Tijdens een zeven uur durende ontmoeting gisteren in Rome tussen Amerikaanse en Chinese topdiplomaten waarschuwden de Amerikanen hun Chinese tegenhangers voor 'mogelijke implicaties en gevolgen' voor China in geval van steun aan Rusland. Tegelijkertijd hebben de VS hun Europese en Aziatische bondgenoten ervan op de hoogte gesteld dat China mogelijkerwijs bereid is Rusland te gaan helpen.
Lees ook | Schuift China nou op richting Rusland of niet?
Kant-en-klaar-maaltijden
Zo vroeg Rusland volgens CNN onder meer om voorverpakte militaire voedselpakketten die in de VS bekend staan als MRE's: 'meal, ready-to-eat'. Het verzoek zou wijzen op de fundamentele logistieke uitdagingen waar de Russen in Oekraïne mee kampen. Verschillende media legden eerder de vinger op deze zere logsitieke plek toen zij berichtten over vooruitgeschoven Russische militairen die plaatselijke winkels en supermarkten plunderen omdat hun ravitaillering niet op orde is.
Volgens één van CNN's bronnen zou China bereid kunnen zijn om aan zo'n verzoek om voedsel te voldoen, omdat het niet gaat om dodelijke hulp die door het Westen als zeer provocerend zou worden beschouwd. Maar de bronnen melden ook dat de leiding van de Chinese Communistische Partij niet onverdeeld is over hoe op het Russische verzoek om bijstand moet worden gereageerd. China moet immers nog steeds het slappe koord bewandelen tussen economische consequenties enerzijds en hulp aan Rusland. Dezelfde functionarissen meldden dat de Chinese president Xi Jinping zich zorgen maakt over het feit dat de oorlog in Oekraïne het NAVO-bondgenootschap nieuw leven heeft ingeblazen.
Lees terug | China zegt bemiddelende rol te willen spelen in Russisch-Oekraïense oorlog
Waarschuwing
Gisteren heeft de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan in Rome de Chinese topdiplomaat Yang Jiechi ontmoet en hem 'rechtstreeks en zeer duidelijk' zijn bezorgdheid geuit over de Chinese 'steun aan Rusland in de nasleep van de invasie, en de implicaties die dergelijke steun zou hebben voor' de relatie van China met de VS en partners over de hele wereld. Dat zegt woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Vóór de ontmoeting al zeiden Amerikaanse functionarissen te verwachtten dat Yang China zou afschilderen als een neutrale partner die bereid is besprekingen tussen de twee strijdende partijen te faciliteren. Inderdaad voerde China de afgelopen dagen zijn diplomatieke inspanningen op, onder meer met het telefoongesprek vorige week tussen president Xi en zijn Franse en Duitse ambtgenoten Macron en Scholz. Wat onverlet laat dat de Amerikanen de Chinese houding met argusogen bekijken. Zo zeiden Amerikaanse functionarissen dit weekeinde dat Rusland China om drones had gevraagd, iets wat zowel Rusland als China direct publiekelijk ontkende.
Luister terug | Rusland zou China om hulp hebben gevraagd
Zorgwekkend
Tegenover CNN liet veiligheidsadviseur Sullivan zich ontvallen dat hij de Chinese steun aan Rusland zorgwekkend vindt. 'We houden ook nauwlettend in de gaten in hoeverre China daadwerkelijk enige vorm van steun, materiële steun of economische steun, verleent aan Rusland. Dat is een punt van zorg voor ons. En we hebben Beijing laten weten dat we niet zullen toestaan dat welk land dan ook Rusland compenseert voor zijn verliezen als gevolg van de economische sancties' zei Sullivan op zender.
Volg hier ons liveblog over de oorlog in Oekraïne
Xi verrast
Volgens Amerikaanse functionarissen die met CNN spraken werd ook de Chinese president Xi Jinping verrast door de Russische inval en zagen de Chinese inlichtingendiensten de invasie evenmin aankomen. Sullivan zei daarover dat hij het voor 'heel goed mogelijk' hield dat Poetin ook tegen Xi heeft gelogen 'net zoals hij tegen de Europeanen heeft gedaan'.
Ook denken Amerikaanse functionarissen dat de Sino-Amerikaanse relaties, net als de Sino-Russische relaties, op een keerpunt zijn beland. Het is alleen de vraag welke kant het Chinese kwartje op valt. Amerikaanse functionarissen zijn daarom van mening dat dit het uitgelezen moment is om samen te werken met China. Volgens buitenlandwoordvoerder Price ziet de VS dan ook nauwlettend toe 'op de mate waarin de Volksrepubliek China, of enig ander land, wat dat betreft, enige vorm van steun verleent, of dat nu materiële steun is, of economische steun, of financiële steun aan Rusland.'
Luister ook | Sino-Amerikaans overleg in Rome