Liveblog | Premiers Polen, Slovenië en Tsjechië in Kiev; Zelenski ziet af van NAVO-lidmaatschap

Ook in onze nieuwsuitzendingen hoor je de hele dag updates over de oorlog in Oekraïne. Die kan je hier beluisteren.

Oekraïne voorzichtig optimistisch over gesprekken met Rusland

20:33 | De Oekraïense regering begint vooruitgang te zien in de onderhandelingen met Moskou, zegt presidentieel adviseur Ihor Zjovkva volgens het Oekraïense persbureau UNIAN. De gesprekken zijn volgens hem constructiever geworden na twee dagen discussiëren via een videoverbinding. Eerdere overleggen leverden volgens beide partijen nagenoeg niets op.

'In de eerste rondes was Rusland niet bereid om naar ons standpunt te luisteren, maar stelde het alleen ultimatums: dat Oekraïne zich zou overgeven, onze wapens neerleggen, dat onze president een akte van overgave zou ondertekenen', aldus Zjovkva. 'Nu heeft Rusland zijn toon een beetje veranderd.'

De adviseur meldde dat de Oekraïense delegatie voorzichtig optimistisch is, maar dat een doorbraak alleen kan worden bereikt door de presidenten Volodimir Zelenski en Vladimir Poetin.

Oekraïne eist een einde aan de oorlog en de terugtrekking van de Russische troepen. De eisen van Moskou behelzen onder meer dat Oekraïne het geannexeerde Krim-schiereiland als Russisch erkent, en de separatistische gebieden in Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten.

Premiers Polen, Slovenië en Tsjechië aangekomen in Kiev

19:26 | De premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië zijn aangekomen in Kiev, laat de Poolse premier Mateusz Morawiecki op Twitter weten. 'Hier, in het door oorlog verscheurde Kiev, wordt geschiedenis geschreven', aldus Morawiecki.

De Poolse regeringsleider plaatste ook foto's waarop hij te zien is met de Poolse ex-premier Jaroslaw Kaczynski, de Tsjechische premier Petr Fiala en zijn Sloveense ambtgenoot Janez Jansa. Ze zitten aan een tafel met een kaart van Oekraïne. 'De EU steunt Oekraïne, dat op de hulp van zijn vrienden kan rekenen - we hebben deze boodschap vandaag naar Kiev gebracht', schreef Morawiecki.

De vier politici zijn met de trein naar Kiev gereisd. Daar willen ze de Oekraïense president Volodimir Zelenski en premier Denis Sjmyhal spreken. Volgens een Poolse regeringswoordvoerder was de reis onder strikte geheimhouding gepland in overleg met de EU en de NAVO. Het zijn de eerste regeringsleiders die de Oekraïense hoofdstad bezoeken sinds Rusland Oekraïne 24 februari is binnengevallen.

Zelenski: Oekraïne moet erkennen dat het geen lid wordt van NAVO (3)

18:41 | Als Oekraïne afziet van een mogelijk NAVO-lidmaatschap, zou dat volgens hoge NAVO-diplomaten heel jammer zijn. De grote pestkop die een buurland binnenvalt, kapot schiet en dwingt om toetreding tot de NAVO op te geven krijgt dan volgens een bron tragisch genoeg gelijk. Maar de keuze is nu eenmaal aan Oekraïne zelf.

Bovendien is het nog onduidelijk of Rusland genoegen neemt met een neutraal Oekraïne, of dat het per se een marionettenregering in Kiev wil installeren, memoreert een diplomaat. En hoe een neutraal Oekraïne beschermd zou worden tegen nieuwe opdringerigheid van diezelfde grote buur.

NAVO-top en EU-top volgende week met Biden (3)

18:20 | President Joe Biden komt volgende week naar Brussel voor een ingelaste NAVO-top en een bezoek aan de EU-top die dan plaatsvindt. De westerse leiders van het bondgenootschap en de unie zullen op beide bijeenkomsten de Russische oorlog tegen Oekraïne en de grote gevolgen voor het Westen bespreken.

NAVO-chef Jens Stoltenberg roept de leiders van de dertig NAVO-landen volgende week donderdag bijeen op het hoofdkwartier in de Belgische hoofdstad, laat hij weten. 'Op dit kritieke ogenblik moeten Noord-Amerika en Europa samen blijven optrekken in de NAVO.'

Diezelfde donderdag begint ook de EU-top, waar volgens Brusselse bronnen bij hoge uitzondering Biden eveneens aanschuift. Van de 27 EU-landen zijn er 21 ook lid van de NAVO.

Rusland legt Biden, Trudeau en ministers sancties op (4)

18:13 | Rusland legt als reactie op Amerikaanse sancties inreisverboden op aan de Amerikaanse president Joe Biden, meerdere ministers en andere hoge functionarissen in de VS. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag een zwarte lijst gepubliceerd met daarop de namen van dertien Amerikanen die niet langer welkom zijn in het land. Later zijn de Canadese premier Justin Trudeau en ruim driehonderd andere Canadezen toegevoegd.

De Russische maatregelen gelden voor onder anderen buitenlandminister Antony Blinken en defensieminister Lloyd Austin, CIA-baas William Burns en nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Ook de namen van Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki en voormalig minister van Buitenlandse Zaken en oud-presidentskandidaat Hillary Clinton staan op de lijst.

De strafmaatregelen zijn "een gevolg van het extreem anti-Russische beleid van de huidige Amerikaanse regering", meldt het ministerie in Moskou dat Canada hetzelfde verwijt maakt. De sancties staan contacten op hoog niveau niet in de weg als die nodig zijn, aldus het departement.

Het inreisverbod voor 313 Canadezen is van kracht voor onder anderen minister van Buitenlandse Zaken Mélanie Joly, minister van Defensie Anita Anand en tal van parlementsleden. Het geldt als Russisch antwoord op Canadese inreisverboden voor Russische toppolitici, zegt het Russische ministerie.

Biden schuift volgende week aan bij EU-top (2)

18:06 | President Joe Biden schuift volgende week donderdag aan bij de EU-top in Brussel, zeggen Brusselse bronnen. Tijdens zijn bezoek wordt er hoogstwaarschijnlijk ook een NAVO-top belegd. De westerse leiders zullen op beide bijeenkomsten de Russische oorlog tegen Oekraïne en de grote gevolgen voor het Westen bespreken.

NAVO-chef Jens Stoltenberg kondigde eerder op de dag al aan dat de leiders van de dertig NAVO-landen op korte termijn bij elkaar komen op het hoofdkwartier in de Belgische hoofdstad. Van de 27 EU-landen zijn er 21 ook lid van de militaire alliantie.

'Afzien NAVO-lidmaatschap Oekraïne geen kantelpunt voor de Russen'

17:45 | Oekraïne moet erkennen dat het lidmaatschap van de NAVO er niet inzit, aldus de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Het is daarom nodig dat Oekraïne zichzelf beter kan beschermen. Ook zijn veiligheidsgaranties nodig, zei hij. Volgens waarnemers lijkt Zelenski daarmee te zinspelen op een mogelijk compromis in het bloedige conflict met grote buur Rusland. Correspondent Joost Bosman: 'Het wordt geen kantelpunt voor de Russen.'

Rusland stapt uit Raad van Europa

17:24 | Rusland heeft officieel afscheid genomen van de Raad van Europa. Het land voorkomt zo dat de verdragsorganisatie, die de democratie en de rechtsstaat in Europa bewaakt, Rusland zelf de deur wijst.

