Liveblog afgelopen
Dit liveblog is afgelopen. Het nieuwe liveblog vind je hier.
Oekraïne: 150.000 burgers geëvacueerd via speciale vluchtroutes
20:20 | Ongeveer 150.000 mensen in Oekraïne hebben gebombardeerde gebieden kunnen verlaten via speciale vluchtroutes sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari, melden de autoriteiten. In totaal zijn inmiddels ruim een half miljoen burgers geëvacueerd en gered. Alleen al het afgelopen etmaal werden vijftig mensen onder het puin van verwoeste gebouwen vandaan gehaald.
Er zijn 26 zogenoemde humanitaire corridors opgezet, onder meer in de regio van de Oekraïense hoofdstad Kiev en in regio's als Soemi en Charkov. Ook in de regio's Donetsk en Loehansk, twee pro-Russische separatistische gebieden in het oosten van Oekraïne, konden burgers via corridors vluchten.
In de havenstad Marioepol, die wordt belegerd door Russische troepen, konden maandag burgers in zeker 160 eigen auto's de stad verlaten. Eerdere evacuatiepogingen liepen daar door beschietingen op niets uit.
EU eens over vierde sanctiepakket: rijke Russen en Russische economie geraakt
19:20 | De Europese Unie treft opnieuw een reeks strafmaatregelen tegen Rusland voor de oorlog tegen Oekraïne. Het vierde sanctiepakket raakt Russen als Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj, die volgens de EU een aandeel hebben in de invasie, maar ook de Russische economie, meldt huidig EU-voorzitter Frankrijk.
De gestraften zijn opnieuw meerdere rijke zakenlieden uit de vertrouwde kring van president Vladimir Poetin. Ook wordt de Russische handel en toegang tot luxegoederen geraakt.
De EU-landen besloten verder het mes te zetten in handelspriviléges die Rusland heeft als lid van de Wereldhandelsorganisatie. Door Rusland die status af te nemen, geldt ook de bijbehorende limiet op in- en uitvoerheffingen niet langer. Die kunnen ze vervolgens dus opschroeven.
De Verenigde Staten en Canada kondigden dezelfde stap al eerder aan, maar met hen drijft Rusland veel minder handel. De EU is zijn belangrijkste handelspartner.
De precieze nieuwe sancties zijn nog niet naar buiten gebracht, maar EU-kopstukken meldden eerder dat onder meer de staal- en ijzerindustrie getroffen zullen worden. Ook zouden dure auto's en andere luxegoederen niet meer aan Rusland mogen worden verkocht. Verder wordt het voor Russische energiebedrijven nog verder bemoeilijkt om aan Europees kapitaal te komen, al blijft de aanvoer van gas, olie en steenkool nog altijd ongemoeid.
Nieuwe Oekraïne-update
19:00 | Luister hier de nieuwe Oekraïne-update van maandag 14 maart over de posities op het slagveld, de mogelijke steun van China aan Rusland en het slimme moment voor een akkoord.
'Omvallen Russische economie voelbaar maar niet ontwrichtend'
17:45 | Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht dat Rusland in een diepe recessie gaat belanden. Dat zei IMF-directeur Kristalina Georgieva vanochtend in een interview met CBS News. Ondanks de gevolgen van de sancties tegen Rusland verwacht het IMF nog steeds een groei van de wereldeconomie. Hoogleraar Economie en Overheidsfinanciën Bas Jacobs sluit zich aan bij die verwachtingen. 'De Russische en Oekraïense economieën maken samen maar 0,2 procent van de wereldeconomie uit.'
Sino-Amerikaans overleg in Rome
17:45 | De Amerikaanse veiligheidsadviseur Jake Sullivan heeft vandaag een ontmoeting met de Chinese topdiplomaat Yang Jiechi in Rome. Dit nadat verschillende Amerikaanse media meldden dat het Kremlin militaire en economische steun aan China heeft gevraagd. Maar dit werd ook meteen weer ontkend door Rusland. 'Sullivan is te hard van stapel gelopen', zegt BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.
Plan voor vliegverbod boven Oekraïne via Verenigde Naties
17:15 | Om Oekraïne te helpen tegen de Russen, die bijna drie weken geleden het buurland binnenvielen, pleit Estland ervoor een vliegverbod te regelen via de Verenigde Naties. Het parlement van het Baltische land vraagt de VN-lidstaten onmiddellijk stappen te zetten voor een zogenoemde no-flyzone, meldt een Oekraïense parlementariër op Twitter. Met een vliegverbod mogen de Russen niet meer vanuit de lucht aanvallen, en op die manier kunnen duizenden burgerslachtoffers worden voorkomen.
Oekraïne hamert al weken op een no-flyzone via het westerse bondgenootschap NAVO. Maar de alliantie houdt de boot af omdat zo de kans op een oorlog tussen de NAVO en Rusland fors wordt vergroot. Een NAVO-lidstaat zou dan immers een Russisch toestel mogen neerhalen, wat een reactie van de Russen zou provoceren.
VN-topman: nucleair conflict niet langer uit te sluiten
17:05 | Een nucleair conflict is niet langer uit te sluiten nu Rusland zijn kernarsenaal in verhoogde staat van paraatheid heeft gebracht, zegt VN-topman Antonio Guterres. 'Het vooruitzicht van een nucleair conflict, eens ondenkbaar, is terug in het rijk van de mogelijkheden.'
De Russische president Vladimir Poetin kondigde eind vorige maand, enkele dagen na de invasie in Oekraïne, aan de nucleaire wapens van Rusland als afschrikkingsmiddel in paraatheid te brengen. Guterres noemde dat maandag in New York een 'ijzingwekkende ontwikkeling.' Hij riep opnieuw op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en serieuze onderhandelingen tussen beide partijen.
De secretaris-generaal van de volkerenorganisatie maakte bekend dat 40 miljard dollar extra wordt gestoken in een fonds voor humanitaire hulp aan Oekraïne. Voor miljoenen mensen in dat land dreigt volgens hem honger, en de water- en medicijnvoorraden raken uitgeput.
