij Nederlandse bedrijven terecht, zeggen experts tegen BNR. Ons land heeft een sterk ontwikkelde defensie-industrie en levert al fregatten en pantservoertuigen aan het Duitse leger.
Oekraïne: Vijf Russische gevechtsvliegtuigen neergehaald
06:40 | De Oekraïense strijdkrachten zeggen maandag vijf Russische gevechtsvliegtuigen en een helikopter te hebben neergehaald. De Oekraïense luchtmacht maakte deze cijfers dinsdagochtend bekend. De toestellen werden neergeschoten terwijl ze aanvallen uitvoerden op de plaatsen Vasilkov en Brovary, in de omgeving van de hoofdstad Kiev. Daar zou ook een Russische kruisraket door de luchtafweer zijn neergehaald. De Russische verliezen zijn niet te verifiëren.
Bulgaarse, Poolse en Slovaakse gevechtsvliegtuigen voor Oekraïne
06:05 | Drie Europese landen zullen gezamenlijk 70 gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne leveren. Het gaat om Bulgarije, Polen en Slovakije, schrijft de Oekraïense krant The Kyiv Independent.
Josep Borrell, verantwoordelijk voor het buitenlands beleid van de Europese Unie, kondigde zondag al aan dat enkele EU-lidstaten bereid waren om vliegtuigen te leveren waarmee Oekraïense gevechtspiloten overweg kunnen. Hij trad echter niet in details.
Volgens The Kyiv Independent stelt Bulgarije 16 MiG-29 straaljagers beschikbaar en 14 Su-25s. Polen levert 28 MiG-29s en Slovakije 12.
Russische soldaten stelen Oekraïense telefoons om te bellen
05:05 | Telefoonmaatschappijen in Oekraïne blokkeren sinds maandag Russische simkaarten. Om toch met elkaar te kunnen communiceren nemen Russische soldaten daarom Oekraïense mobiele telefoons in beslag, zegt de overheidsdienst SSSCIP, die verantwoordelijk is voor informatiebescherming.
De dienst roept Oekraïense burgers die hun telefoon hebben moeten afstaan op om zo snel mogelijk het nummer te laten blokkeren. 'Dit is van levensbelang. Zoek buren op die een telefoon hebben, gebruik een vaste lijn; de veiligheid van onze staat en de levens van Oekraïners hangen ervan af', schrijft de SSSCIP op haar website. 'Communicatie is een van de belangrijke sleutels tot een effectieve strijd.'
Oekraïne: Marioepol stevig in handen
04:20 | Het Oekraïense leger heeft sinds dinsdagochtend de zuidelijke havenstad Marioepol onder controle, meldt het Oekraïense persbureau UNIAN op basis van de regering. De stad in de regio Donetsk was de afgelopen dagen het toneel van felle gevechten tussen het Russische en Oekraïense leger. Volgens de burgemeester van Marioepol zit een groot deel van de stad zonder stroom na Russische luchtaanvallen. Ook is een deel van de internet- en telefoonverbindingen uitgevallen. De stad aan de Zwarte Zee is een van de belangrijkste havens van Oekraïne.
Nederlanders melden zich om mee te vechten in Oekraïne
03:30 | Volgens de ambassadeur van Oekraïne in Den Haag heeft een 'aanzienlijk aantal' Nederlanders zich gemeld om mee te vechten met het Oekraïense leger in de oorlog tegen Rusland. De Oekraïense president Zelenski liet zondag weten dat hij een vreemdelingenlegioen gaat oprichten.
'We staan versteld van het aantal aanmeldingen', zegt de Oekraïense ambassadeur Maksym Kononenko tegen De Telegraaf. Het precieze aantal aangemelde Nederlanders wil hij niet noemen, wegens 'privacyregels'. 'We hebben een aanzienlijk aantal verzoeken ontvangen van Nederlandse burgers die zich bij de Oekraïense strijdkrachten willen voegen. We kregen die aanmeldingen al vóórdat president Zelenski gisteren zijn aankondiging deed.'
NAVO-troepen beginnen aan oefening in Slowakije
03:30 | Militairen van NAVO-landen beginnen aan een grote oefening in Slowakije. De lang geleden geplande oefening Saber Strike 2022 in het buurland van Oekraïne duurt tot 14 maart.
Aan de tweejaarlijkse oefening doen naast de Verenigde Staten onder meer Polen, Duitsland, Tsjechië en de drie Baltische landen mee. Naar verwachting worden ongeveer 2000 Amerikaanse militairen ingezet bij de oefening rond de centraal gelegen stad Zvolen. Die ligt zo'n 300 kilometer van de grens met Oekraïne. Het Slowaakse ministerie van Defensie, dat bijna 1300 militairen inzet, zei eerder dat de oefeningen losstaan van het conflict in Oekraïne.
Ministers van Financiën G7-landen praten over crisis Oekraïne
03:30 | De ministers van Financiën van de landen van de G7, de groep rijke industrielanden die bestaat uit de Verenigde Staten, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk, komen digitaal bijeen om over de situatie in Oekraïne te praten. Mogelijk komen de landen tot een akkoord over extra steun aan Oekraïne. De Europese Unie is ook altijd vertegenwoordigd in het overleg.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba zei afgelopen weekend nog dat hij nieuwe sancties tegen Rusland heeft besproken met de ministers van Buitenlandse Zaken van de G7. Daarbij zouden die landen volgens hem bereid zijn om wapens, militaire uitrusting en financiële steun te geven aan Oekraïne.