Het hoofd van de Russische afvaardiging in de parlementaire vergadering van de raad deelde de secretaris-generaal van de Straatsburgse organisatie dinsdag het vertrek van Rusland mee. De parlementaire vergadering stond op het punt om de ministers van de lidstaten, die erover gaan, te vragen om het intrekken van het Russische lidmaatschap. Rusland kondigde meteen aan ook het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens op te zeggen, laat de raad weten.

Als Rusland lid af is, kunnen Russen hun recht niet meer halen bij het mensenrechtenhof in Straatsburg. Ook moeten ze mogelijk vrezen voor bijvoorbeeld de terugkeer van de doodstraf.

Slechts één keer eerder stapte een lidstaat uit de verdragsorganisatie. Dat was Griekenland tijdens de militaire dictatuur.

Russische tv-activiste krijgt boete voor anti-oorlogsboodschap (2)

17:18 | De Russische vrouw die maandag het hoofdjournaal van de Russische staatstelevisie verstoorde met een protest tegen de Russische invasie in Oekraïne, krijgt een boete van 30.000 roebel (bijna 260 euro), melden Russische media. Justitie had eerder gemeld dat ze tien dagen celstraf riskeerde.

Haar advocaat had rekening gehouden met een celstraf tot vijftien jaar op grond van de nieuwe wet die 'valse informatie' over het Russische leger strafbaar stelt, maar ze komt op vrije voeten.

Rusland legt Biden en Amerikaanse ministers sancties op (3)

17:14 | Rusland legt als reactie op Amerikaanse sancties inreisverboden op aan de Amerikaanse president Joe Biden, meerdere ministers en andere hoge functionarissen in de VS. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag een 'zwarte lijst' met daarop de namen van dertien Amerikanen gepubliceerd die niet langer welkom zijn in het land. Later is ook de Canadese premier Justin Trudeau toegevoegd.

De Russische maatregelen gelden voor onder anderen buitenlandminister Antony Blinken en defensieminister Lloyd Austin, CIA-baas William Burns en nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Ook de namen van Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki en voormalig minister van Buitenlandse Zaken en oud-presidentskandidaat Hillary Clinton staan op de lijst.

De strafmaatregelen zijn 'een gevolg van het extreem anti-Russische beleid van de huidige Amerikaanse regering', meldt het ministerie in Moskou. De sancties staan contacten op hoog niveau niet in de weg als die nodig zijn, aldus het departement.

Afzien NAVO-lidmaatschap Oekraïne is 'stap vooruit'

17:08 | Het feit dat de Oekraïense president Zelenski zelf zegt dat Oekraïne moet afzien van een NAVO-lidmaatschap is een stap vooruit in de onderhandelingen. Dit zegt BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. 'Heel belangrijk. Je krijgt een inkijkje in de manier waarop de onderhandelingen lopen.'

Cameraman van FOX News gedood in Oekraïne

16:50 | Een cameraman van de Amerikaanse nieuwszender FOX News is omgekomen in de Oekraïense plaats Horenka, net buiten Kiev. Een andere journalist van de nieuwszender, Benjamin Hall, raakte bij het incident gewond, aldus FOX. Hun voertuig zou zijn beschoten toen ze maandag bezig waren met hun werk, heeft de Amerikaanse nieuwszender dinsdag bekendgemaakt.

Hall is overgebracht naar het ziekenhuis. Veel meer is er niet over zijn toestand bekend, aldus FOX in een verklaring. De gedode journalist is Pierre Zakrzewski, een ervaren oorlogsfotograaf die voor FOX de afgelopen jaren veelvuldig op pad was. Hij coverde het nieuws in onder meer Irak, Afghanistan en Syrië.

Kort voor het overlijden van Zakrzewski maakte de Oekraïense mensenrechtenombudsman Ljoedmyla Denisova bekend dat sinds de Russische inval minstens drie journalisten zijn gedood en meer dan dertig gewond geraakt. Behalve de Amerikaanse journalist Brent Renaud werden ook twee Oekraïense verslaggevers gedood door Russische troepen, schreef ze op Telegram.

Rusland legt Biden en Amerikaanse ministers sancties op (2)

16:45 | Rusland legt als reactie op Amerikaanse sancties inreisverboden op aan de Amerikaanse president Joe Biden, verschillende ministers en andere hoge functionarissen in de VS. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag een 'zwarte lijst' met daarop de namen van dertien Amerikanen gepubliceerd die niet langer welkom zijn in het land.

De Russische maatregelen gelden voor onder anderen buitenlandminister Antony Blinken en defensieminister Lloyd Austin, CIA-baas William Burns en nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Ook de namen van Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki en voormalig minister van Buitenlandse Zaken en oud-presidentskandidaat Hillary Clinton staan op de lijst.

De strafmaatregelen zijn 'een gevolg van het extreem anti-Russische beleid van de huidige Amerikaanse regering', meldt het ministerie in Moskou. De sancties staan contacten op hoog niveau niet in de weg als die nodig zijn, aldus het departement.

NAVO-leiders mogelijk volgende week bijeen over Oekraïne

16:40 | De leiders van de dertig NAVO-landen komen op korte termijn bij elkaar in Brussel, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg. Volgens ingewijden treffen ze elkaar mogelijk in de tweede helft van volgende week. De Amerikaanse president Joe Biden zou plannen maken om volgende week naar Europa te reizen. Het leeuwendeel van zijn Europese bondgenoten trekt toch al naar Brussel, omdat daar donderdag en vrijdag een EU-top plaatsvindt.

Crypto volledig verbieden? 'Er gebeuren zoveel interessante dingen in cryptoland'

16:20 | Door de oorlog in Oekraïne ligt crypto onder het vergrootglas. De Europese Unie en de Verenigde Staten zijn bang dat Russische oligarchen cryptocurrency gebruiken als route om sancties te omzeilen. Ook in Oekraïne leeft die vrees. De Oekraïense vicepremier riep cryptobeurzen op om Russen helemaal te weren. Biedt crypto inderdaad een uitweg voor Rusland en zo ja, moeten we crypto daarom beter reguleren? Of moeten we een totaalverbod instellen?

Syrische huurling vecht voor 1.000 euro in Oekraïne

16:05 | Moskou werft actief Syrische huurlingen voor de strijd in Oekraïne. Dat meldt het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. het zou gaan om de militie van Al-Qatarji. Volgens het Observatorium hebben zich zo'n 40.000 huurlingen aangemeld, ze zouden elk 1.000 euro krijgen.

Zelenski: Oekraïne moet erkennen dat het geen NAVO-lid kan worden

15:30 | Oekraïne moet erkennen dat het lidmaatschap van de NAVO er niet inzit, aldus de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Het is daarom nodig dat Oekraïne zichzelf beter kan beschermen. Ook zijn veiligheidsgaranties nodig, zei hij in een videoboodschap.

Een Oekraïense toetreding tot het westerse militaire bondgenootschap NAVO is voor grote buur Rusland onacceptabel. Het is mede de reden geweest voor de Russische invasie in Oekraïne bijna drie weken geleden. Moskou wil dat Oekraïne neutraal wordt.

Als de deur van de NAVO niet openstaat, zo zei Zelenski, 'dan moeten we samenwerken met de instellingen waarmee we dat kunnen.' Dat kan Oekraïne helpen en beschermen. Daarnaast moeten er afzonderlijke veiligheidsgaranties komen, vindt de president.

VS verdenken China Rusland te willen steunen

15:20 | De VS beschikken over informatie waaruit blijkt dat China bereidheid toont om Rusland de gevraagde militaire en financiële bijstand te verlenen. Dit meldt de Amerikaanse zender CNN op basis van wat een Westerse ambtenaar en een Amerikaanse diplomaat vertellen. Onduidelijk is of China die hulp ook daadwerkelijk gaat geven.