NBC News: Biden overweegt bezoek aan Europa
17:05 | De Amerikaanse president Joe Biden overweegt af te reizen naar Europa om de situatie in Oekraïne te bespreken, meldt de Amerikaanse nieuwszender NBC News op basis van meerdere anonieme bronnen. De trip zou ergens de komende weken moeten plaatsvinden. De president zou onder meer Brussel aandoen waar de Europese Unie en de NAVO zijn gevestigd. Volgens de nieuwszender is het bezoek bedoeld om de Amerikaanse bondgenoten gerust te stellen.
Vicepresident Kamala Harris bezocht vorige week nog Polen en Roemenië, twee landen die grenzen delen met Oekraïne dat ruim twee weken geleden werd binnengevallen door Rusland. Sommige medewerkers die haar reis hadden gepland zouden in Europa zijn achtergebleven om het bezoek van Biden voor te bereiden.
Oekraïne meldt ontploffing bij kerncentrale Zaporizja
16:40 | Russische troepen hebben maandag volgens Oekraïense bronnen delen van een munitiedepot vlak bij de bezette kerncentrale van Zaporizja laten ontploffen. De explosie was in de buurt van de overblijfselen van een militaire trainingsfaciliteit, aldus het Oekraïense staatsenergiebedrijf Energoatom. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd en de Russen hebben nog niet gereageerd.
Volgens Energoatom was het personeel van de energiecentrale vanwege de explosie tijdelijk gestopt met werken. Het is nog niet bekend of de stralingsniveaus zijn veranderd door het incident. De ontploffing komt niet als een verrassing, het Oekraïense parlement had er kort daarvoor op Twitter al voor gewaarschuwd.
Energoatom meldde onlangs aan de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) dat de kerncentrale 'onder controle staat van de commandant van de Russische strijdkrachten'. Het Russische nucleaire staatsbedrijf Rosatom ontkende echter tegen het IAEA dat het de operationele controle had overgenomen.
Tsjetsjeense leider Kadyrov naar verluidt in Oekraïne
16:40 | De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov is naar Oekraïne afgereisd om zijn Tsjetsjeense troepen te bezoeken die rond Kiev vechten. Dat zei de leider van de Russische regio Tsjetsjenië zondag. De Tsjetsjeense televisiezender Grozny plaatste eerder op zondag een video op zijn Telegram-kanaal waarin Kadyrov te zien was die in een verduisterde kamer met Tsjetsjeense troepen een militaire operatie besprak die volgens hen plaatsvond op 7 kilometer van Kiev.
Overleg Rusland Oekraïne wordt dinsdag voortgezet
15:10 | De vierde gespreksronde tussen delegaties uit Oekraïne en Rusland wordt dinsdag voortgezet, aldus een Oekraïense deelnemer. De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft gezegd dat overleg met Rusland moeizaam vooruitgang boekt. Zelenski heeft maandag op het laatste moment een toespraak tot de Raad van Europa afgezegd wegens dringender zaken. Hij liet niet weten of dat iets met het overleg te maken had.
Voorafgaande aan het jongste onlineoverleg spraken Russische onderhandelaars in het weekend over betekenisvolle vooruitgang in de onderhandelingen. En de Oekraïense onderhandelaar Michailo Podoljak stelde tevreden vast dat 'de Russen geen ultimatums meer stelden, maar serieus naar onze voorstellen luisteren'. Podoljak liet maandag kort weten dat de onderhandelingen moeilijk maar gaande zijn.
Het eerste overleg tussen de strijdende partijen was op 28 februari in het zuidoosten van Belarus en duurde vijf uur. Daarna zijn vervolgens nog twee overlegrondes geweest. De ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen spraken elkaar donderdag een uurtje in de Turkse badplaats Antalya. Volgens het Russische persbureau TASS zou er nu dagelijks onlineoverleg kunnen komen.
'Vredesoverleg is kwestie van minimumlijnen vinden'
15:00 | Links en rechts zijn positieve geluiden te horen over de onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne. Beide partijen gaven al voor de besprekingen van vandaag aan dat er vorderingen zijn geboekt. Militair strateeg Peter Wijninga is bemoedigd, maar blijft sceptisch. 'We hebben het eerder ook al zien mislukken.'
VN bevestigen 636 burgerdoden in Oekraïne
14:45 | De Verenigde Naties hebben tot nu toe de dood van 636 burgers in Oekraïne bevestigd, een dag eerder waren het er 596. Onder de doden zijn 46 kinderen. Het werkelijk aantal sterfgevallen ligt vermoedelijk veel hoger. Volgens de regering in Kiev zijn alleen al in de zwaar gebombardeerde havenstad Marioepol ruim 2500 burgers gestorven. De meldingen uit onder meer deze belegerde stad komen vertraagd binnen en er is meer tijd nodig om ze bevestigd te krijgen, aldus de VN. Het aantal gewonden is met 58 gevallen gestegen naar 1125.
Oekraïne: groep vluchtelingen vertrokken uit belegerd Marioepol
14:11 | Een groep inwoners heeft de door de Russen belegerde Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol kunnen ontvluchten. Ze vertrokken in ongeveer 160 auto's in de richting van het door Russen bezette Berdiansk, meldt de gemeenteraad. Die gaf geen informatie over het aantal geëvacueerden.
De afgelopen dagen liepen geplande evacuaties op niets uit, omdat er steeds werd geschoten. Bij Russische bombardementen op de omsingelde, deels verwoeste stad kwamen al ruim 2500 inwoners om het leven, meldt de Oekraïense regering. De Russen laten geen hulp toe. Internationale organisaties spreken over catastrofale omstandigheden.
Russische super VkusVill vertrekt uit Nederland vanwege de oorlog
14:02 | De Russische supermarktketen VkusVill, ook bekend als VKUS, sluit de deuren in Nederland vanwege de oorlog in Oekraïne. 'Deze wereldramp kent echt alleen maar verliezers… Aan alle kanten, op alle fronten en is nu zelfs onze winkel fataal geworden', schrijft de onderneming in een verklaring op een eigen website.