De bedoeling is om Oekraïne op korte termijn van meer financiële middelen te voorzien, zei de president van de Wereldbank, David Malpass, eerder. Ook zullen de G7-ministers praten over de uitbreiding van het sanctiepakket tegen Rusland.
Veel doden bij zware gevechten Noordoost-Oekraïne
02:55 | Bij zware gevechten in de buurt van de stad Soemi, in het noordoosten van Oekraïne, zijn maandag tientallen doden gevallen. Volgens de Oekraïense website Antikor kwamen zeker zeventig Oekraïense militairen om toen hun eenheid door Russisch artillerievuur werd getroffen.
De gevechten hadden plaats in Achtyrke, halverwege Charkov en Soemi. Ook aan Russische zijde zouden veel soldaten zijn gesneuveld, meldt Antikor. Volgens het Oekraïense persbureau UNIAN zou het Oekraïense leger in het gebied zo'n honderd Russische legervoertuigen hebben vernietigd. De informatie is niet te verifiëren.
Vele tientallen kilometers lang Russisch konvooi op weg naar Kiev
02:00 | Een Russisch militair konvooi dat op weg is naar Kiev is veel groter dan gedacht. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar is te zien dat het konvooi ruim 60 kilometer lang is. Maandagavond zei Maxar nog dat het een lengte van 27 kilometer had.
De stoet met tanks, pantservoertuigen, artillerie en andere voertuigen bevindt zich zo'n 20 kilometer ten noorden van de Oekraïense hoofdstad. Volgens Maxar tonen satellietbeelden ook dat in het zuiden van Belarus, op een afstand van zo'n 32 kilometer van de grens met Oekraïne, gevechtshelikopters en grondtroepen klaar staan.
Canada stopt met import Russische olie
01:40 | Canada stopt met de import van ruwe olie uit Rusland. Premier Justin Trudeau, die de beslissing maandagavond bekendmaakte, zei dat 'president Poetin en zijn oligarchen enorm geprofiteerd hebben' van de oliehandel.
Volgens Trudeau is de olie-industrie goed voor een derde van de Russische staatsinkomsten. 'En hoewel Canada de afgelopen jaren erg weinig heeft geïmporteerd, stuurt deze maatregel een krachtige boodschap', aldus de premier. Canada importeerde in 2021 voor zo'n 289 miljoen Canadese dollar aan olie- en gasproducten uit Rusland (ruim 200 miljoen euro).
Trudeau kondigde ook aan extra wapens aan Oekraïne te zullen leveren. Canada zal onder meer 100 antitankwapens en 2000 raketten naar het Oost-Europese land sturen. Zondag maakte Canada al bekend onder meer nachtkijkers, gasmaskers en kogelwerende vesten te zullen leveren.
Zelenski wil no-fly zone boven Oekraïne
00:40 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft de internationale gemeenschap opgeroepen om een zogeheten no-fly zone in te stellen boven Oekraïne. Op die manier moet het onmogelijk worden voor Rusland om nog langer Oekraïense doelen vanuit de lucht aan te vallen.
Zelenski deed zijn oproep in zijn dagelijkse videoboodschap. Hij zei dat Rusland sinds het begin van de aanval op zijn land op 24 februari 56 raketaanvallen heeft uitgevoerd en 113 kruisraketten heeft afgevuurd.
Zelenski wil ook dat Russische schepen en vliegtuigen wereldwijd worden geweerd. "We moeten de toegang van dit land tot alle havens, alle kanalen en alle luchthavens op de wereld afsluiten", aldus de Oekraïense president.
Het Witte Huis liet weten dat er wat de Verenigde Staten betreft geen no-fly zone komt. 'Een no-fly zone moet je afdwingen', zei woordvoerder Jen Psaki. Dat zou volgens haar een oorlog tussen Rusland en het Westen een stap dichterbij brengen.
Vliegtickets naar Azië duurder door sluiten Russisch luchtruim
00:05 | Vliegtickets naar Noordoost Azië worden waarschijnlijk duurder bij Europese maatschappijen omdat ze niet meer over Rusland mogen vliegen. Daardoor moeten zij naar de zuidelijke, langere route uitwijken. Dat kost meer geld, verwachten experts die BNR sprak. Hun Aziatische concurrenten hebben daar geen last van.
Dat leidt tot meer brandstofgebruik, langere crewtijden en hogere onderhoudskosten, weet Floris de Haan, senior onderzoeker luchtvaarteconomie bij het Erasmus UPT. Als reactie op het sluiten van het Europese luchtruim sluit ook Rusland dat van haar voor Europese luchtvaartmaatschappijen.
De Haan verwacht dat als de huidige situatie lang gaat duren, de vliegmaatschappijen de extra kosten zullen doorrekenen in hun prijzen. 'Tickets voor de komende weken zijn al geboekt, dus het verschil tussen de opbrengsten en hogere kosten zal door de luchtvaartmaatschappijen moeten worden gedragen.'