Rutte: te vroeg voor olieboycot Rusland

De EU moet van het Russische olie en gas af, zei Rutte na een gesprek met de Litouwse president Gitanas Nausėda. 'Zo spoedig mogelijk, maar we kunnen dit niet morgen doen.' Te veel lidstaten van de EU zijn volgens hem nog afhankelijk van energie uit Rusland.

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg vindt deze open communicatie onverstandig. 'Een van de elementen van oorlog voeren is 'verrassing'. Maar Westerse mogendheden spreken voortdurend uit wat ze overwegen. Ook de strategie wordt voortdurend openlijk besproken. Alles wat Poetin moet doen is CNN volgen met een opschrijfboekje. Dan weet hij precies wat er gebeurt.'

Volgens Hammelburg kan deze informatie beter onder pet worden gehouden. 'Dat is bij oorlog voeren helemaal niet zo raar. Dat gebeurt ook vaak. Poetin heeft ook niet gepubliceerd wat hij allemaal zou gaan doen. Hij heeft dus een enorm voordeel door onze openheid. Bij oorlog voeren is dat iets wat in de weg zit.'

Lees ook | Rutte ontmoet troepen in Litouwen en vluchtelingen in Polen

Biden naar Brussel

Het Westen trekt grotendeels één lijn, maar over een eventuele olieboycot verschillen de meningen. 'Biden is bijvoorbeeld fel voorstander van een volledige olieboycot, maar hij heeft makkelijk praten. Amerika is niet afhankelijk van fossiele brandstoffen uit Rusland. Het land biedt wel aan het gat dat ontstaat gedeeltelijk te vullen met vloeibar gas uit de Verenigde Staten, maar dat is lang niet voldoende.'

Biden komt deze week naar Brussel voor de NAVO-top en de EU-top. 'Het is goed dat hij erbij is, maar inhoudelijk stelt het niet zo heel veel voor. Het betekent dat Poetin ruimte heeft in zijn strategie. Hij weet namelijk vooral wat we niet gaan doen', aldus Hammelburg.

Lees ook | Zelenski: 'Israël goede plek voor vredesoverleggen'

Mogelijke olieboycot van Rusland

Tijdens de top van Europese leiders deze week zal gesproken worden over een mogelijke olieboycot van Rusland. Ierland liet maandag weten hier ook voorstander van te zijn. Maar grote landen zoals Duitsland en Italië voelen hier nog niets voor.

'Wij willen de Russische energiesector boycotten', zei president Nausėda. Hij vindt dat Rusland volledig moet worden geïsoleerd en dat ook de Europese havens dicht moeten voor Russische schepen. Voor dat laatste staat Nederland wel open, mits het EU-breed wordt ingevoerd.

Litouwen pleit al langer voor de hardste strafmaatregelen tegen Rusland. Het land grenst aan Rusland en Belarus. Vanuit Belarus zijn Russische militairen Oekraïne binnengevallen. Belarus moet net zo hard worden aangepakt als Rusland, vindt de regering in Litouwen.

In Litouwen zijn al vijf jaar Nederlandse militairen gestationeerd. Het zijn vooruitgeschoven eenheden van de NAVO tegen de Russische dreiging. Nausėda wil graag meer NAVO-troepen in zijn land huisvesten. Hij heeft dat ook aan premier Rutte laten weten, zei hij.

Rutte heeft ook nog een gesprek met Litouwse premier Ingrida Šimonytė. Verder gaat hij langs bij Nederlandse militairen die in het Baltische land gelegerd zijn. Later maandag reist Rutte door naar Polen voor overleg met premier Mateusz Morawiecki. Ook ontmoet hij in Warschau Oekraïense vluchtelingen.

Volg ons liveblog voor de jongste ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne

In Litouwen bezocht premier Rutte ook Nederlandse militairen die daar in het kader van de NAVO gelegerd zijn. Oost-Europa-correspondent Geert Jan Hahn volgde de premier op de voet. Gevraagd naar de maximale sancties en de boycot van Russisch gas, olie en steenkolen, zegt Hanh dat Rutte in een club West-Europeanen zit 'die zich daar niet hard over durven uit te spreken. Dat geldt niet voor de Litouwers - en straks gaan we ook naar Polen - die vinden dat er een volledige handelsboycot moet komen en dat olie, gas en steenkolen gesanctioneerd moeten worden. Die discussie is op tafel. Rutte had een een-op-een gesprek met de Litouwse premier, toen is het er waarschijnlijk over gegaan of Rutte aan boord is, of hij dan toch die Oost-Europese landen tegemoet kan komen en Rusland volledig kan boycotten.'