VkusVill had hier nog maar vier filialen, drie in Amsterdam en een speciale zuivelwinkel in Bussum, en richtte zich op de verkoop van gezonde, verse producten. In Nederland was het bedrijf georganiseerd als Nederlandse bv. Maar omdat daarachter een Russische investeerder zat, is het volgens de onderneming toch niet meer mogelijk om op lange termijn te blijven bestaan. Navraag bij een van de winkels leert dat deze inderdaad gesloten is en ook niet meer opengaat. Verder wilde niemand commentaar geven.
Eerder berichtten diverse vakmedia al over de sluiting van VkusVill in dit deel van Europa. Het Belgische Retaildetail.be verwees daarbij naar berichtgeving van het Russische persbureau Interfax. Die had eerder gemeld dat de gang naar Europa van VkusVill volgens oprichter Andrej Krivenko niet succesvol zou zijn omdat westerse consumenten andere eetgewoonten zouden hebben dan Russische. VkusVill heeft in Rusland zelf meer dan 1300 winkels en zit er in tientallen steden.
No-flyzone? Slecht plan
14:00 | Een no-flyzone boven Oekraïne instellen, waartoe president Zelenski herhaaldelijk oproept, is om verschillende redenen geen goed plan. Dat zegt Rob de Wijk van het The Hague Centre for Strategic Studies.
Kuipers: Oekraïense vluchtelingen krijgen coronaprik aangeboden
14:00 | Oekraïense vluchtelingen worden na aankomst in Nederland gewezen op plekken waar ze een coronaprik kunnen krijgen. Zij krijgen een vaccinatie tegen het virus aangeboden, bevestigt zorgminister Ernst Kuipers desgevraagd.
'Wat we doen is garant staan voor de volledige opvang, ook voor de medische opvang die nodig is. En ook voor vaccinatie voor corona', zegt de bewindsman.
Opnieuw geen stroomtoevoer naar oude kerncentrale Tsjernobyl
13:57 | De oude, in 1986 deels ontplofte kerncentrale Tsjernobyl is opnieuw afgesloten van het stroomnet. De Oekraïense netbeheerder Ukrenergo meldt dat de stroomtoevoer is beschadigd door Russische troepen en de centrale daarom net als vorige week weer op noodgeneratoren draait. Stroom is nodig voor de voorzieningen die beschermen tegen straling, aldus Oekraïne.
De kerncentrale wekt zelf al jaren geen stroom op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard. Oekraïne zei vorige week te vrezen voor het vrijkomen van radioactieve straling, maar volgens het internationaal atoomagentschap (IAEA) was er 'geen kritieke impact op de veiligheid'. In Tsjernobyl vond in 1986 een grote kernramp plaats.
Ook het nabijgelegen dorp Slavoetytsj, ten noorden van Kiev, heeft maandag geen elektriciteit. Zondag waren al reparaties aan het elektriciteitsnet uitgevoerd in het gebied dat in handen is van de Russische troepen. De netbeheerder meldt dat reparateurs daar opnieuw naartoe moeten gaan.
Oekraïne roept op tot boycot bedrijven die in Rusland actief zijn
13:37 | Internationale ondernemingen die in Rusland actief zijn moeten wereldwijd worden geboycot. Dit vindt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba. De bewindsman drong er tevens op aan dat wereldwijd havens worden gesloten voor Russische schepen en/of Russische ladingen.
Rusland viel 24 februari Oekraïne binnen. De Oekraïense regering hoopt dat Rusland zich door toenemende economische malaise genoodzaakt zal zien de invasie in Oekraïne af te blazen. Talrijke westerse ondernemingen hebben in Rusland hun activiteiten gestaakt of trekken zich eruit terug.
Bloemensector haalt met benefietveiling geld op voor Oekraïne
13:23 | De bloemensector heeft ruim 165.000 euro opgehaald voor steun aan Oekraïne. Dat gebeurde met een speciale benefietveiling op de klokken van Royal FloraHolland.
Bij de bloemenveilingen in Aalsmeer, Naaldwijk, Rijnsburg en Eelde werden voor Giro555 bijna 700 partijen geveild. Daarbij zouden kopers zich van hun goede kant hebben laten zien door goede prijzen te betalen voor de aangeboden bloemen en planten.
Volgens FloraHolland steunt de bloemensector het door Rusland binnengevallen Oekraïne in totaal voor zeker 250.000 euro. Vorige week hebben diverse kwekers namelijk al op eigen initiatief bloemen en planten geveild voor Giro555. Daarmee was ruim 41.000 euro gemoeid. Dan zou ook nog sprake zijn van een bijdrage in de vorm van transactiekosten van kwekers en kopers ter waarde van ruim 14.000 euro. FloraHolland heeft besloten om het bedrag aan te vullen tot tweeënhalve ton.
Zelenski zegt toespraak Raad van Europa af om 'dringende' redenen
13:02 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski kan de Raad van Europa maandag toch niet toespreken. Hij moet afzeggen wegens "heel dringende onvoorziene omstandigheden", laat de raad, een verdragsorganisatie die de democratie en de mensenrechten in Europa bewaakt, weten. De premier valt voor Zelenski in.
Oekraïne laat vooralsnog in het midden wat er tussen is gekomen, maar dat laat zich raden, zegt een woordvoerder van de raad. 'Ze zijn tenslotte in oorlog. Misschien is er een verbindingsprobleem of heeft iets anders zijn aandacht nodig.'
De parlementaire vergadering van de raad wordt nu toegesproken door de Oekraïense premier Denis Sjmyhal. Hij krijgt om 16.00 uur het woord.
De Raad van Europa houdt maandag een speciale zitting over de gevolgen van de aanval van Rusland op Oekraïne. Rusland is kort na de inval als lid geschorst en liet later weten zich helemaal uit de raad terug te trekken. Volgens het Kremlin ondermijnen de landen van de Europese Unie en van de NAVO het functioneren van de raad.
Die werd in 1949 opgericht om de vrede, de rechtsstaat, de democratie en de mensenrechten in alle landen van Europa te bevorderen. De raad staat geheel los van de EU en telt bijna vijftig leden, inclusief landen in de Kaukasus.