Monitor: 40.000 Syriërs melden zich voor oorlog Oekraïne

15:00 | Tot wel 40.000 Syriërs hebben zich volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten bij Rusland gemeld voor de oorlog in Oekraïne. Volgens de in Londen gevestigde monitor rekruteert Moskou soldaten van het Syrische leger en strijders van milities.

Het Kremlin zei vorige week dat vrijwilligers mogen meevechten met het Russische leger in Oekraïne. Deze groep is voor zover bekend nog niet aangekomen in Oekraïne, dat sinds 24 februari in oorlog is met Rusland. Van alle aanmeldingen zijn er volgens de monitor op dit moment zo'n 22.000 goedgekeurd.

Syriërs zouden zich kunnen melden via speciale registratiekantoren in Syrië. Die zijn door Russische officieren geopend op plekken waar de Syrische regering de controle over heeft. Een vertegenwoordiger van de regering ontkent dat er een wervingscampagne gaande is en heeft ook gezegd dat niemand naar Rusland is afgereisd om in Oekraïne te vechten.

Voor het meevechten in Oekraïne wordt volgens het Observatorium geld beloofd. In Syrië verdienen soldaten ongeveer 14 tot 32 euro per maand. Rusland zou een salaris van 1000 euro hebben toegezegd. Bij verwondingen komt daar 7000 euro bovenop en bij overlijden krijgen nabestaanden 15.000 euro.

Franse president biedt Russische tv-activiste hulp aan

14:55 | Frankrijk is bereid de activiste te helpen die het hoofdjournaal van de Russische staatstelevisie verstoorde met een protest tegen de Russische invasie in Oekraïne. De Franse president Emmanuel Macron zal de kwestie aankaarten in een gesprek met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin.

Frankrijk biedt de actievoerende journaliste hulp aan via de ambassade of door asiel, aldus Macron. De vrouw onderbrak een live nieuwsuitzending van het Eerste Kanaal, de belangrijkste Russische staatszender, om de oorlog in Oekraïne aan de kaak te stellen. Ze waarschuwde de kijkers de staatspropaganda niet te geloven.

De zender omschrijft de Russische invasie als een speciale operatie om Oekraïne te denazificeren, conform de verplichting van het regime in het Kremlin. Het Kremlin noemt de actie van de vrouw een vorm van hooliganisme.

Volgens de Russische burgerrechtenorganisatie OVD-info gaat het om Marina Ovsjannikova. Ze zou na het incident zijn gearresteerd. De video van het incident is massaal gedeeld op sociale media. Veel internetgebruikers prijzen de 'buitengewone moed' van de vrouw.

Rusland koerst af op wanbetalingsdrama van 150 miljard dollar

14:50 | De economie van Rusland is aan het onttakelen door de westerse sancties, de munteenheid is ingestort en de schuldpapieren van het land zijn afgewaardeerd naar junk oftewel rommel. De volgende stap is een mogelijke wanbetaling door Rusland die investeerders miljarden zou kunnen kosten en het land verder zal afsluiten van de financiële markten.

De Russische regering moet woensdag 117 miljoen dollar aan rente op dollarobligaties betalen, een belangrijk moment voor de houders van deze leningen die de waarde van hun investeringen al flink hebben zien dalen sinds Rusland vorige maand Oekraïne binnenviel.

Maandag gaf het Russische ministerie van Financiën de opdracht om de 117 miljoen dollar te betalen, maar daarbij werd niet vermeld in welke valuta de rentebetalingen zullen worden voldaan. De Russische regering heeft tot nu verklaard dat alle schulden zullen worden afgelost, maar dat dit in roebels zal gebeuren aangezien de sancties die het Westen heeft opgelegd vanwege de Russische invasie in Oekraïne, geen afwikkelingen in dollars toestaan.

Circa 2000 auto's uit belegerd Marioepol weggereden

14:25 | In het kader van de evacuaties uit belegerde Oekraïense steden zijn dinsdag circa 2000 auto's van burgers uit Marioepol gereden, volgens de plaatselijke autoriteiten. Eenzelfde aantal staat gereed om weg te rijden. Het is niet bekend hoeveel mensen in de voertuigen zitten.

Marioepol aan de Zee van Azov wordt belegerd door pro-Russische milities uit het oosten van Oekraïne en de Russische strijdkrachten. Die stellen dat de verdedigers niet willen dat burgers weggaan, omdat dit een grote aanval op de stad door de belegeraars makkelijker zou maken. Oekraïne stelt dat de Russen de evacuaties belemmeren.

De stad wordt onder meer verdedigd door extreemrechtse milities die in de ogen van de Oost-Oekraïense separatisten oorlogsmisdadigers zijn. In de afgescheiden pro-Russische regio is volgens persbureau RIA Novosti een plan om een eigen 'internationaal tribunaal' op te richten om 'de nationalistische Oekraïense oorlogsmisdadigers' te berechten, zoals dat na de tweede Wereldoorlog in Neurenberg met nazi's uit Duitsland is gebeurd. De internationale tribunalen in Den Haag of het Europese Hof voor de Rechten van de Mens zouden partijdig en anti-Russisch zijn.

Een belangrijke reden voor de Russische president Vladimir Poetin Oekraïne afgelopen maand aan te vallen was volgens hem de vervolging van etnische Russen in vooral het oosten van Oekraïne.

Nieuwe Britse sancties tegen Rusland en Belarus

13:55 | Het Verenigd Koninkrijk heeft een nieuw pakket sancties ingesteld tegen Rusland en Belarus vanwege de aanval op Oekraïne. In navolging van de EU schrapt Londen handelsprivéleges die beide landen hebben als lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

De export van luxegoederen naar Rusland wordt verboden, net als de andere G7-landen doen. Daarnaast wordt voor omgerekend ruim 750 miljoen euro aan heffingen opgelegd voor Russische goederen, waaronder wodka. De tarieven worden met 35 procent opgehoogd. Ook dure auto’s kunst en designkleding worden geraakt.

'Onze nieuwe tarieven zullen de Russische economie verder isoleren van de wereldhandel zodat die niet kan profiteren van het op regels gebaseerde internationale systeem, die het niet respecteert', verklaart minister van Financiën Rishi Sunak. Volgens hem zullen de maatregelen 'maximale schade' veroorzaken aan president Vladimir Poetins 'oorlogsmachine'

Aan de sanctielijst zijn 350 namen toegevoegd die tezamen goed zouden zijn voor bijna 120 miljard euro. Onder hen minister van Defensie Sergej Sjojgoe, de rijke kunstmest- en kolenmagnaat Andrej Melnitsjenko en Pjotr Aven, die fortuin vergaarde in de oliesector. Ook de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, en die van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zacharova, staan op de lijst.

De Russische oligarchen die zich onder Poetins bescherming hebben verrijkt zouden hun toegang tot luxe spullen verliezen. Vorige week bevroor Londen de tegoeden van zeven oligarchen al en bestrafte het 386 Russische parlementariërs.

Russische luchtvaart dreigt te verdwijnen

13:52 | De commerciële luchtvaart in Rusland wordt met uitsterven bedreigd. Door sancties die door het Westen zijn opgelegd op het land, vanwege de oorlog in Oekraïne, zal de luchtvaart in Rusland binnen enkele maanden met tekorten kampen. Zo zal onder andere onderhoud aan vliegtuigen niet meer uitgevoerd kunnen worden.