Activisten bezetten huizen van Russische oligarchen
13:01 | Activisten bezetten in de Britse hoofdstad Londen en het Franse Biarritz twee huizen van gesanctioneerde Russische oligarchen. De panden zijn van aluminiummagnaat Oleg Deripaska en Kirill Shamalov, de ex-schoonzoon van de Russische president Vladimir Poetin.
Aan de gevel van Deripaska's herenhuis in Londen hangen spandoeken, waarvan eentje met de tekst 'dit pand is bevrijd', en een Oekraïense vlag. De bezetters zeggen met hun actie solidair te zijn met de mensen in Oekraïne en de Russische burgers die het niet eens zijn met de oorlog in Oekraïne.
Ook bij de Franse villa van Shamalov wappert de blauw-gele vlag. De woning in Biarritz, een populaire kustplaats onder Russische miljardairs, is volgens de krant The Guardian bezet door twee Russische activisten. Zij willen dat "Villa Oekraïne" wordt gebruikt om Oekraïense vluchtelingen te huisvesten.
In Londen overweegt de burgemeester Oekraïense vluchtelingen onder te brengen in de woningen van Russische oligarchen. Hij stelt dat veel vastgoed is gekocht om geld wit te wassen in plaats van om in te wonen. Londen wordt ook wel Moskou aan de Theems of Londongrad genoemd vanwege de miljarden die rijke Russen er vermoedelijk aan vastgoed hebben.
Accijnsverlaging 'verdedigbare maar zuinige strategie'
12:45 | Het kabinet gaat vanaf 1 april de accijns op benzine en diesel en de btw op energie verlagen. Zo wil ze de financiële druk van de oorlog in Oekraïne op de Nederlandse burgers wat verlichten. In totaal gaan de verlagingen het kabinet zo'n 2,8 miljard euro kosten. Macro-econoom Han de Jong denkt dat het bij verre na niet genoeg gaat zijn. 'Het korte antwoord is nee.'
Russische topfunctionaris erkent trage vordering militaire actie
12:12 | Een Russische topfunctionaris, de commandant van de Nationale Garde Viktor Zolotov, heeft publiekelijk erkend dat de aanval in Oekraïne trager verloopt dan gedacht. Zolotov wordt gezien als vertrouweling van president Vladimir Poetin.
Poetin heeft meerdere keren beklemtoond dat alles op rolletjes verloopt en minister van Defensie Sergej Sjojgoe zei vrijdag ook nog dat alles volgens plan gaat.
Maar Zolotov zei zondag toen hij een orthodoxe kerkdienst bijwoonde dat 'de voortgang langzamer is dan verwacht, omdat rechtsextremistische Oekraïense milities burgers als wapenschild misbruiken'. Zolotov zei dat hij inderdaad moest erkennen dat 'niet alles zo snel gaat als we graag hadden gewild, maar we gaan stap voor stap op ons doel af en zullen overwinnen'.
Zolotov was ooit verantwoordelijk voor de veiligheid van Poetin en leidt nu een garde die onder persoonlijk bevel staat van de president. De garde omvat onder meer oproeppolitie maar ook militaire eenheden waarvan een aantal in Oekraïne actief zijn.
Grote NAVO-oefening in Noorwegen van start
12:03 | In Noorwegen is maandag een grote NAVO-oefening begonnen waar 30.000 militairen uit meer dan 25 landen, waaronder Nederland, aan meedoen. Bij de oefening genaamd 'Cold Response 2022', die tot 1 april duurt, worden zo'n 200 vliegtuigen en 50 schepen ingezet.
Doel is te testen hoe Noorwegen omgaat met versterkingen van NAVO-bondgenoten, mochten zij te hulp moeten schieten als het land dat grenst aan Rusland wordt aangevallen. 'Het is een defensieve oefening', zegt de Noorse generaal Yngve Odlo, die Cold Response leidt.
De NAVO benadrukt dat de acht maanden geleden aangekondigde oefening niet is gelinkt aan Ruslands invasie in Oekraïne. De troepen blijven enkele honderden kilometers van de grens met Rusland, dat de uitnodiging van Noorwegen om waarnemers te sturen heeft afgeslagen. De Russische ambassade in Oslo zei vorige week dat de komst van NAVO-troepen en materieel de veiligheid in de regio niet ten goede komt.
Net als bij vorige edities van de tweejaarlijkse oefening doen ook de niet-NAVO-landen Zweden en Finland mee. De inval in Oekraïne heeft de discussie in die landen over een eventueel lidmaatschap aangezwengeld.
Meer dan 2,8 miljoen mensen gevlucht uit Oekraïne
11:55 | Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is opgelopen tot ruim 2,8 miljoen, blijkt uit cijfers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Oekraïners zoeken massaal een veilig heenkomen in het buitenland sinds het Russische leger hun land op 24 februari binnenviel.
De meeste mensen gaan naar Polen. Het aantal vluchtelingen dat de Oekraïens-Poolse grens is overgestoken, nadert volgens de Poolse grenswacht de 1,8 miljoen. Het is niet duidelijk hoeveel van deze mensen in Polen blijven en hoeveel doorreizen naar andere landen.
In Duitsland zijn voor zover bekend bijna 147.000 vluchtelingen gearriveerd, maar het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger. Doordat binnen de Europese Unie geen grenscontroles zijn en Oekraïeners er vrij mogen reizen, is ook niet duidelijk hoeveel Oekraïense vluchtelingen momenteel in Nederland zijn.
Cyberaanval op Duitse dochter Russisch olieconcern Rosneft
11:45 | Het Duitse dochterbedrijf van het grote Russische olieconcern Rosneft is aangevallen door hackers. Volgens de internationale hackersgroep Anonymous werd daarbij grote schade aangericht. De hack werd bevestigd door de Duitse overheid na een melding van het Duitse onderdeel van Rosneft.
Volgens de hackers werd een grote hoeveelheid informatie buitgemaakt. Anonymous gaat nu de informatie bekijken, maar zegt niet alles te zullen publiceren. Rosneft Deutschland heeft belangen in drie raffinaderijen in Duitsland en was in de afgelopen jaren goed voor ongeveer een kwart van de import van ruwe olie in het land. De voormalige bondskanselier Gerhard Schröder is voorzitter van de raad van commissarissen van Rosneft.