Binnen een paar jaar zullen de meeste commerciële vliegtuigen volledig aan de grond komen te staan doordat de grote vliegtuigbouwers Boeing en Airbus geen reserveonderdelen meer leveren aan Rusland. 'Ze zullen de komende zes maanden tot een jaar redelijk goed kunnen blijven vliegen, maar dan beginnen onderdelen kapot te gaan en heb je vervanging nodig, en begin je veiligheidsproblemen te krijgen', zei analist Sheila Kahyaoglu van de Amerikaanse bank Jefferies tijdens een bijeenkomst over de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne.

Onderhandelaar Oekraïne: overleg met Rusland is hervat

13:45 | De onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland zijn hervat, dat heeft de Oekraïense hoofdonderhandelaar David Aratsjamia gezegd tegen de krant Ukrajinska Pravda. Hij gaf geen details. De Russische delegatie heeft de hervatting nog niet bevestigd.

De twee landen begonnen maandag via een videoverbinding aan de vierde onderhandelingsronde over de oorlog in Oekraïne. Die werden in de middag gepauzeerd. Er werd toen meegedeeld dat de gesprekken de volgende dag zouden doorgaan.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei maandag dat hoewel de onderhandelingen moeizaam waren ze 'best goed' verliepen. Hij wilde net als het Kremlin niet vooruitlopen op de zaken en zei 'dat we het moeten aankijken'. Een woordvoerder van het Kremlin zei ook dat de gesprekken moeilijk waren en omschreef het feit dat de onderhandeling doorgaan als 'positief'.

Kiev eist bij de onderhandelingen een staakt-het-vuren en de terugtrekking van de Russische troepen in het land. Moskou wil dat Oekraïne een neutraal land wordt en geen lid van de NAVO. Ook wil de Russische delegatie dat Kiev erkent dat de Krim bij Rusland hoort en de afvallige regio's Donetsk en Loehansk onafhankelijke staten zijn.

Kremlin: demonstrante bedreef 'tv-hooliganisme'

13:42 | Een woordvoerder van het Kremlin heeft een protest tijdens een live-uitzending van een medewerkster van Kanaal 1 van de Russische staatstelevisie afgedaan als 'tv-hooliganisme'. Hij zei dat dit in eerste instantie een zaak van de werkgever van de demonstrante is en gaf geen antwoord op de vraag wat er met de vrouw kan zijn gebeurd. Maar hij suggereerde dat er instanties zijn die hier strafrechtelijk onderzoek naar kunnen doen.

Marina Ovsjannikova verscheen maandag tijdens de belangrijkste nieuwsuitzending van de avond, die door miljoenen kijkers wordt gevolgd, plots achter in beeld waarop ze met een plakkaat haar afkeuring uitspraak over de oorlog tegen Oekraïne, die ze als een misdaad betitelde. Ze waarschuwde dat de propaganda over de oorlog niet kan worden geloofd. Russische media mogen de term oorlog niet gebruiken voor 'de militaire missie' in Oekraïne.

Het is onduidelijk wat er met haar is gebeurd na de protestactie in de studio. Sommige media berichtten dat ze door de politie naar een bureau is meegenomen. Rusland heeft recentelijk de straffen voor belediging van de strijdkrachten enorm verhoogd. Het opzettelijk verspreiden van valse informatie over het leger kan, als die informatie ernstige gevolgen heeft, worden bestraft met een celstraf tot vijftien jaar.

De beelden van het protest zijn massaal overgenomen. De Kremlin-woordvoerder leek het wel heel ernstig te vinden. Hij noemde Kanaal 1 een merk onder de toonaangevende tv-zenders en beklemtoonde dat 'de live-uitzending van een tv-zender een speciale dimensie en een bijzondere verantwoordelijkheid verlangt, zeker voor degenen die daar werken'. Hij vindt dat daar geen plaats is voor iedereen om zijn zegje te komen doen.

Beheerders leegstaand vastgoed willen vluchtelingen helpen

13:29 | Bedrijven die actief zijn met het beheer van leegstaand vastgoed kunnen helpen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Volgens voorzitter Ton Ruhe van brancheorganisatie Vereniging Leegstandbeheerders Nederland (VLBN) kunnen op die manier duizenden Oekraïense mensen geholpen worden die de oorlog in hun land ontvluchten en naar Nederland komen.

Het gaat bijvoorbeeld om opvang in leegstaande kantoorruimtes, scholen, ziekenhuizen en andere vastgoedobjecten die nu worden bewoond door een geschatte 20.000 beheerders van leegstand. Volgens Ruhe is er bij beheerbedrijven bereidheid om mee te helpen door de Oekraïense vluchtelingen samen te brengen met die zogenoemde antikrakers. Er wordt gekeken naar de mogelijkheden en afspraken daarover met commerciële vastgoedpartijen om structuur in de opvang aan te brengen. 'Wij kunnen daar een rol in spelen', zegt Ruhe.

Ruhe zegt dat er dan wel grote voorbereidingen getroffen moeten worden om die leegstaande vastgoedobjecten gereed te maken voor de komst van Oekraïense vluchtelingen, bijvoorbeeld met het plaatsen van bedden, tafels en ander meubilair en inrichting. Daar zouden de veiligheidsregio's dan bij moeten helpen, vindt de VLBN-voorzitter.

Economische scheefgroei

13:27 | De regio's die vorig jaar het hardste groeiden, sukkelen dit jaar achteraan. De achterblijvers zullen dit jaar voorop lopen, verwacht de Rabobank. De bank voorziet volgens het AD dat de Nederlandse economie dit jaar met 3,1 procent groeit.

Tenminste, dat is de stand tot vandaag. Want door de oorlog in Oekraïne is elke voorspelling een blik in de glazen bol geworden. De regionale groeiverschillen zullen dit jaar groot zijn. Industriële regio's zoals Zuidoost-Brabant, IJmond en Zeeuws-Vlaanderen zullen dit jaar minder snel groeien, is de verwachting.

Oorlog zorgt mogelijk voor veel minder auto's

13:20 | De oorlog in Oekraïne heeft mogelijk zware gevolgen voor de Europese auto-industrie. Er kunnen mogelijk honderdduizenden auto's minder gebouwd worden nu fabrieken in Oekraïne gesloten zijn. Het land is een belangrijke producent van kabelbomen. Dat zijn op maat gemaakte strengen elektrische kabels voor verschillende autotypes die in autofabrieken eenvoudig geplaatst en aangesloten kunnen worden.

Analist Colin Langan van Wells Fargo denkt dat door de sluiting van fabrieken die dergelijke kabelbomen maken er in de eerste helft van dit jaar tot wel 700.000 auto's minder gebouwd zullen worden. Volkswagen en BMW hebben door de sluitingen al eigen fabrieken stilgelegd. Ook de fabriek van VDL Nedcar in Born, waar auto's voor BMW worden gebouwd, ligt om die reden stil. Mercedes-Benz bouwt minder auto's dan voorheen in een Duitse fabriek.

De Duitse auto-onderdelenleverancier Leoni is één van de bedrijven met een fabriek in Oekraïne waar de kabelbomen worden geproduceerd. Het Beierse bedrijf verlaagde door de sluiting zijn jaarverwachtingen voor omzet en winst en waarschuwde dat de verloren productie door de gesloten fabriek dit jaar niet ingehaald kan worden. Leoni probeert wel de productie in andere fabrieken te verdubbelen, maar het kan enkele maanden duren voor dat lukt.

In Oekraïne staan zeventien fabrieken die kabelbomen maken waarmee het land erg belangrijk is voor de Europese auto-industrie. Alleen Roemenië en Marokko hebben er, van de landen met lagere lonen, meer.