Anonymous heeft al meerdere cyberaanvallen uitgevoerd tegen organisaties en bedrijven die banden hebben met de Russische regering vanwege de oorlog in Oekraïne.
Leider Donetsk meldt twintig doden na Oekraïense beschieting
11:25 | Een Oekraïense raketbeschieting van de oostelijke stad Donetsk heeft aan meer dan twintig mensen het leven gekost, inclusief kinderen. Dat zegt de leider van de sinds 2014 afgescheiden 'volksrepubliek' Donetsk, Denis Poesjilin. De raket van het type Totsjka-U is volgens hem in het centrum neergekomen.
De industriestad en omgeving telt 1,5 miljoen inwoners en is sinds 2014 afgescheiden van Oekraïne. De republiek van Poesjilin werd kort voor de Russische aanval op Oekraïne van 24 februari door Rusland als onafhankelijk erkend.
Eurotop in teken van oorlog
11:20 | De ministers van Financiën van de Eurogroep komen vandaag bij elkaar in Brussel. De top stond al langer op de agenda, met als grootste agendapunt de coördinatie van het begrotingsbeleid, maar Europacorrespondent Stefan de Vries verwacht dat het nu 'grotendeels zal gaan over de invloed van de oorlog op de economie van de Eurozone en de Europese Unie.'
De economische schade van de oorlog in Oekraïne wordt met de dag duidelijker. Volgens De Vries gaan we van crisis naar crisis. 'Daar zullen de ministers van de Europese Unie een antwoord op moeten vinden.' Vandaag komen de ministers van Financiën van de Eurozone bij elkaar om de invloed die de oorlog heeft en gaat hebben te bespreken. Morgen voegen de ministers van Financiën van de rest van de lidstaten zich erbij.
Nieuwe overlegronde tussen Rusland en Oekraïne gestart
11:20 | Rusland en Oekraïne zijn gestart met nieuwe onderhandelingen over de Russische invasie in Oekraïne, meldt Kiev. De vertegenwoordigers spreken elkaar, in tegenstelling tot de voorgaande keren, via een videoverbinding.
Een van de Oekraïense onderhandelaars, Michailo Podoljak, heeft via Twitter laten weten dat de partijen duidelijk maken wat hun positie in het conflict is. Ook verklaart hij dat de communicatie moeizaam verloopt vanwege een verschil in politieke cultuur. Volgens Podoljak heeft Oekraïne een samenleving van dialoog en consensus, terwijl in Rusland sprake is van 'ultieme onderdrukking'.
Beide landen zeggen dat bij de eerdere gesprekken vooruitgang is geboekt. Volgens Rusland is verdere voortgang afhankelijk van de Oekraïense bereidheid om compromissen te sluiten. Podoljak zei voor het begin van het overleg dat de positie van Oekraïne onveranderd is gebleven. Zondag vertelde hij binnen enkele dagen 'concrete resultaten' te verwachten.
De vertegenwoordiger van Kiev heeft ook gezegd dat het gesprek van maandag gaat over vrede, staakt-het-vuren, de onmiddellijke terugtrekking van Russische troepen en veiligheidsgaranties. Bij de drie eerdere overlegrondes in Belarus ging het met name over de humanitaire situatie. Die werd vorige week ook onder meer besproken door de buitenlandministers van beide landen in Turkije. Dat gesprek leverde geen resultaat op.
Er zijn vooralsnog geen plannen voor een overleg tussen de presidenten van Rusland en Oekraïne. De Oekraïense leider Volodimir Zelenski wil graag een ontmoeting met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin. Hij zegt dat zijn onderhandelaars "alles doen" om dat te regelen.
Vijfheerenlanden bouwt gemeentehuis om tot opvanglocatie
10:47 | Alle Nederlandse veiligheidsregio's moeten tweeduizend opvangplekken voor mensen uit Oekraïne realiseren. De Utrechtse gemeente Vijfheerenlanden wilde daar niet op wachten en heeft daarom het gemeentehuis omgebouwd tot opvanglocatie. Vandaag komen de eerste tachtig Oekraïners aan.
'Je voelde op je klompen wel aankomen dat we ook in Nederland heel veel vluchtelingen zouden krijgen', zegt burgemeester Sjors Fröhlich van Vijfheerenlanden. 'Dat betekent dat wij twee weken geleden al hebben nagedacht over wat we kunnen doen. We hebben drie gemeentehuizen die alle drie nog in gebruik zijn, maar met een beetje schuiven konden we het gemeentehuis in Meerkerk voor de helft vrijmaken.'
Binnen een week tijd werd het gemeentehuis omgebouwd tot geschikte opvanglocatie. 'Er zijn allemaal slaapkamers gekomen, een eetzaal, een keuken en een speelzaal voor de kinderen', zegt Fröhlich. 'Er is ongelofelijk hard aan gewerkt, en we verwachten elk moment de bus met vluchtelingen die gisteren vanuit Polen is vertrokken. Ik heb de foto's van de reis gezien, en het zijn voornamelijk vrouwen en kinderen die deze kant op komen.'
EU overweegt exportverbod luxewagens naar Rusland
10:41 | De Europese Unie overweegt een verbod op de export van luxewagens met een waarde van meer dan 50.000 euro naar Rusland. Het exportverbod is onderdeel van het nieuwste sanctiepakket van Brussel, verklaarden twee diplomaten die bekend zijn met het plan.
Het voorgestelde verbod, waarvan de details mogelijk nog zouden kunnen veranderen, zal waarschijnlijk maandag worden goedgekeurd. Het exportverbod zou gelden voor modellen van verschillende Europese automerken, waaronder Audi, BMW, Mercedes-Benz, Ferrari en Porsche. De EU-maatregel zou verder betrekking hebben op boten en vliegtuigen en tevens op stoeltjesliften en motoren.
Veel Europese autofabrikanten, waaronder Mercedes-Benz, Volvo Cars en BMW, hebben al vrijwillig de export van auto's naar Rusland opgeschort. Ook de Britse luxemerken Jaguar en Aston Martin en de Amerikaanse autofabrikant General Motors (GM) verkopen geen voertuigen meer aan Rusland.
Het exportverbod maakt deel uit van een vierde ronde van sancties die Brussel oplegt aan Rusland vanwege de invasie van Oekraïne.
Kiev eist weer bestand en terugtrekking Russen
10:14 | De Oekraïense regering eist in een vierde gespreksronde met Rusland maandag opnieuw een staakt-het-vuren en de onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen uit het land. Een van de Oekraïense onderhandelaars, Michailo Podoljak, zei dat voorgaand aan het overleg dat deze keer online wordt gehouden.
Het eerste overleg tussen de strijdende partijen was op 28 februari in het zuidoosten van Belarus en duurde vijf uur. Daarna zijn vervolgens nog twee overlegrondes geweest. De ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen spraken elkaar donderdag een uurtje in de Turkse badplaats Antalya. Volgens het Russische persbureau TASS zou er nu dagelijks online overleg kunnen zijn. Voor zover bekend zijn de standpunten van Oekraïne en Rusland nauwelijks gewijzigd.
Russische steenkool- en kunstmestmagnaat wil einde aan oorlog
09:41 | De oorlog in Oekraïne is een tragedie die gestopt moet worden. Anders zal er wereldwijd sprake zijn van een voedselcrisis omdat de prijzen voor kunstmest wereldwijd te hoog zullen zijn voor boeren. Dat zei de Russische steenkool- en kunstmestmagnaat Andrej Melnitsjenko. Zijn oproep komt enkele dagen nadat Italië zijn megajacht in beslag nam. Het vaartuig is meer dan een half miljard euro waard.
'Slachtoffers van deze crisis zullen de landbouw en het voedsel zijn', vreest Melnitsjenko, die Ruslands grootste ammoniumnitraatproducent Uralchem en steenkolenproducent SUEK oprichtte. 'Het heeft al geleid tot torenhoge prijzen voor meststoffen die niet langer betaalbaar zijn voor boeren.'
Verschillende rijke Russische zakenlieden, onder wie Michail Fridman, Pjotr Aven en Oleg Deripaska, hadden eerder al opgeroepen tot vrede na de Russische invasie van Oekraïne. De Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten zien de invasie door president Vladimir Poetin als een vorm van slecht uitgevoerd landjepik, waarbij Moskou de Oekraïense weerstand en de vastberadenheid van het Westen om Rusland te straffen heeft onderschat.
Vanwege de oorlog werden ook sancties opgelegd aan Russische zakenlieden, werden staatseigendommen bevroren en werd een groot deel van de Russische bedrijfssector van de wereldeconomie afgesneden. Daarmee willen de bondgenoten Poetin dwingen van koers te veranderen. Maar die weigert. Ook tegen Melnitsjenko zijn door de EU sancties ingesteld.
'De gebeurtenissen in Oekraïne zijn werkelijk tragisch. We hebben dringend vrede nodig', zei Melnitsjenko. Hij heeft de Russische nationaliteit maar werd geboren in Belarus. Zijn moeder is Oekraïense. 'ls Rus van nationaliteit, Belarus van geboorte en Oekraïner van bloed, voel ik grote pijn en ongeloof als ik broederlijke volkeren zie vechten en sterven', aldus Melnitsjenko.
Door de Russische invasie in Oekraïne zijn al duizenden mensen gedood. Meer dan 2 miljoen mensen zijn op de vlucht. Verder neemt de vrees toe voor een bredere confrontatie tussen Rusland en de Verenigde Staten, de twee grootste kernmachten ter wereld.
Kiev meldt dat meer dan 2500 inwoners van Marioepol zijn gedood
09:35 | Meer dan 2500 inwoners van de stad Marioepol zijn gedood sinds de Russische aanval op Oekraïne 24 februari begon, meldt de Oekraïense regering. Volgens presidentieel adviseur Oleksij Arestovitsj laten de Russen die de stad belegeren geen humanitaire hulp toe tot de stad.
Rusland stelt dat het geen burgerdoelen bestookt en dat extremistische Oekraïense milities de burgerbevolking als menselijk schild gebruiken. Dit zou de reden zijn dat evacuaties van burgers uit Marioepol mislukken.
De havenstad van naar schatting 430.000 inwoners ligt aan de Zee van Azov tussen Rusland en het schiereiland de Krim in. Een topfunctionaris van de sinds 2014 bij Rusland ingelijfde Krim, Gregori Moeradov, zei tegen persbureau RIA Novosti dat de hoofdweg van de Krim naar Marioepol helemaal in Russische handen is. De inname van het kustgebied lijkt een belangrijk doel van de Russische inval in Oekraïne.
Oekraïne kondigt tien humanitaire corridors aan
09:08 | De Oekraïense autoriteiten proberen maandag burgers via tien humanitaire corridors te evacueren, meldt vicepremier Irina Verestjoek. Het gaat onder meer om inwoners van de plaatsen bij de hoofdstad Kiev en in de oostelijke regio Loehansk.
Verestjoek meldt dat er opnieuw zal worden geprobeerd om voedsel en medicijnen naar het zwaar getroffen Marioepol te brengen. De zuidelijke havenstad wordt al dagen omsingeld door Russische militairen. Inwoners hebben geen water, verwarming, elektriciteit en gas. Ook is er geen toevoer van voedsel.
China ontkent verzoek om militair materiaal van Rusland
09:04 | China ontkent dat het van Rusland een verzoek om militair materieel heeft ontvangen vanwege de oorlog in Oekraïne. Diverse Amerikaanse media meldden dat de Russische autoriteiten Beijing om hulp hebben gevraagd.
De media baseren zich op anonieme bronnen binnen de Amerikaanse regering. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van 'desinformatie uit de Verenigde Staten'. Dit ministerie ontkende eerder Rusland om uitstel van de invasie te hebben gevraagd, nadat Amerikaanse media hadden geschreven dat China een verzoek daarover had ingediend vanwege de Olympische Spelen in Beijing.
China probeert zich neutraal op te stellen als het gaat om de Russische invasie in Oekraïne. Het Aziatische land heeft de oorlog niet veroordeeld, maar ook niet zijn steun aan Rusland uitgesproken.