Zelenski: 'Russische oorlogsmachine zal zich ook op andere EU-landen richten'

13:05 | De Oekraïense president Zelenski waarschuwt dat Rusland zich na Oekraïne ook op andere Europese landen gaat richten. Dat zei Zelenski via videoverbinding tijdens een bijeenkomst van de Joint Expeditionary Force in Londen. Dit is een samenwerkingsverband op defensiegebied waar onder meer Finland, het Verenigd Koninkrijk, de Baltische staten en Nederland lid van zijn.

Derde Nederlander gewond door Russische raketaanval op legerbasis Yavoriv

12:50 | Bij de Russische raketaanvallen op de militaire basis Yavoriv afgelopen zondag is een Nederlander dusdanig gewond geraakt dat hij is overgebracht naar het ziekenhuis in Lviv. Dat schrijft De Telegraaf. Naar eigen zeggen is hij geopereerd vanwege interne bloedingen. Gert Snitselaar, de coördinator voor de Oekraïense ambassade in Nederland, is 'bezig met zijn evacuatie terug naar Nederland vanuit het ziekenhuis.'

Bij de twee raketaanvallen kwamen volgens de Oekraïense autoriteiten 35 mensen om het leven, en vielen er 134 gewonden. Maandag werd bekend dat er twee Nederlanders lichtgewond waren geraakt. Van deze derde gewonde was nog niets bekend.

Kon de oorlog in Oekraïne voorkomen worden?

12:32 | De oorlog in Oekraïne met Rusland duurt inmiddels bijna drie weken. Met duizenden militaire doden en volgens lokale autoriteiten ook duizenden burgerdoden tot gevolg. Had dit conflict echter voorkomen kunnen worden? Frans Osinga, bijzonder hoogleraar Oorlog Studies, van de Nederlandse Defensie Academie en de Universiteit Leiden, denkt van wel.

Het Westen is volgens Osinga 'zwak geweest' in het 'lezen van autoritaire leiders', in de afgelopen dertig jaar. 'Zij zijn erop uit om de grenzen op kaarten opnieuw te treken en zijn bereid om daar heel ver voor te gaan', zegt Osinga. 'Dat zagen we bij Milošević (oud-president van Servië), Saddam Hoessein (oud-president van Irak), Karadžić (oud-president van de Servische Republiek), Khadaffi (oud-dictator van Libië) en nu bij Poetin. Dit zagen we aankomen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss, had dat ook gezegd. Zij zei: 'Luister, we zijn te traag geweest, hebben economische belangen laten prevaleren boven veiligheidspolitieke belangen en hebben dit fout gelezen.' En eigenlijk dachten we: het zal zo'n vaart niet lopen', voegt Osinga eraan toe.

Duits parlement slaat alarm om slechte staat leger

12:24 | De 'commissaris strijdkrachten' van de Duitse Bondsdag, Eva Högl, heeft alarm geslagen over de beroerde staat van het leger. Van al het grotere materieel is volgens Högl nauwelijks de helft inzetbaar en ze noemt dit onacceptabel. 'Indien noodzakelijk riskeren onze militairen hun leven en daarom moeten ze beschikken over het beste en meest adequate materieel.'

Maar ook de onderkomens laten veel te wensen over. Högl zei dat ze in haar gesprekken met leden van de strijdkrachten nergens níet is geconfronteerd met tekorten of mankementen. Bovendien bereiken de vermogens van het personeel volgens de parlementair commissaris hun grenzen. Dat komt niet door de omvang van de Bundeswehr, waar meer dan 183.500 militairen werken, maar door steeds omvangrijkere taken en de buitengewone missies zoals die bijvoorbeeld voor de evacuaties uit Afghanistan.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz maakte onlangs een eenmalige investering van 100 miljard euro in defensie bekend. Het defensiebudget wordt ook structureel verhoogd.

Drie miljoen mensen gevlucht

11:50 | Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is opgelopen tot boven de 3 miljoen, meldt de Internationale Organisatie voor Migratie. Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn bijna 1,8 miljoen van hen naar buurland Polen gevlucht.

Ook buurlanden als Roemenië, Moldavië, Hongarije en Slowakije hebben grote aantallen vluchtelingen ontvangen. Meer dan 300.000 mensen zijn doorgereisd naar het westen van Europa. Van de vluchtelingen zijn er meer dan 150.000 niet-Oekraïens.

Volgens VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF staat het aantal gevluchte kinderen op 73.000. Dat komt neer op 55 kinderen elke minuut in de afgelopen dagen.

De UNHCR schat dat er nog veel meer mensen de oorlog in het land willen ontvluchten. Velen zijn ontheemd in eigen land, op de vlucht voor het Russische leger dat Oekraïne op 24 februari binnenviel.

EU-leider gaan naar Kiev

11:46 | De premiers van Polen, Tsjechië en Slovenië gaan naar Kiev voor overleg met de Oekraïense president Zelenski. Volgens de Tsjechische premier Petr Fiala is het bezoek afgestemd met EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en met Charles Michel, de president van de Europese Raad. Met het bezoek willen de drie landen persoonlijk de 'onvoorwaardelijke' Europese steun voor de onafhankelijkheid van Oekraïne overbrengen. Het bezoek belooft een riskante onderneming te worden nu afgelopen nacht de Oekraïense hoofdstad Kiev weer zwaar onder vuur werd genomen. Ook heeft Rusland met het bombardement op een legerbasis vlakbij de Poolse grens eerder deze week laten zien dat West-Oekraïne ook steeds meer een doelwit wordt.

Terwijl iedereen kijkt naar Kiev, is het zuiden in handen van Poetin

11:30 | De Russische troepen hebben ook de aanval ingezet op het westen van Kiev. De raketaanvallen raken veel flatgebouwen in woonwijken. Toch is het volgens Oost-Europakenner Geert Jan Hahn belangrijk om niet alleen op Kiev te focussen. 'In het zuiden boekt Poetin gigantische winsten.'

Het Russische ministerie van Defensie geeft aan dat de hele regio Cherson in handen is van Rusland. Dat is volgens Hahn een heel belangrijk punt. 'Waarschijnlijk is dit de opmaat naar het uitroepen van een nep referendum, waarmee hij aan eigen land kan verkopen dat de Russen goed bezig zijn en de Oekraïners aan het bevrijden zijn van de bezetters.' Het Westen kijkt te veel naar Kiev, vindt hij, en ondertussen krijgt Poetin een hele regio in het zuiden van Oekraïne in handen.

Nieuwe Britse sancties

11:25 | Het Verenigd Koninkrijk heeft een nieuw pakket sancties ingesteld tegen Rusland en Belarus vanwege de aanval op Oekraïne. In navolging van de EU schrapt Londen handelsprivileges die beide landen hebben als lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

De export van luxegoederen naar Rusland wordt verboden, net als de andere G7-landen doen. Daarnaast wordt voor omgerekend ruim 750 miljoen euro aan heffingen opgelegd voor Russische goederen, waaronder wodka. De tarieven worden met 35 procent opgehoogd. Ook dure auto’s kunst en designkleding worden geraakt.

'Onze nieuwe tarieven zullen de Russische economie verder isoleren van de wereldhandel zodat die niet kan profiteren van het op regels gebaseerde internationale systeem, die het niet respecteert', verklaart minister van Financiën Rishi Sunak. Volgens hem zullen de maatregelen 'maximale schade' veroorzaken aan president Vladimir Poetins 'oorlogsmachine'.