AkzoNobel verwacht dat Russische divisie zal omvallen
08:55 | Verfconcern AkzoNobel houdt er rekening mee dat zijn Russische activiteiten zullen instorten. Daarmee is de aan de Amsterdamse beurs genoteerde onderneming een van de eerste grote multinationals die onthult hoe de economie van Rusland bezwijkt onder een golf van sancties vanwege de oorlog in Oekraïne.
Topman Thierry Vanlancker van AkzoNobel zegt tegen de Britse zakenkrant Financial Times dat een combinatie van factoren een uitfasering van de Russische divisie onvermijdelijk maakt. Dan gaat het om problemen in de toeleveringsketen en de financiële spanningen waarmee Russische klanten worden geconfronteerd. Volgens Vanlancker zal dit alles ervoor zorgen dat de Russische tak van Akzo binnen twee maanden zal zijn 'uitgefaseerd', zegt hij tegen de krant. "Het is ofwel omdat de grondstoffen niet meer beschikbaar zijn, ofwel omdat ergens de belangrijkste klant misschien niet meer kan betalen.'
Omdat AkzoNobel er al rekening mee hield dat zijn Russische activiteiten snel uiteen zouden vallen, heeft het volgens Vanlancker weinig zin om te proberen zich terug te trekken uit het land waar het al meer dan dertig jaar actief is. AkzoNobel heeft vier verffabrieken in Rusland, die zowel aan particuliere als aan industriële klanten leveren. Zij bieden werk aan ongeveer 650 mensen en genereren ongeveer 200 miljoen euro aan omzet, oftewel 2 procent van het totaal van 9,6 miljard euro.
Naast de onrust in Rusland had AkzoNobel de laatste tijd al te maken met flinke uitdagingen door de oplopende kosten van grondstoffen voor de productie van verf. Die zijn sinds eind 2020 met 35 procent gestegen. AkzoNobel is er goeddeels in geslaagd de hogere kosten aan klanten door te berekenen. In het eerste kwartaal van dit jaar stijgen de prijzen van verf met maar liefst 16 procent.
De komende tijd verwacht Vanlancker dat de kostenstijgingen minder snel zullen gaan, ook omdat de problemen in de leveringsketen minder lijken te worden.
Krant: Rusland dreigt bezit westerse bedrijven te confisqueren
08:36 | Russische autoriteiten dreigen bezittingen van buitenlandse bedrijven die zich uit Rusland willen terugtrekken, in beslag te nemen of kritische bestuurders te arresteren. Dat meldt The Wall Street Journal op basis van ingewijden, waardoor een volgende stap lijkt te worden gezet bij het aanpakken van westerse bedrijven in Rusland. Volgens de Amerikaanse zakenkrant zijn er via telefoontjes, brieven en fysieke bezoeken onder meer dreigementen uitgegaan naar Coca-Cola, McDonald's, maker van consumentenproducten Procter & Gamble, IBM en KFC-moederbedrijf Yum Brands.
De ondernemingen hebben zelf nog niet gereageerd op het bericht, of weigerden te reageren. Volgens de krant zou tenminste één van de bedrijven vanwege de waarschuwingen de communicatie tussen het eigen hoofdkantoor en de tak in Rusland voorlopig hebben beperkt, uit bezorgdheid dat e-mails of sms-berichten tussen collega's door de Russen worden onderschept.
Rusland heeft door de inval van Oekraïne te maken met strenge internationale sancties. Ook regende het afgelopen weken aankondigingen van bedrijven die het land uit eigen beweging de rug willen toekeren. Dit kan de westerse ondernemingen veel geld kosten, maar voor de Russische economie is het mogelijk rampzalig.
Om de economische schade nog enigszins te beperken lijken de autoriteiten nu te willen voorkomen dat de westerse bedrijven al hun kapitaal uit het land weghalen. Zonder het woord 'nationalisatie' te gebruiken, heeft de Russische president Vladimir Poetin al gezegd dat hij voorstander is van het aanstellen van 'externe' beheerders voor Russische onderdelen van buitenlandse bedrijven die hun activiteiten in het land willen staken.
Daarbij nam de regering in Moskou al een wetsvoorstel aan om bedrijven die voor meer dan 25 procent in handen waren van buitenlanders uit zogeheten "onvriendelijke naties" onder curatele te kunnen stellen. Ook was er recent een bericht dat Rusland een lijst zou hebben opgesteld met westerse bedrijven die genationaliseerd zouden kunnen worden. Op die lijst met 59 namen staan onder meer olie- en gasconcern Shell, autoproducenten Volkswagen en Toyota en meubelwarenhuis IKEA, meldde het Russische nieuwsagentschap Izvestia.
Doden door luchtaanval op wooncomplex in Kiev
08:13 | Door een Russische luchtaanval op een wooncomplex in Kiev zijn zeker twee doden en twaalf gewonden gevallen, melden de hulpdiensten in de Oekraïense hoofdstad. Ook zijn tientallen bewoners zijn geëvacueerd.
Het gebouw in het noorden van Kiev telt negen verdiepingen. Van de gewonden zijn er drie overgebracht naar het ziekenhuis. De anderen zijn ter plekke behandeld. Elders in Kiev is volgens het stadsbestuur de fabriek van de Oekraïense vliegtuigbouwer Antonov aangevallen.
Duitsland koopt F-35-straaljagers
08:06 | De Duitse regering wil 35 F-35-gevechtsvliegtuigen kopen. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie aan het parlement. Door de oorlog in Oekraïne heeft Duitsland aangekondigd veel meer geld in defensie te investeren.
De F-35 Lightning II, ook wel Joint Strike Fighter of JSF genoemd, wordt gebouwd door het Amerikaanse defensieconcern Lockheed Martin. Naar verluidt wil Duitsland 35 vliegtuigen gaan kopen. Het gevechtsvliegtuig met stealth-kenmerken, waardoor het minder zichtbaar is op vijandelijke radars, moet dan de opvolger worden van de Tornado-toestellen die al meer dan veertig jaar in dienst zijn bij de Luftwaffe. De F-35 wordt ook gebruikt door onder meer de Nederlandse luchtmacht en andere landen van de NAVO.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft gezegd een eenmalige investering te gaan doen van 100 miljard euro in defensie. Ook gaat Berlijn het defensiebudget structureel verhogen. Het Duitse leger, de Bundeswehr, kampt al jaren met een gebrek aan investeringen, achterstallig onderhoud en verouderd materiaal.
Vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne gaan door
08:04 | De Russische invasie in Oekraïne gaat zijn derde volledige week in. Vandaag zullen de gesprekken tussen Rusland en Oekraïne per videoverbinding worden voortgezet. Dat bevestigt een adviseur van de Oekraïnse president Zelenski.
Gisteren vonden er ook al vredesbesprekingen plaats tussen afgevaardigden van de beide landen, 'Het is goed om dat soort gesprekken op de achtergrond te blijven houden, om voor te bereiden op een groter moment tussen presidenten van landen, of ministers van buitenlandse zaken. Dus daar moeten we op hopen ', zegt Rusland-correspondent Joost Bosman.
De Russische delegatieleider kwam gisteren naar buiten met de boodschap dat er deze week mogelijk al documenten getekend zullen worden. 'Dat gaat in eerste instantie om een staakt-het-vuren en een daadwerkelijke evacuatie van een aantal steden, waarvan ik mag hopen dat ook Marioepol er één is', aldus Bosman. 'Ook in het noordelijke Soemi zou vandaag geëvacueerd worden, en ook dat gaat niet door.'
Rusland zou China om hulp hebben gevraagd
07:35 | Rusland heeft China na de inval in Oekraïne om militair materiaal en economische steun gevraagd. Dat zeggen Amerikaanse overheidsfunctionarissen volgens onder meer de New York Times en de Washington Post. Vandaag is er een ontmoeting tussen Bidens Nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan en China's hoofd voor buitenlands beleid, Yang Jiechie.
Volgens Amerika-correspondent Jan Postma is nog niet duidelijk wat China op de vraag van de Russen heeft geantwoord. 'De anonieme bronnen in de Amerikaanse regering willen dat niet zeggen, en we hebben ook nog niks op satellietbeelden kunnen zien. De Amerikanen weten iets, maar ze kunnen niet meer informatie geven omdat ze dan ook hun bronnen prijsgeven.'
Tsjetsjeense leider Kadirov claimt in Oekraïne te zijn
06:26 | De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadirov beweert dat hij in Oekraïne is. In een video op Telegram zegt hij ten noordwesten van Kiev te zijn, bij het vliegveld Hostomel dat het toneel is geweest van hevige gevechten tussen Russische en Oekraïense soldaten. Of zijn claim klopt, en of hij echt in Oekraïne is, kan niet onafhankelijk worden geverifieerd. Zondag had Kadirov al aangekondigd naar zijn troepen in Oekraïne te zullen reizen.
Tsjetsjenië helpt de Russische strijdkrachten bij hun oorlog in Oekraïne. Kadirov is de leider van die autonome Russische deelrepubliek en een trouwe bondgenoot van president Vladimir Poetin.
In de video op Telegram uit Kadirov dreigende taal aan het adres van de Oekraïense regering. Ook roept hij de Oekraïense strijdkrachten op zich over te geven. 'Anders zal het met jullie gedaan zijn'. En Kadirov waarschuwt: 'Jullie hoeven niet naar ons te zoeken, want wij zullen jullie wel vinden.'
De Tsjetsjeense leider laat in de video niet weten tot waar zijn troepen precies zijn opgetrokken. 'Raad eens hoe dichtbij we zijn gekomen?' zegt hij slechts. 'Misschien zijn we al in Kiev en wachten we alleen nog maar op de noodzakelijke bevelen.'
President Zelenski spreekt tot Raad van Europa
03:30 | De Raad van Europa houdt een speciale zitting over Oekraïne. De Oekraïense president Volodimir Zelenski spreekt de raad via een videolink toe. Maandag debatteert de raad de hele dag over de gevolgen van de aanval van Rusland op Oekraïne. Rusland is kort na de inval in Oekraïne als lid geschorst en liet later weten zich helemaal uit de raad terug te trekken.
De landen van de Europese Unie en van de NAVO ondermijnen volgens het Kremlin het functioneren van de raad. Die werd in 1949 opgericht om de vrede, de rechtsstaat, de democratie en de mensenrechten in alle landen van Europa te bevorderen. De raad staat geheel los van de EU en telt bijna vijftig leden inclusief landen in de Kaukasus.
Zelenski: zonder no-flyzone vallen er raketten op NAVO-lidstaten
01:47 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft er opnieuw bij de NAVO op aangedrongen een no-flyzone in te stellen boven zijn land. Anders zullen er in de nabije toekomst ook raketten terechtkomen op het grondgebied van NAVO-lidstaten, waarschuwde hij.
'Als jullie ons luchtruim niet sluiten, is het slechts een kwestie van tijd totdat Russische raketten op jullie grondgebied vallen, op het grondgebied van de NAVO', zei Zelenski in een videotoespraak.
De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, maakte begin maart duidelijk dat de westerse militaire alliantie niet zal ingrijpen om bijvoorbeeld Russische gevechtsvliegtuigen uit het Oekraïense luchtruim te weren. Hij wees destijds op 'de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het conflict niet escaleert en buiten Oekraïne om zich heen grijpt'.
Stoltenberg stelde dat de NAVO niet direct bij de oorlog in Oekraïne betrokken wil worden. 'Wij zoeken geen oorlog met Rusland', zei hij. Daarom stuurt de alliantie geen vliegtuigen naar het Oekraïense luchtruim, en geen troepen naar het land, benadrukte hij. Ook al was dat volgens Stoltenberg een 'pijnlijk' besluit.
Maar indien er Russische raketten neerkomen op het grondgebied van zijn lidstaten, zou de NAVO alsnog betrokken raken bij het conflict. De videoboodschap van Zelenski komt een dag nadat 35 mensen omkwamen en meer dan 130 mensen gewond raakten als gevolg van Russische luchtaanvallen op de Oekraïense militaire basis in Yavoriv. Die ligt op minder dan 25 kilometer van de grens met NAVO-lid Polen. Het was voor het eerst dat het oorlogsgeweld in Oekraïne de Poolse grens zo dicht naderde.