De Russische oligarchen die zich onder zijn bescherming hebben verrijkt zouden hun toegang tot luxe spullen verliezen. Vorige week bevroor Londen de tegoeden van zeven oligarchen al en bestrafte het 386 Russische parlementariërs.

NAVO begint grootste oefening van het jaar

11:05 | De NAVO begint in Noorwegen aan de grootste militaire oefening van het jaar. Onder de naam Cold Response 22 trainen zeker 30.000 militairen mee uit 25 verschillende landen in meerdere land-, zee- en luchtoefeningen. De oefening stond al gepland voordat de oorlog in Oekraïne uitbrak en is volgens de NAVO geen directe reactie hierop.

In totaal doen er meer dan 550 Nederlanders mee uit verschillende onderdelen van de krijgsmacht. Volgens kolonel Michiel Posthumus van de Nederlandse Marine is het doel van de oefening om de internationale samenwerking en de gereedheid in uitdagende omstandigheden te trainen. Naast 30 duizend militairen zijn er ook 200 vliegtuigen en 50 schepen betrokken bij de oefening.

Kiev komt met avondklok van 35 uur

10:50 | De burgemeester van Kiev heeft een 35 uur durende avondklok voor de stad afgekondigd. De kleine 2 miljoen inwoners moeten dinsdag om 20.00 uur lokale tijd binnen zijn en mogen pas weer donderdagochtend de deur uit.

De avondklok komt nadat meerdere wooncomplexen werden aangevallen door Russische troepen buiten Kiev, met zeker twee doden tot gevolg. Russische militairen maken een opmars richting Kiev terwijl ze de stad proberen te omsingelen.

Burgemeester Vitali Klitsjko roept burgers op voorbereidingen te treffen voor de avondklok die in de praktijk vergelijkbaar is met een korte lockdown. De maatregel geldt alleen niet voor mensen die naar een schuillocatie willen of speciale passen hebben.

Sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari is Kiev herhaaldelijk het doelwit geweest van Russische aanvallen. Eerder werden ook al strenge avondklokken afgekondigd.

Buurlanden komen met korting voor energieprijzen

09:56 | Die hoge energieprijzen die betaald moeten worden door de oorlog in Oekraïne, zorgen ook voor problemen in buurlanden Duitsland en België. Beide landen zijn nu van plan om, net zoals Nederland, kortingen uit de delen. Sinds het begin van de oorlog - en eigenlijk daarvoor ook al - stegen de prijzen rap. De afgelopen dagen lijkt het echter weer wat rustiger op de oliemarkt te worden.

Een vat olie was op het hoogtepunt ongeveer 130 dollar per stuk, inmiddels is de prijs gezakt naar ongeveer 100 dollar voor een vat Brent-olie, vertelt energiespecialist Jilles van den Beukel, van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'Het is nog steeds duur, maar iets minder paniek.'

De benzineprijzen lijken echter nog niet echt te dalen, maar Van den Beukel verwacht ook daar gauw dalende prijzen. 'Ook aan de pomp zal het nu langzaam naar beneden gaan. De afgelopen dagen zagen we benzine al langzaam naar beneden gaan.' Niet voor alle brandstoffen is er goed nieuws te melden. 'Diesel is een ander verhaal, dat blijft krap, want er is ook een tekort aan diesel op de Europese markt.'

Premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië naar Kiev

09:38 | De premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië gaan dinsdag naar Kiev voor overleg met president Volodimir Zelenski. Ze spreken in de bijna omsingelde hoofdstad ook met hun Oekraïense collega Denis Sjmihal.

Tot dit gezamenlijke bezoek is volgens de Poolse regering besloten na overleg met de top van de Europese Unie. De premiers Mateusz Morawiecki (Polen), Janez Jansa (Slovenië) en Petr Fiala (Tsjechië) willen met het bezoek in persoon de Europese steun voor de onafhankelijkheid van Oekraïne beklemtonen. En ze bieden ook hulp aan voor de Oekraïense staat en de samenleving.

Dodental na Russische aanval op tv-toren opgelopen

09:10 | Het dodental na een Russische aanval op een Oekraïense televisietoren is opgelopen naar negentien, meldt de regionale gouverneur. Hij meldde eerder dat de toren bij de noordwestelijke stad Rivne maandag werd geraakt door twee raketten.

De gouverneur maakte maandag ook melding van negen doden en negen gewonden. Het reddingswerk was toen nog niet afgerond. Er zaten op dat moment overlevenden vast onder het puin. De informatie over de aanval in het noordwesten van Oekraïne is niet onafhankelijk geverifieerd.

Rusland: hele provincie Cherson in Russische handen

08:54 | De hele Oekraïense provincie Cherson is in Russische handen, meldt het Russische ministerie van Defensie. Volgens generaal Igor Konasjenkov is dat te danken 'aan een speciale operatie'. De havenstad en provinciehoofdstad Cherson was 2 maart al in Russische handen gevallen.

De zuidelijke provincie, die aan het schiereiland de Krim grenst, telt naar schatting één miljoen inwoners. De westgrens van de provincie ligt ongeveer 100 kilometer van de belangrijkste Oekraïense haven Odessa.

Oekraïense regering opent website voor bitcoindonaties

08:50 | Mensen die een directe financiële bijdrage willen leveren aan Oekraïne kunnen dat nu doen in cryptomunten zoals bitcoin. De Oekraïense regering heeft samen met cryptobedrijven FTX en Everstake een website gemaakt waar donaties kunnen worden gedaan die worden doorgestuurd naar de centrale bank van het land.

Op de website Aid For Ukraine kan worden gedoneerd in onder meer bitcoin, ethereum en dogecoin. Rond 08.00 uur Nederlandse tijd stond de teller op ruim 48,5 miljoen dollar (meer dan 44 miljoen euro).

'Elke helm, kogelvrij vest en nachtkijker redt de levens van Oekraïense soldaten', schrijft de minister van Digitale Transformatie van het land dat eind februari door Rusland werd aangevallen op de site. 'Heel veel dank aan iedereen in de cryptogemeenschap voor het steunen van Oekraïne!' Het geld zal ook worden gebruikt om burgers te ondersteunen die dringend humanitaire hulp nodig hebben.

Rusland gebruikt mogelijk mysterieuze munitie 'uit wanhoop of slordigheid'

08:46 | Het Russische leger gebruikt een mysterieuze vorm van munitie in de korteafstandsraketten die het vanaf de grens richting Oekraïne afvuurt, meldt The New York Times. Het gaat om afleidingsmunitie die uit de afgevuurde Iskander M-korteafstandsraketten komt en ervoor zorgt dat het Oekraïense raketafweersysteem de raketten niet goed opmerkt. Het was in de internationale gemeenschap niet bekend dat Rusland deze afleidingsapparaten bezat of gebruikte.

Met de raket kunnen doelen tot wel 300 kilometer geraakt worden. 'Hij kan bijvoorbeeld vanuit Belarus worden afgeschoten, dan hoeven ze niet helemaal Oekraïne in te rijden', zegt Defensie-specialist Peter Wijninga. Waarom Rusland de raket gebruikt, snapt Wijninga niet helemaal. 'Of ze zijn wanhopig, omdat ze per se willen dat, met de weinige raketten die ze nog hebben, het doel willen raken. Of ze zijn gewoon heel slordig geworden.'

Russische luchtvaart dreigt te verdwijnen

08:21 | De Russische commerciële luchtvaart zal naar verwachting binnen enkele maanden te kampen krijgen met een gebrek aan onderhoud door de westerse sancties. Binnen een paar jaar zullen de meeste commerciële vliegtuigen volledig aan de grond komen te staan doordat de grote vliegtuigbouwers Boeing en Airbus geen reserveonderdelen meer leveren aan Rusland.

'Ze zullen de komende zes maanden tot een jaar redelijk goed kunnen blijven vliegen, maar dan beginnen onderdelen kapot te gaan en heb je vervanging nodig, en begin je veiligheidsproblemen te krijgen', zei analist Sheila Kahyaoglu van de Amerikaanse bank Jefferies tijdens een bijeenkomst over de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne.

Commerciële vliegtuigen hebben zwaar onderhoud nodig, dat meestal om de zes jaar wordt uitgevoerd, en zullen worden getroffen door de sancties omdat de vereiste onderdelen niet beschikbaar zullen zijn, aldus Kahyaoglu. 'Mensen zullen dan niet meer kunnen vliegen in Rusland.'

Rusland telt 789 commerciële vliegtuigen die zijn goed voor ongeveer 2,7 procent van de wereldwijde vloot. De Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot heeft volgens de eigen website 187 vliegtuigen met een gemiddelde leeftijd van 6,3 jaar.

De meeste vliegtuigen die door Russische luchtvaartmaatschappijen worden geëxploiteerd, worden gehuurd van buitenlandse leasemaatschappijen, waaronder AerCap Holdings, het grootste vliegtuigleasebedrijf ter wereld. De Russische autoriteiten zullen een aantal vliegtuigen zelf houden. Het lot van de rest van de vloot met een waarde van ongeveer 10 miljard dollar is echter onzeker.

Volgens Kahyaoglu is er weinig hoop dat buitenlandse eigenaren hun vliegtuig kunnen terughalen uit Rusland. 'Die vliegtuigen zullen over zes jaar waardeloos zijn, omdat ze de onderdelen niet meer kunnen krijgen.'

Russen beseffen: sancties zijn 'nieuwe realiteit'

07:50 | Na bijna drie weken van oorlog in Oekraïne, met de daarbij horende sancties tegen Rusland, begint Rusland zich 'aan te passen, te settelen en te accepteren' dat dit 'de nieuwe realiteit is', merkt Jeroen Ketting, ondernemer en eigenaar van Lighthouse Group, vanuit Moskou.

Internationale bedrijven vertrokken vanuit Rusland, het luchtruim naar andere landen toe is gesloten en de ene na de andere economische sanctie stapelt zich op. Voor Russen is dat inmiddels een 'nieuwe realiteit'. 'Ik hoor al een paar keer verhalen van mensen om me heen die zeggen: 'Mijn grootvader at tijdens de oorlog ook gras, dus ik kan dat ook wel'. Aan de ene kant houdt het een keer op, maar aan de andere kant hebben de Russen een enorme capaciteit tot lijden', merkt de ondernemer in Moskou. 'De vraag is hoe lang dat verder gaat. Wat je ziet is dat twee op de drie Russen deze oorlog steunt', zegt Ketting met gevaar voor zijn vrijheid. Door het een 'oorlog' te noemen kan hij namelijk maximaal 15 jaar de gevangenis ingaan in Rusland.

'Vrij onrustige nacht' in Kiev

06:52 | Volgens Oekraïense bronnen heeft Rusland een munitiedepot laten ontploffen bij de bezette kerncentrale in Zaporizja. De explosie was in de buurt van de overblijfselen van een militaire trainingsfaciliteit, aldus het Oekraïense staatsenergiebedrijf Energoatom. Het is nog niet bekend of de stralingsniveaus zijn veranderd door het incident.

Ook in Kiev was het een 'vrij onrustige nacht', zo vertelt correspondent Joost Bosman vanuit Rusland, hij zat eerder tijdens de oorlog nog in Kiev. 'Wat opvalt is dat de Russen een soort nieuwe tactiek hebben. Vlak voor het ochtendgloren wordt er ineens gebombardeerd', legt Bosman uit.

Voormalig medewerker Russische staats-tv verstoort uitzending

06:40 | Een betoger tegen de Russische oorlog in Oekraïne heeft de hoofdnieuwsuitzending van het Eerste Kanaal, de belangrijkste Russische staatszender, verstoord. Ze toonde een stuk papier met daarop de oproep aan kijkers de oorlog te stoppen en de 'propaganda niet te geloven'. De tekst was in het Russisch en Engels, ondertekend met 'Russen tegen de oorlog'.

Volgens de Russische burgerrechtenorganisatie OVD-info, die betogers bijstaat die zijn opgepakt tijdens protesten in Rusland, is Marina Ovsjannikova verantwoordelijk voor de actie. Ze zou na het incident zijn gearresteerd en overgebracht naar het politiebureau. Ovsjannikova zou eerder zelf voor het kanaal hebben gewerkt, maar zou nu gewetenswroeging hebben, zo blijkt uit een filmpje dat ze vooraf al had opgenomen. 'Je ziet dit soort dingen steeds meer gebeuren. Ook oud-vicepremier Arkadi Dvokovitsj sprak zich al uit tegen de oorlog', vertelt Rusland-correspondent Joost Bosman. 'Vorige week zag je in een zeer strenge talkshow ook een regisseur vertellen dat 'de Oekraïners niet zitten te wachten om 'bevrijd' te worden.'

China: wij zijn geen partij in oorlog

06:12 | De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi ziet zijn land niet als partij in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, zei hij in een telefoongesprek met zijn Spaanse ambtsgenoot José Manuel Albares. Tegelijkertijd heeft China, dat sancties uit principe afwijst, het recht 'z'n legitieme rechten en belangen' te verdedigen, aldus Wang.

Wang ging niet in op Amerikaanse berichten van de afgelopen dagen dat Rusland China om militaire steun zou hebben gevraagd. Die berichten werden door China en Rusland eerder al ontkend.

De buitenlandminister liet niet veel los over de ontmoeting op maandag in Rome tussen de Chinese topdiplomaat Yang Jiechi en de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Wang liet alleen los dat de twee een 'eerlijk, diepgaand en constructief' gesprek hebben gehad, waarbij onder meer Taiwan ter sprake kwam.

Mogelijk steun voor gedupeerde Nederlandse bedrijven

06:08 | Er komt mogelijk steun voor bedrijven in Nederland die last hebben van de sancties tegen Rusland. 'Als er ergens echt veel pijn doet, moeten we kijken wat de mogelijkheden zijn', zegt Micky Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat tegenover BNR. Daarbij wordt er eerst afgewacht wat er vanuit Europa gaat gebeuren om steun te bieden aan gedupeerde ondernemers en bedrijven.

'Oorlog kan in mei voorbij zijn'

05:20 | Volgens de Oekraïense presidentiële adviseur Oleksij Arestovitsj kan de oorlog met Rusland ergens in mei voorbij zijn, omdat het Russische leger dan geen middelen meer heeft om z'n buurland aan te vallen. 'Ik denk dat we begin mei een vredesovereenkomst hebben, misschien veel eerder', zei Arestovitsj maandagavond laat in een video die door Oekraïense media werd uitgezonden.

Vredesoverleggen tussen Kiev en Moskou hebben tot nu toe niet veel opgeleverd. Arestovitsj is niet bij die onderhandelingen betrokken.

'We bevinden ons nu op een tweesprong: ofwel er wordt snel een vredesovereenkomst gesloten, binnen een week of twee, met terugtrekking van de troepen en alles, ofwel er komt een poging om zeg maar wat Syriërs bij elkaar te rapen voor een tweede ronde. En wanneer we hen dan ook vermorzeld hebben, komt er zo tegen medio of eind april een vredesakkoord.'

Er bestaat ook een 'compleet idioot' scenario waarin Rusland nieuwe soldaten al na een maand training richting Oekraïne stuurt, zegt Arestovitsj. De presidentieel adviseur erkent dat zelfs na een vredesakkoord kleinschalige oprispingen van geweld mogelijk blijven.

Bemiddelende gesprekken gaan verder

03:45 | Oekraïense en Russische delegaties praten dinsdag online verder over beëindiging van de oorlog. Hun vierde gespreksronde begon maandag en wordt volgens deelnemers dinsdag voortgezet.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei maandagavond in zijn dagelijkse videoboodschap dat de onderhandelingen 'best goed' verlopen, maar voegde toe 'dat we het moeten aankijken'. Hij bevestigde dat de onderhandelingen dinsdag verder gaan.

Zelenski had maandag op het laatste moment een toespraak tot de Raad van Europa afgezegd wegens dringender zaken. Hij liet niet weten of dat iets met het overleg te maken had, maar zorgde wel voor optimisme over de gesprekken tussen de al bijna drie weken strijdende partijen.

Voorafgaande aan het jongste onlineoverleg spraken Russische onderhandelaars in het weekend over betekenisvolle vooruitgang in de onderhandelingen. En de Oekraïense onderhandelaar Michailo Podoljak stelde tevreden vast dat 'de Russen geen ultimatums meer stelden, maar serieus naar onze voorstellen luisteren'.

Mogelijk complete gebieden afgesloten van gas 'in ergste geval'

03:30 | Bij een gastekort kan het kabinet genoodzaakt zijn om in het meest extreme geval hele delen van Nederland af te sluiten van het netwerk. Voor het eerst houdt het kabinet rekening met het zwartste scenario, zegt Jetten in een interview met het AD.

Er ligt een crisisplan klaar voor het geval er een acuut tekort ontstaat aan aardgas. Dat plan kan volgens Jetten nodig zijn als Rusland de gaskraan zou dichtdraaien. In dit uiterste geval kan worden besloten om na bedrijven ook 'hele delen van Nederland' af te sluiten van aardgas. 'In de meest extreme scenario’s staat in het crisisplan dat je hele gebieden kan afsluiten van gas', verklaart Jetten. "Dat kan een gemeente zijn, een provincie of een heel landsdeel."

Het is volgens hem pas zover als er sprake is van 'een enorme schaarste, waarbij het gas echt moet worden verdeeld over de landen in Noordwest-Europa'. Nederland is voor zo’n 20 procent afhankelijk van Russisch gas, de hele Europese Unie voor zo’n 40 procent.

Daarom heeft kabinet besloten om zo snel mogelijk minder afhankelijk te worden van Russisch gas. De D66-bewindsman maakte gisteren bekend dat hij meer vloeibaar gas uit andere landen wil importeren.

'Rusland gebruikt mysterieuze munitie'

03:10 | Het Russische leger gebruikt een mysterieuze vorm van munitie in de korteafstandsraketten die het vanaf de grens richting Oekraïne afvuurt, meldt The New York Times. Het gaat om afleidingsmunitie die uit de afgevuurde Iskander M-korteafstandsraketten komt en ervoor zorgt dat het Oekraïense raketafweersysteem de raketten niet goed opmerkt. Het was in de internationale gemeenschap niet bekend dat Rusland deze afleidingsapparaten bezat of gebruikte.

De afleidingsraketten zijn volgens een anonieme bron binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten die de krant sprak apparaten van ongeveer 30 centimeter lang, die eruit zien als een witte pijl met een oranje staart. De afleidingsraketten produceren radiosignalen die de radar waarmee de Iskander M-raketten worden gesignaleerd verstoren en ze kunnen heet worden om zo inkomende, Oekraïense afweerraketten aan te trekken.

Volgens een wapenexpert die de krant sprak, zou het gebruik van de afleidingsmunitie erop kunnen duiden dat het Russische leger ofwel roekeloos wordt, ofwel een bepaalde urgentie voelt in de oorlog. De afleidingsraketten worden nu immers gevonden op Oekraïens grondgebied en kunnen daardoor geanalyseerd worden door inlichtingendiensten uit het Westen.

Oligarchen hebben vliegtuigen op Aruba geregistreerd

02:00 | Minstens tien op Aruba geregistreerde vliegtuigen zijn in handen van Russische oligarchen waartegen internationale sancties zijn afgekondigd. Het gaat onder anderen om Roman Abramovitsj en Viktor Vekselberg. Dat heeft minister van Transport Ursell Arends gezegd tegen Arubaanse media.

Arends bevestigt dat de vliegtuigen in het luchtvaartregister van zijn land staan, maar vooralsnog wordt daar geen actie tegen ondernomen. Volgens hem zit Aruba wat de internationale sancties betreft op dezelfde lijn als Nederland en de Europese Unie. De sancties zijn opgelegd om Rusland en rijke zakenlieden rond president Poetin te straffen voor de oorlog in Oekraïne.

Volgens minister Arends zal Aruba maatregelen nemen tegen de Russische eigenaren "als dat nodig mocht zijn". In het luchtvaartregister, dat een lucratieve bron van inkomsten is voor Aruba, staan meer vliegtuigen op naam van personen uit de voormalige Sovjet-Unie.

Arubaanse media melden dat de Russische miljardairs grote vliegtuigen hebben geregistreerd. Abramovitsj zou een Boeing 787 Dreamliner en een Boeing 767 Extended Range hebben ingeschreven en Vekselberg een Airbus A319-100 ACJ.

Tsjernobyl heeft weer stroom

01:45 | De stroomtoevoer naar de oude, in 1986 deels ontplofte, kerncentrale Tsjernobyl in Oekraïne is hersteld, zegt het internationaal atoomagentschap (IAEA). Maandagochtend vroeg zei de Oekraïense netbeheerder Ukrenergo dat de stroomtoevoer was beschadigd door Russische troepen.

De centrale moest daarom net als vorige week weer op noodgeneratoren draaien. Stroom is nodig voor de voorzieningen die beschermen tegen straling, aldus Oekraïne. De kerncentrale wekt zelf al jaren geen stroom op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard.

Aanvullen gasvoorraden 'kost 6 tot 7 miljard euro'

00:30 | Het aanvullen van de gasvoorraden in Nederland kan met de huidige gasprijzen zo'n 6 tot 7 miljard euro gaan kosten, zegt klimaatminister Rob Jetten in het programma Op1. Toch is het volgens de minister een 'serieuze optie' die Nederland moet overwegen, om minder afhankelijk te worden van Russisch gas.

Maandag presenteerde het kabinet plannen om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen. Een onderdeel van die plannen is het aanleggen van grotere gasvoorraden, zodat Nederland ook in de winter nog genoeg heeft. Deze voorraden zijn al langer niet op peil. Jetten zegt dat Nederland geluk heeft gehad dat afgelopen winter niet heel koud is geweest.

Maar vanwege de huidige hoge gasprijzen is het voor gasbedrijven helemaal niet aantrekkelijk om de voorraden te vullen, omdat zij daardoor grotere financiële risico's lopen. Jetten denkt dat het niet genoeg is om bedrijven alleen te verleiden tot het opslaan van gas, maar dat dwingender maatregelen ook nodig zijn. De risico's neemt de overheid dan op zich. Hiervoor zijn waarschijnlijk dus miljarden nodig. Hij zal binnenkort de Tweede Kamer informeren over de definitieve aanpak, zo schreef hij maandag in een brief aan de Kamer.

Het is de inzet van het kabinet om 90 procent van de opslagen gevuld te hebben, aldus de minister maandag. Dat is in lijn met wat de Europese Commissie wil.